105- TAHARET OLMAKSIZIN
KUR'AN OKUMAK HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثنَا
مُحَمَّد بْن
بشار.
حَدَّثنَا مُحَمَّد
بْن جعفر.
حَدَّثنَا
شعبة، عَنْ
عمرو بْن مرة،
عَنْ عَبْد
اللَّه بْن
سلمة؛ قَالَ: دخلت
عَلَى عَلِيّ
بْن أَبِي
طالب. -
فَقَالَ:
كَانَ رَسُول
اللَّه صَلى اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
يأتي الخلاء.
فيقضي الحاجة.
ثُمَّ يخرج،
فيأكل مَعَنا
الخبز واللحم
ويقرأ القرآن.
ولا يحجبه،
وربما قَالَ ولا
يحجزه عَنْ
القرآن شيء
إِلاَّ
الجنابة.
Abdullah bin
Seleme (r.a.)'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir :
Ben. Ali bin Ebi
Talib (r.a.)'ın yanına girdim Buyurdu ki :
«Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) helaya uğrayıp ihtiyacını giderdikten sonra çıkar
ve (abdest almadan) bizimle beraber ekmekle et yiyer, Kur'an okurdu.
Cünüplükten başka hiç birşey, O'nu Kur'an okumaktan men etmezdi.»
AÇIKLAMA :
Ahmed, İbn-i
Hibban, Ebu Davud, El-Hakim, El-Bezzar. Darekutni. El-Beyhaki, Em-Nesai de bu
hadisi tahriç etmişler, Tirmizi, İbnü's-Seken, Abdu'l-Hak ve Bağavi bunun sahih
olduğunu söylemişlerdir. Bazı rivayetler daha .uzundur.
Tıybi: Et
yendikten sonra abdest tazelenmeden ve ağza su alınmadan namaza durmak sahih
olduğu gibi. Kur'an okumanın da sahih olduğunu bildirmek için burada et yemek
ile Kur'an. okumak bir arada anlatılmış olabilir demiştir.
Ravi, Hz. Ali
(r.anh)'in; لا
يحجبه veya; لا يحجزه dediğinde tereddüd etmiştir. Hangi fiil
kullanılmış ise netice değişmez. Her iki fiilin manası men etmektir. Onun için
tercemede: ''Onu men etmez." diye anlatıldı.
Hadis, cünüp
adamın Kur'an okumasının caiz olmadığına. delalet eder. Cumhur'un görüşü budur.
Delilleri de bu hadis, bundan sonra gelen İbn-i Ömer (r.anh)'in hadisi ve
Darekutni'nin Ebu'l-Ğarif El-Hemedani'den rivayetle Hz. Ali r.anh'in şu
mealdeki haberidir:
''Cünüp
olmadığınız müddetçe Kur'an okuyunuz. Birinize cünüplük isabet ederse Kur'art
okumasın. Tek bir harfini de okumasın..'' Cumhurun görüşüne,delalet eden
rivayetler çoktur. Bazılarının sahihliğine itiraz edilmiş ise de riyayetler
birbirini takviye eder.
Malikiler:
'Ayetü'l-Kürsi, ihlas ve Muavvizeteyn gibi az bir parçayı, korunmak ve benzeri
maksadlarla okumak caizdir. Fakat uzun parça okumak haramdır. demişlerdir.
Şafiiler: Kur'an
niyeti ile değil, zikir veya dua niyetiyle az bir şey okumak caizdir,
demişlerdir."•"
Ahmed bin
Hanbel: Cünübün bir ayet mikdarını okumasına ruhsat verilmiştir, der.
Ebu Hanife: Bir
ayetin bir parçasını okumak caizdir, demiştir.
El-Hattabi şöyle
der: ''Cünübün Kur'an okuyamıyacağı hükmü, hadisten .çıkarılıyor. Aybaşı
adetini gören kadin'da okuyamaz. Çünkü onun abdestsizliği, cünübün
abdestsizliğinden daha ağırdir. imam Malik, cünübün bir ayet miktarını
okuyabileceğini söylemiştir. Kendisinin: Aybaşı adeti gören kadın Kur'an
okuyabilir. Fakat cünüb okuyamaz. Hayz süresi uzayabildiği için kadın okumadığı
takdirde, Kur'an'ı unutabilir. Fakat cünüblük süresi uzun değildir, dediği
rivayet edilmiştir. İbnü'l-Müseyyeb ve İkrime'nin de, cünübün Kur'an okurnasında
beis görmedikleri rivayet edilmiştir. Alimlerin ekserisi, cünübün Kur'an
okumasının haram olduğunu söylemişlerdir.''
EI-Menhel
yazarı 'Cünübün Kur'an Okuması Babı'ında yukarıdaki bilgileri verdikten sonra,
cünübün Kur'an'a dokunmasının cumhura göre haram olduğunu bildirir. Bu arada
cumhurun delil olarak gösterdikleri ayet ve hadisleri nakleder. Konunun
uzatılmaması için delilleri buraya nakletmekten vazgeçtim. EI-Menhel yazarı
daha sonra abdestsiz olarak Kur'an'a ellemenin hükmüne ait fıkıhçıların
görüşlerini şöylece nakleder:
''Hanefiler,
Şafiiler ve Hanbeliler: 'Kur'an'ı öğreten ve öğrenen dahil hiç kimse abdestsiz
olarak Kur'an'a dokumaöaz. Ancak çocuğun, ayetlerin yazılı olduğu levhalan
ellemesi zaruret icabı caizdir. Mushaf'ın cildini, sahifelerin yazısız olan
kenarlarını, satırlar arasındaki boşlukları ellemesi de haramdır. Keza kılıf
içinde veya rahle üzerinde. yahut eşya içerisinde Kur'an'ı taşıması
da.haramdır. Ancak, eşyanın taşınması da kasdedildiği takdirde haram
değildir." demişlerdir. Hanefi ve HanbelI alimlerine göre Mushaf'a yapıak
olmayan kılıfı içinde Kur'an'ı abdestsiz olarak taşımak caızdir.
Mushaf'ın
yangın ve sel gibi bir afetle zayi olması tehlikesi karşısinda, yahut
kafirlerin İslam memleketini işgal etmesi halinde, veyahut pis yere atılmış
olan Mushaf'ı kurtarmak niyetiyle abdestsizin onu taşıması, hatta cÜnübün
taşıması vacibtir. Mushaf'ın korunması ve saygınlığı bunu gerektirir. Eğer
abdestsiz veya cünüp kişi, Mushaf'ı kurtarabildiği halde taşımaz da yangın veya
selde zayi olmasına yahut kafirlerin istilasına maruz kalmasına göz yumarsa
günahkar olur. Şayet pis yerden kaldırmazsa kafir olur. Keza abdestsiz olarak
Kur'an ayetini yazmak da haramdır.
Beğavi:
'Duvarları ve elbiseleri ayetlerle veya Allah'ın adlarıyla süslemek, yani bu
yerlere yazmak mekruhtur. Mushaf'ları yastık gibi kullanmak caiz değildir. Keza
dini ilimIere ait kitapları yastık gibi kullanmak caiz değildir. Ancak
kaybolmasından korkulduğu takdirde, ona dayanmak caizdir. küçük yaştaki çocuğa
ve deliye Kur'an'ı elletmek caiz değildir,' demiştir.