DEVAM: 4- MÜEZZİN'İN
EZAN OKUDUĞU ZAMAN SÖYLENECEK SÖZLER BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بن
يحيى،
والعباس بن الوليد
الدمشقي، و
مُحَمَّد بن
أبي الحسين.
قالوا:
حَدَّثَنَا
علي بن عياش
الألهاني.
حَدَّثَنَا
شعيب بن أبي
حمزة، عن
مُحَمَّد بن
المنكدر، عن
جابر بن عبد
اللَّه؛
قَالَ: - قَالَ
رَسُول
اللَّه صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَم: ((من
قَالَ حين
يسمع النداء:
اللَّهم رب
هذه الدعوة
التمة
والصلاة
القائمة، أت
مُحَمَّداً
الوسيلة
والفضيلة،
وابعثه
مقاماً
محموداً الذي
وعدته. إلا
حلت له
الشفاعة يوم
القيامة)).
Cabir bin
Abdillah (Ensari) (r.a.)'den: şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) buyurdu ki : «Ezan sesini işitince :
اللَّهم
رب هذه الدعوة
التمة
والصلاة
القائمة، أت
مُحَمَّداً
الوسيلة
والفضيلة،
وابعثه
مقاماً
محموداً الذي
وعدته.
Allahumme Rabbe
Hazihidda'vetit-taammeti ve selatil kaimeh ati Muhammeden (s.a.v.) el-Vesilete
vel fadile ve beashu makamel mahmude lillezi veadtehu. (-amin-)
duasını diyen hiç
kimse yoktur ki, kıyamet günü onun için şefaat etmek vacib olmasın.»"
Dua’nın meali:
Kıyamete dek dimdik duracak olan namazın ve şu mükemmel davetin Rabbı olan
Allah'ım. Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e vesile ve fazilet ver; Ve
Onu vadettiğin Makamı Mahmud'a gönder.'
Diğer tahric: Buhari Ezan, Tirmizi Salat; Nesai, Ebu Davud,
Taberani, Beyhaki, İbn-i Hibban, İbn-i Huzeyme ve Tahavi
AÇIKLAMA:
Tirmizi de rivayet ederek sahih - hasen ğarib olduğunu
söylemiştir.
Da'vet: Asıl manası talebtir. Burada maksad, ezandır. Çünkü
ezan, Allah'a ibadet etmek için bir çağrı ve talebtir.
Rabb: Malik, efendi, sahib, ni'met verici terbiye edici ve
yetiştirici manalarına gelir. Burada: ''Sahip'' manası kasdedilmiştir.
Ezan daveti, burada tam ve mükemmel olarak vasıflanmıştır. Çünkü
bu da'vette, Allah ve Resulüne övgü var. Allah'a ibadet etmeye çağrı bulunur.
Allah'ın ortağının olmadığı bildirilir. Diğer taraftan bu davette tağyir ve
tedbil olamaz. Bilakis o, kıyamete kadar bakidir. Onun için şeytanlar sair
ibadetlerden pek kaçmazken, ezan sesini işitince hızla kaçarlar.
Duradaki ''Kaime'' kelimesini ''Kıyamete dek dimdik duracak olan
... " diye terceme ettik. Menhel yazarı, bu kelimeyi şöyle açıklamıştır:
''Yani hiç bir milletin değiştiremiyeceği ve hiç. bir şeriatın iptal edemeyeceği.
.. '' Çünkü gökler ve yer devam ettikçe, namaz ibadeti devam edecektir. Salat-ı
Kaime'den maksad, ezanla çağırılan namazdır.
Vesile: Bu kelime, aslında vasıta ve aracı demektir; Burada
ondan maksad, Cennet'in en yüksek makamıdır. Bazıları, bununla kıyamet
günündeki en büyük şefaatın kasdedildiğini söylemişlerdir .. Bazıları da:
Vesile A'layı İlliyyin'de bulunan iki kubbenin adıdır. Birisinde Peygamberimiz
(s.a.v.), diğerinde İbrahim (Aleyhi's-Selam) duracak, demişlerdir. Fakat,
Müslim, Nesai, Tirmizi, Ebu. Davud ve başkalarının Abdullah bin Amr bin
el-As'dan rivayet ettikleri uzun bir hadiste, Nebi (s.a.v.) ez özetle şöyle
buyurmuştur:
''Ezan işittiğiniz zaman, müezzinin dediğini söyleyin. Sonra
bana salat edin... sonra benim için Allah'tan vesile isteyin. Çünkü vesİle,
Cennet'te öyle bir makamdır ki, Allah'ın kullarından yalnız birisine layıktır
... ''
Bu hadis, ezandan sonra okunan duada, Peygamber (s.a.v.) için
istenen vesile ile neyin kasdedildiğini açıklamıştır.
Fazilet: Noksanlığın karşıtıdır. Burada, bütün mahlukatın
mertebelerinden üstün bir mertebe kasdedilmiştir. Buna göre fazilet vesile ile
eş anlamlıdır. Fazilet ile başka bir makarnın kasdedilmiş olması muhtemeldir.
Duadaki ''Makam-ı Mahmud'' ile, kıyamet günü Peygamber
(s.a.v.)'in yapacağı şefaatin kastedildiği, alimlerin ekserisince beyan
edilmiştir. İbn-i Hacer-i Heytemi :
Ezan duasındaki Makam-ı Mahmud ile Ahiretteki şefaatin
kasdedilmiş olmasına alimler ittlfak etmişlerdir, demiştir. Fakat (İsra
suresinin 79. ayetinde geçen); *عَسَى
أَن
يَبْعَثَكَ
رَبُّكَ
مَقَاماً مَّحْمُوداً* Nazm-ı Celil'indeki Makam-ı Mahmud ile kasdedilen mana hakkında
bir kaç yorum vardır. En meşhur kavle göre bununla da büyük şefaat
kasdedilmiştir.
Duanın sonunda geçen; حلت fiili; ''helal
oldu'' anlamında değildir. Çünkü ezandan sonra bu duayı okumayan mu'min için de
Nebi (s.a.v.)'in şefaat etmesi helaldır. Bu nedenle mezkur fiil: Vacib oldu,
diye terceme edildi. Nitekim Tahavi'nin İbn-i Mes'ud (r.a.)'dan olan
rivayetinde, bu fiil yerine; *vecebet* = 'vacib oldu' fiili geçmektedir. Mezkur
fiil; *hulul* masdarından alınma olabilir. Bu takdirde cümlenin manası: Şu
duayı okuyan için şefaat etmek vaki olmuştur, olur. Şefaatın yapılacağı
muhakkak olduğu için mazi fiili kullanılmış olur. Yani. muhakkak ona şefaat
edilecektir.
Nebi (s.a.v.)'in, ümmetinden mezkur duayı istemesinin sebebine
gelince; bu dua ile ümmet, ecir ve. sevab kazanmış olur. Peygamber (s.a.v.)'e
karşı beslenen üstün saygı ve sevgi dile getirilmiş olur. Peygamber (s.a.v.)'in
makam ve mertebesinin daha da yücelmesi için Allah'a niyaz edilmiş olur. Dua
talebi, Peygamber (s.a.v.)'in üstün tavazusunun bir ifadesidir.
BU HADİS’İN BUHARİ RİVAYETİ VE İZAH
İÇİN BURAYA TIKLAYIN