DEVAM: 36- NAMAZ'A
DURANIN SÜTRESİ BABI
حَدَّثَنَا
بكر بْن خلف،
أبو بشر.
حَدَّثَنَا
حميد بْن
الأسود.
حَدَّثَنَا
إسماعيل بْن أمية.
ح
وحَدَّثَنَا
عمار بْن
خالد.
حَدَّثَنَا
سُفْيَان بْن
عيينة، عَن إسماعيل
بْن أمية، عَن
أبي عمرو بْن
مُحَمَّد بْن
عمرو بْن
حريث، عَن جده
حريث بْن
سليم، عَن أبي
هُرَيْرَة، - عَن
النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
قال ((إذا صلى
أحدكم فليجعل
تلقاء وجهه
شيئاً. فإن لم
يجد فلينصب
عصاً. فإن لم يجد
فليخط خطاً.
ثم لا يضره ما
مر بين يديه)).
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu, demiştir:
«Biriniz
namaza durmak istediği zaman (duvar gibi) bir şeye doğru dursun. Eğer bulamazsa
yere bir asa diksin. Şayet (bunu da) bulamazsa bir çizgi çizsin. Artık önünden
geçen şeyler ona zarar vermez.»
Diğer tahric:
Ebu Davud, Ahmed, İbn-i Hibban ve Beyhaki
AÇIKLAMA: El-Menhel yazarı hadisin açıklamasıyla ilgili
olarak şöyle der: ''Yani kişi namaza durmak istediği zaman duvar, direk, ağaç
gibi bir şey'e doğru durup namaz kılsın. Sütre edineceği şeyin, en az semerin
arka kaşı kadar olması gerekir. Şayet böyle bir şey bulamazsa önündeki yere
asayı diksin.
Hadisin
zahirine göre asa'nın incesiyle kalını arasında bir fark yoktur. Şayet asa,
baston ve harbe gibi bir şeyi bulamazsa yere bir çizgi çizsin.
Şafii'nin kadim
kavli ile Ahmed'e göre sütreye elverişli hiç bir şey bulunmadığı takdirde çizgi
çizilmelidir. Hanefiler'in de bir kavli böyledir.
Malikiler.
Hanefiler'in çoğu ve cedid kavline göre Şafii çizginin sütre olamıyacağına
hükmetmişlerdir. Gerekçeyi de şöyle belirtmişlerdir: Sütre'den maksat kişinin
namazda olduğunu bildirmektir. Çizgi bu bilgiyi vermez. Çizgi çizilmesini
emreden bu hadisin muztarib olduğunu söylemişlerdir. İbn-i Uyeyne, Bağavi.
Şafii ve başkaları da hadisi zayıf saymışlardır. Lakin Nevevi şöyle demiştir:
'Seçkin görüş
çizgi çizilmesinin müstahablığıdır. Çünkü bu hususta sabit bir hadis yok ise de
çizgi çizmekle namaza duran kişi için bir sınır hasıl olmuş olur. Amellerin
faziletleri hakkındaki zayıf hadisle amel edilmesine alimler ittifak
etmişlerdir. Helal ve haram konusunda zayıf hadisle amel edilmez. Hat çizmek
ise bilindiği gibi amellerin fazileti ile ilgilidir. Çizginin çizilişine
gelince; en uygun şekil çizginin namaza duran kişinin yanından kıble
doğrultusunda çizilmesidir. Çizgi çizmenin müstahablığına hükmeden alimler
arasında Kadı Ebu Hamid El-Mervezi, Şeyh Ebu Hamid. Kadı Ebu't-Tayyib ve
Bendenici de bulunur. Beyhaki ve başkası da buna temayül göstermişlerdir.''
Hadisin:
''Artık onun önünden geçen şeyler ona zarar vermez.'' cümlesinin bir benzeri
940 nolu hadiste geçmiş ve gerekli açıklama orada yapılmıştı
HADİS'İN FIKIH
YÖNÜ :
1- Namaza
durulduğunda sütre edinmek meşrudur.
2- Sütre elverişli
olan çeşitli şeylerden olabilir.
3- Sütre
edinmekte hadisteki sıra takibi gerekir. Yani öncelikle duvar ve benzeri
taşınmaz şeyler sütre edinilir. Böyle bir şey yoksa asa ve benzeri bir şey
sütre edilir. O da yoksa çizgi çizilir.
Bazı alimler
seccade sermeyi çizgi çizmeye kıyaslamışlar ve namaza durulduğu belirtisi
olarak seccadenin çizgiden üstün olduğunu söylemiştir.''