DEVAM: 44- 'İKİ KİŞİ
BİR CEMAATTİR' BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
عَبْدُ الملك
بْن أبي
الشوارب.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الواحد بْن زياد.
حَدَّثَنَا
عاصم، عَن
الشعبي، عَن
ابْن عباس؛
قَالَ: - بت عند
خالتي ميمونة.
فقام
النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
يصلي من
الليل. فقمت
عَن يساره.
فأخذ بيدي
فأقامني عَن
يمينه.
(Abdullah) bin
Abbas (r.a.)'dan; şöyle demiştir:
Ben bir gece
teyzem Meymune (r.anha)'nın yanında (= odasında) yattım. Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) (bir süre yattıktan sonra) kalkıp gece namazını kılmaya
başladı. Ben de Onun sol tarafında namaza durdum. Bunun üzerine O benim elimden
tutup sağ tarafına (çekerek) durdurdu.*'
AÇIKLAMA: Hadis, Kütüb-i Sitte'de uzun ve kısa metinler halinde
rivayet edilmiştir. Ebu Davud'un süneninin: .İki adamdan birisi diğerine imam
olduğunda namaza nasıl dururlar,. babında rivayet olunan metin nisbeten
uzundur. Orada Nebi (s.a.v.)'in abdest alıp namaza durduğu, daha sonra İbn-i
Abbas (r.a.)'in abdest aldığı, Nebi (s.a.v.)'in sol tarafına durduğu, Nebi
(s.a.v.)'in kendisinin elinden tutup arkasından sağ tarafına geçirdiği ve İbn-i
Abbas (r.a.)'in Nebi (s.a.v.) ile beraber namaz kıldığı belirtilmistit,
EI-Meııhel
yazarı şöyle der: ''Müslim'in rivayetinde açıklandığı gibi İbn-i Abbas (r.a.),
Nebi (s.a.v.) ile beraber Hz. Meymune (r.anha)'nın odasında gecelemişler. Ahmed
bin HanbeI'in rivayetinde: İbn-i Abbas (r.a.): ''Ben o zaman on yaşında
idim." demiştir.
Kılınan namazın
gece namazı olduğu. 12 veya 11 rek'at kılındığı. ikişer rek'atten selam
verildiği ve son olarak bir rek'atten selam verildiği Müslim'in bazı
rivayetlerinde bildirilmiştir.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
1- Henüz
erginlik çagından uzakça olan ve mümeyyiz denilen erkek çocuk mahremi olan kadının
odasında kadının eşi ile beraber uyuyabilir.
2- Gece
namazına kalkmak müstahabtır.
3- İmamlığa
niyet etmeden namaz'a durmuş olan kimseye uymak caizdir.
4- Namaz içinde
az hareket namazı bozmaz.
5- İmam'a uyan,
bir kişi ise imam'ın sağ tarafında durmalıdır. Alimlerin ekserisine göre,
imam'ın sağında durması sünnettir.
6- Mümeyyiz bir
çocuk ile imam'dan cemaatin oluşması mümkündür. Bu husustaki alimlerin görüşü
şöyledir:
a) Şafii'ye
göre farz ve nafile namazları arasında bu hususta bir fark yoktur.
b) Ebu
Hanife'den bir rivayete ve Malik'e göre bu hüküm nafile namaza mahsustur.
c} Ebu
Hanife'den olan ikinci rivayete ve arkadaşlarının kavline göre imam'ın bir
çocukla cemaat teşkili sahih değildir.
En-NeyI yazarı:
'Bu tür cemaatın teşkili caiz degildir, diyen alimlerin elinde bir delil
yoktur. EI-Bahr'de, delil olarak: Çocukların merfuü'l-Kalem yani mes'ul
olmadıklarına dair hadisten başka her hangi bir delil zikredilmemiştir. Oysa
çocukların mes'ul tutulmaması, onların namazlarının sahih olmayıp bununla
cemaatin teşkil edilemiyecegine delalet etmez. Delalet etse bile İbn-i Abbas
(r.a.)'ın hadisi ile benzer hadisler, Kalem hadisini hususileştirmiştir,
denilir.
7- Nafile
namazı cemaatIa kılmak meşrudur.''