DEVAM: 82- CUMA
NAMAZINA TEHCİR (ERKEN GİTMEK) HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
كثير بْن عبيد
الحمصي.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
المجيد بْن
عَبْدُ
العزيز، عَن
معمر، عَن
الأعمش، عَن
إبراهيم، عَن
علقمة؛ قَالَ:
-
خرجت مع عَبْد
اللّه إلى
الجمعة، فوجد
ثلاثة، وقد
سبقوه. فقال
رابع أربعة.
وما أربعة
ببعيد. إني
سمعت رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
يقول ((إن
الناس يجلسون
من اللَّه يوم
القيامة على
قدر رواحهم
إلى الجمعات.
الأول
والثاني
والثالث)). ثم
قال: رابع
أربعة. وما
رابع أربعة
ببعيد.
فِي
الزَوائِد: في
إسناده مقال.
عَبْدُ الحميد
هذا هو ابن
عَبْدُ
العزيز، وإن
أخرج له مسلم
في صحيحه
فإنما أخرج له
مقرونا بغيره.
فقد كان شديد
الإرجاء
داعية إليه.
لكن وثقه
الجمهور وأحمد
وابن معين
وداود
والنسائي. ولينه
أبو حاتم.
وضعفه ابن أبي
حاتم. وباقي
رجال الإسناد
ثقات.
فالإسناد حسن.
Alkarna
(r.a.)'den; şöyle (İtmiştir: Ben Abdullah (bin Mes'ud) (r.a.) iie beraber Cum'a
namazına gittim. Kendisinden önce gitmiş olan üç kişiyi (mescidde) bulunca:
(Ben) dört kişinin dördüncüsüyüm. Dördüncü olan (ilahi ikram ve rahmetten) uzak
değildir. Şüphesiz ben Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den şöyle
buyururken işittim, dedi:
«İnsanlar
Cumalara birinci, ikinci ve üçüncü olarak erken gidiş sırası ölçüsüne göre
kıyamet günü Allah'a yakın (rahmet ve ikramına yakın) makam sahibi olurlar.»
Sonra Abdullah: (Ben) dört kişinin dördüncüsüyüm, dördüncü olan (ilahi ikram ve
rahmetten) uzak değildir, dedi.
Not: Zevaid'de
şöyle denmiştir: Bunun isnadı söz götürür. Çünkü ravi Abdü'I•Mecid bin
Abdilaziz'in rivayetini Müslim, kendi sahihine almış ise de alınan rivayet
başka ravi ile teyid edildiği için almıştır. Çünkü bu ravi mürcie mezhebinin
aşırılarından olup halkı bu mezhebe davet ederdi. Bununla beraber cumhur,
Ahmed, İbn-i Main. Davud ve Nesai onu sika saymışlar; Ebu Hatim de onu orta ve
İbn-i Ebi Hatim ise zayıf saymışlardır. İsnadın diğer ricali sikadır. Bu
nedenle isnad hasendir.
AÇIKLAMA: Bu hadisi İbn-i Ebi Asım da rivayet etmiş olup
Zevaid türündendir. Cuma namazına erken gidenlerin, erken gidiş derecesine göre
kıyamet günü Allah katında O'na yakın otururlar, demekten maksat Allah
Teala'nın rahmet ve ikramına yakınlıktır, yoksa sanıldığı gibi Allah Teala'nın
zatına yakın otururlar demek değildir. Çünkü Allah mekan'dan münezzehtir. Haşa
Allah şurdadır, burda değildir denmez. Allah Teala mekan'a muhtaç değil ve
bundan münezzehtir.
Hadis Cuma
namazına erken gitmenin faziletini ifade eder. Erken gitmenin kıyamet günü
ilahi rahmet ve ikrama kavuşmaya vesile olduğunu müjdeler. Herkes gidiş
nisbetine göre payını almış olacaktır.