DEVAM: 196- KUDÜS'TEKİ
MESCİD-İ AKSA'DA NAMAZ KILMAK HAKKINDA GELEN HADISLER BABI
حَدَّثَنَا
هِشَامُ بْنُ
عَمَّارٍ.
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
شعيب.
حَدَّثَنَا
يزيد بْن أبي
مريم، عَن
قزعة، عَن أبي
سعيد، وعَبْد
اللّه بْن
عمرو بْن
العاص؛
-
أن رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ قال
((لا تشد
الرحال إلا
إلى ثلاثة
مساجد: إلى
المسجد
الحرام، وإلى
المسجد
الأقصى، وإلى
مسجدي هذا)).
Abdullah bin Amr
bin el-As (r.enhuma)'dan rivayete göre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu demiştir:
«Mescid-i
Haram, Mescid-i Aksa ve benim bu Mescid'im olmak üzere mezkur üç mescid'den
başka hiç bir mescid'e yolculuk edilmez.»
AÇIKLAMA: Ebu Hureyre (r.a.) ve AbduIIah bin Amr (r.a.)'ın
hadislerini Kütüb-i Sitte sahibIeri ve başkaları rivayet etmişlerdir.
Rihal : Rahl'in
çoğuludur. Rahl deve palanıdır. Şedd-i Rihal, aslında deve palanını sıkmak ve
yolculuğa hazırlanmaktır. Burada yolculuğa çıkmaktan kinayedir. Hadis namaz ve
ibadet için Mekke deki Mescid-i Haram'a, Medine'deki Mescid-i Nebevi'ye ve
Kudüs'teki Mescid-i Aksa'ya yolculuk etmenin meşruluğuna ve bunların dışında
kalan mescidlere namaz kılmak için yolculuk edilmemesine delalet ediyor.
Mescid-i
Nebevi'nin Peygamber (s.a.v.) zamanındaki kısma sonradan yapılan ilavelere
şümullü olup olmadığı hususunda alimlerin görüşlerini bundan önceki babta
zikretmiştik.
Mescid-i
Haram'dan neyin kastedildiği hususundaki ihtilafı da orada zikretmiştik.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
EI-Menhel
yazarı "Medine'ye gidiş" babında özetle şöyle der:
1-
"Hadiste anılan üç mescidden başka mescidlere ibadet için yolculuk
edilmesinin meşru olmadığı anlaşılıyor. El-Cüveyni'nin dediğine göre Şafii
başka mescidlere ibadet için yolculuk etmenin haram olduğuna hükmetmiş, Kadı
iyaz da bu kavli seçmiştir.
Cumhura göre
cihad, ilim, ticaret v.s. din ve dünya işleri için yolculuk etmenin caizliği
hakkında icma: vardır. Peygamber (s.a.v.)'in kabrini ziyaret etmek için
yolculuk etmek cumhurun kaviine göre meşrudur. Hatta meşruluğunda icma' olan ve
yukarıda anılan yolculuklardan evladır. Zaten kabirlerin ziyaretinin
meşruluğunda ittifak vardır. Peygamber (s.a.v.) kabirlerin ziyaretini
emretmiştir."
Peygamber
(s.a.v.)'in kabrini ziyaret etmenin fazileti hakkında pek çok hadis rivayet
olunmuştur. Bunların bir kaçının mealini söylemekle yetineceğim :
a- Eş-Şifa Fi
Hukiiki'l-Mustafa'da AbduIIah bin Ömer (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre
efendimiz:
«Kim kabrimi
ziyaret ederse, onun için şefaat etmem sabit bir hak olur,» buyurmuştur.
b- Enes bin
Malik (r.a.)'den: "Kim sevap niyetiyle Medine'de beni ziyaret ederse, o
benim komşum sayılır. Kıyamet günü ona şefaat ederim." buyurulduğu rivayet
olunmuştur.
c- Abdullah bin
Ömer (r.a.)'dan gelen bir rivayette de: ''Kim vefatımdan sonra beni ziyaret
ederse hayatımda ziyaret etmiş gibidir.'' buyurulmuştur.
d- İbn-i
Adiyy'in rivayet ettiği bir hadiste: "Kim Ka'be'yi ziyaret edip de beni
ziyaret etmezse, bana cefa etmiş olur.'' buyurulmuştur.
Peygamber
(s.a.v.)'in kabrini ziyaret etmenin fazileti hakkında ciltler dolusu müstakil
kitapIar yazılmıştır. Hac menasiki hakkında yazılan kitaplarda bu konuda
yeterli bilgi vardır. Ayrıca Şevahidü'l-Hak adlı kitap, Peygamber (s.a.v.)'in
kabrini ziyaret, ondan yardım dilemek ve şefaatı gibi önemli konular için
yazılmış, tavsiyeye şayan bir kitabtır.
EI-Menhel
yazarının verdiği ma'lumatın devamı:
2- Hadis, bu üç
mescidin faziletine, diğerlerine üstünlüğüne ve onlarda kılınan namazın
faziletine delalet eder.
Mescid-i
Haram'a gitmeyi adayan kimseye bu adağın ifası gerekir. Mescid-i Nebevi veya
Mescid-i Aksa'ya gitmeyi adayan hakkında Şafii'nin iki kavli var. Birisine göre
bu adağı ifa etmek müstehabtır. Diğer kavline göre vacibtir, Bir çok alim de
vucubuna hükmetmiştir. Malik ve Ahmed'in kavli de budur. Ebu Hanife'ye göre
böyle adağın yerine getirilmesi vacib değildir.
Diğer
mescidlere gitmeyi adamakla oralara gitmek vacib olmaz. Ve adak oluşmuş
sayılmaz. Malikiler'den Muhammed bin Mesleme hariç, tüm alimlerin mezhebi
budur.
Ahmed'e göre bu
adağı yapana yemin kefareti gerekir. Bu üç mescidin üstünlüğünün sebebine
gelince; Mescid-i Haram'daki Ka'be, müslümanların kıblesidir. Hac için oraya
gidilir. Mescid-i Nebevi, Peygamber (s.a.v.)'in mescididir. Ona ikram olsun diye
Allah Teala Onun mescidine özel fazilet vermiştir. Mescid-i Aksa ise, geçmiş
ümmetIerin kıblesi idi. Taberani ve Bezzar'ın tahric ettikleri Ebu'd-Derda'nın
merfu' bir hadisine göre Mescid-i Haram'da kılınan bir namaz, diğer mescidlerde
kılınan yüz bin namaza; Peygamber (s.a.v.)'in mescidinde kılınan bir namaz,
diğer mescidlerde kılınan bin namaza ve Mescid-i Aksa'da kılınan bir namaz
diğer mescidlerde kılınan beşyüz namaza bedeldir.