DEVAM: 21- İMAM'IN,
CENAZE NAMAZINI KILDIRACAĞl ZAMAN NEREDE DURACAĞI HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
نصر بْن علي
الجهضمي.
حَدَّثَنَا
سعيد بْن
عامر، عَن
همام، عَن أبي
غالب؛ قَالَ: - رأيت
أَنَس بْن
مَالِك صلى
على جنازة
رجل. فقام حيال
رأسه. فجيء
بجنازة أخرى،
بامرأة.
فقالوا: يا
أبا حمزة! صل
عليها فقام
حيال وسط
السرير. فقال
له العلاء بْن
زياد: يا أبا
حمزة! هكذا
رأيت رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسلَّمْ
قام من
الجنازة
مقامك من
الرجل. وقام
من المرأة
مقامك من
المرأة؟ قال:
نعم. فأقبل
علينا، فقال:
احفظوا.
Ebu Ğalip
(r.a.)'den; şöyle demiştir: Ben, Enes bin Malik (r.a.)'i şöyle yaparken gördüm:
(Abdullah bin Umeyr adlı) bir erkeğin cenaze namazını kıldırırken cenaze'nin
başının hizasına doğru durdu, sonra (Ensar'dan) bir kadına ait başka bir cenaze
getirildi. Cemaat Enes bin Malik (r.a.)'e:
Ya Eba Hanıza!
Bunun namazını kıldır, dediler. Enes (r.a.) na'şın (tam) ortasının hizasına
doğru namaza durdu. Sonra el-Ala' bin Ziyad (r.a.) ona:
Ya Eba Hamza!
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in erkeğin cenaze namazım kıldırırken
senin durduğun yerde durduğunu, kadının cenaze namazım kıldırırken senin
durduğun yerde durduğunu ve senin yaptığın gibi yaptığını gördün (mü) dedi.
Enes (r.a.): Evet, dedi. Bunun üzerine el-Ala' (r.a.) bize dönerek: (Bunu)
Belleyiniz, dedi.
Diğer tahric:
hadisi Ahmed, Tirmizi, Ebu Davud, Tahavi ve Beyhaki de rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Semure (r.a.)'in hadisini Kütüb-i Sitte sahipleri
ve Beyhaki rivayet etmişler; Tirmizi hadisin hasen - sahih olduğunu
söylemiştir.
Kadının isminin
Ümmü Ka'b olduğu Nesai'de belirtilmiştir.
Hadis,
lohusalık halinde ölen kadının cenaze namazının kıldırılmasının meşruluğuna ve
cenaze namazında imam'ın kadının tam ortasının, yani kalçasının hizasına doğru
namaza durmasının müstehablığına delalet ediyor.
Ebu Galip
(r.a.)'in hadisini Ahmed, Tirmizi, Ebu Davud, Tahavi ve Beyhaki de rivayet
etmişlerdir. Tirmizi hadisin hasen olduğunu söylemiştir. Ebu Davud ve
Beyhaki'nin rivayetlerindeki hadis metni çok uzundur.
Ölen erkeğin
Abdullah bin Umeyr (r.a.) olduğu ve ölen kadının Ensar'dan olduğu Ebu Davud'un
rivayetinde belirtilmiştir. Tirmizi'nin rivayetinde kadının Kureyş'ten olduğu
bildirilmiştir.
El-Menhel
yazarının dediği gibi bu iki rivayet arasında ihtilaf yoktur. Çünkü kadının
aslen Kureyş'ten olup, Ensar'dan birisiyle evli olması muhtemeldir.
Ebu Hamza, Enes
(r.a.)'in künyesidir. Sika tabiilerin meşhur abidlerinden olan Basra'lı el-Ala'
bin Ziyad, Enes (r.a.)'in erkek cenazenin başının hizasına ve kadın cenazenin
kalçasının hizasına doğru durduğunu görünce Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'in mi böyle yaptığını Enes (r.a.)'e sormuş. Enes (r.a.) de Peygamber
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in böyle yaptığını gördüğünü bildirmiştir.
BU HUSUSTA
ALİMLERİN GÖRÜŞLERİ :
Bu hadisler,
imamın, cenaze namazını kıldırırken erkek cenazenin başının ve kadın cenazenin
kalçasının hizasına doğru durmasının müstehablığına delaJet ediyorlar. Alimler
bu hususta değişik görüşler beyan etmişlerdir. Şöyle ki :
1- Şafiiler,
Davud, İbn-i Hazm ve hadis ehli, mezkur hadislere göre hükmetmişlerdir.
2- Hanbeliler'e
göre erkeğin göğsünün hizasına doğru durulur. Kadınınki birinci görüşe göredir.
3- Hanefi
alimlerine göre imam, erkeğin ve kadının göğüs hizasına doğru durur. Ebu Hanife
ve Ebu Yusuf'tan bir rivayete göre erkeğin başının ve kadının kalçasının
hizasına doğru durulur. Tahavi bu kavli seçmiştir. Bu görüş, birinci görüşün
yani Şafii Davud, İbn-i Haxm ve Hadisçilerle aynıdır.
4- Malikiler'e
göre imam, erkeğin kalçasının hizasına ve kadının omuzları hizasına doğru
durur.
Yukarıdaki
ihtilaf, efdaliyet ile ilgilidir. Aslında imam erkek veya kadın cenazenin her
hangi bir parçasının hizasına doğru namaz kıldırırsa sahihtir.