DEVAM: 34- CENAZE
NAMAZINI KILANIN VE DEFNİNİ (N SONUNA KADAR) BEKLİYENİN SEVABI HAKKINDA GELEN
HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
عَبْد اللّه
بْن سعيد.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرحمن
المحاربي،
عَن حجاج بْن
أرطاة، عَن
عدي بْن ثابت،
عَن زر بْن
حبيش، عَن أبي
بْن كعب؛
قَالَ: - قال
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ: ((من
صلى على جنازة
فله قيراط.
ومن شهدها حتى
تدفن فله
قيراطان.
والذي نفس
محمد بيده!
القيراط أعظم
من أحد هذا)).
فِي
الزَوائِد: في
إسناده حجاج
بْن أرطاة،
وهو مدلس.
فالإسناد
ضعيف.
Ubey bin Ka'b
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir:
«Bir cenaze
üzerinde namaz kılana bir kırat (sevap) vardır. Defin işi bitinceye kadar
cenazede hazır bulunana iki kırat (sevap) vardır. Muhammed'in nefsi kudret
elinde olan (Allah) a yemin ederim ki kırat, şu Uhud dağından büyüktür.»
Not: Bunun
senedindeki ratvi Haccac bin Ertat'ın tedlisçiliği nedeniyle senedin zayıflığı
Zevaid'de bildirilmiştir.
AÇIKLAMA: Ebu Hureyr€ (r.a.)'in (1539) hadisi Ebu Davud'un
süneninde mealen şöyledir: «Kim bir cenazenin beraberinde giderele üzerinde
namaz kılarsa Ona bir kırat (sevap) vardır. Cenaze defninin sonuna kadar kim
cenazede hazır bt:lunursa, ona iki kırat (sevap) vardır. Kıratların en küçüğü
Uhud mislidir. Veya birisi Uhud mislidir.»
Ebu Davud'un
rivayetinde hadisin baş kısmında; «Kim bir cenazenin beraberinde giderse ... »
ifadesi vardır. Buhari'nin bir rivayetinde bu kısım: «Kim bir cenazeyi teşyi
ederse» şeklindedir. Diğer bir rivayetinde: = «Kim bir cenazede hazır
bulunursa...»
Müellifin
rivayetinin zahirine göre cenazeyi takip etmeyip yalnız namazında bulunana bir
kırat sevap vardır. Buhari ve Ebu Davud'un yukarıda anılan rivayetlerinin
zahirine göre bir kırat sevap, cenazeyle bir miktar giden ve namazını kılan
için hasıl olur. İster cenazeyi evden itibaren takip etsin, ister başka bir
semtte takip etsin, farketmez.
El-Hafız,
Buhari'deki bu hadis şerhinde: 'Bu rivayette adamın cenazeyi nereden itibaren
takip edeceği beyan edilmemiştir. Fakat Buhari'deki Ebu Said-i Makburi (r.a.)'in
rivayetinde, Müslim'deki Habbab (r.a.)'ın rivayetinde ve Ahmed'in Ebu Said-i
Hudri (r.a.)'den olan rivayetinde: «Cenazeyi evden itibaren takip edenler»
kaydı vardır. Bu kayda göre cenaze,. bulunduğu evden alınırken, oradan itibaren
cenazeyle gidip, namazı kılınıncaya kadar ayrılmayana bir kırat hasıl olur.
Bence cenazeyi takip etmeyip sadece namazında bulunana kırat sevabı vardır.
Çünkü namazdan önceki teşyi' namaza vesile olur. Ama yalnız namazda bulunanın
kıratı, evden itibaren veya başka yerden cenazeyi takip edip namazında
bulunanın kıratından küçük olur,' demiştir.
Hadisin: "
... defin işi bitinceye kadar bekliyene iki kırat vardır.'' cümlesinin zahirine
göre bu iki kırat, namaz kılmak için verilen kırattan başkadır. Yani cenazeyi
defin sonuna kadar ta'kip eden kimse, iki kırat almış olur. Cenaze namazını da
kılmışsa bunun için ayrı bir kırat alır. Toplam üç kırat almış olur.
El-Menhel
yazarının bildirdiğine göre mütekaddiminin bazı alimleri, hadisi böyle
yorumlamışlardır. İbnü'l-Tin de bu yorumu Kadı Ebu'l-Velid'den nakletmiştir.
Lakin Buhari ve Müslim'in İbn-i Sirin aracılığıyla Ebu Hureyre (r.a.)'den
rivayet ettikleri bir hadise göre ResuluIlah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: «Kim
inanarak ve karşılığını Allah'tan bekliyerek bir müslüman'ın cenazesini takip
edip, cenaze namazı kılınarak defni bİtinceye kadar cenazeye refakat ederse,
her biri Uhud dağı misli olan iki kırat (sevabı) ia döner. Kim cenaze namazını
kıldıktan sonra definden önce dönerse bir kırat ile döner."
Bu hadis, namaz
ve definden dolayı yalnız iki kıratın hasıl olduğunu açıkça bildiriyor. Bu
duruma göre hadisin mezkur cümlesinde verileceği haber verilen iki kıratın
birisi, namaz kıratıdır.
Yine bu
cümlenin zahirine göre defin kıratı verilmesi, defnin bitimine kadar beklemeye
bağlıdır.
Hadiste mezkur
ecrin hasıl olması için cenazeye gidenin maksadının Allah rızası olması
şarttır. Riya veya karşılık olsun diye cenazeye gidene bu ecir yoktur.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
1- Müslüman'ın
cenazesinin şerefi büyüktür. Bunun hizmeti ile meşgul olana veya cenazeye
iştirak edene bol sevab verilir:
2- Cenazeye
iştirak etmeye, namazında bulunmaya ve defninin sonuna kadar ayrılmamaya teşvik
vardır.