51- NİYAHA(= ÖLÜ İÇİN
YÜKSEK SESLE AĞLAMAK)TAN NEHİY HAKKINDA BİR BAB
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أَبِي
شَيْبَة.
حَدَّثَنَا
وَكِيع، عَن
يزيد بْن
عَبْد اللّه
مولى
الصهباء، عَن
شهر بْن حوشب،
عَن أم سلمة،
-
عَن النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَ
سَلَّمْ: ولا
يعصينك في
معروف، قال
((النوح)).
فِي
الزَوائِد: في
إسناده يزيد
بْن عَبْد اللّه،
وهو مختلف
فيه.
Ümmü Seleme
(r.anha)'dan rivayet edildiğine göre: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): ولا
يعصينك في
معروف nazm-ı celili hakkında: « النوح Nevh
(=ölü üzerinde yüksek sesle ağlamak) tır.» buyurmuştur.
Not: Bunun
senedindeki Yezid bin Abdillah'm sikalığının ihtilaf konusu olduğu Zevaid'de
bildirilmiştir.
AÇIKLAMA: Hadiste geçen nazm-ı celil, Mümtehine suresının
12'nci ayetindedir. Bu ayet-i kerimenin tamamının meali şöyledir: «Ey Nebi!
Mu'min kadınlar sana gelip; Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamaları, hırsızlık
yapmamaları, zinada bulunmamaları, çocuklarını öldürmemeleri, elleriyle
ayakları arasında uyduracakları bir iftirayla gelmemeleri ve ma'ruf olan hiç
bir hususta sana asl olmamaları üzerine sana biatta bulunacakları zaman sen de
onlarla biatta bulun ve onlar için Allah'tan mağfiret dile. Şüphesiz Allah
Ğafur'dur, Rahim'dir.»
Ümmü Seieme
(r.anha); ayetin mezkur cümlesindeki Nebi (s.a.v.)'e asi olmanın; Nebi (s.a.v.)
tarafından nevh ile, yani ölü için yüksek sesle ağlamakla tefsir edildiğini
ifade etmiştir.
Şöyle de
denilebilir: Nebi (s.a.v.), ayetteki ma'ruf kelimesini nevhi yasaklamakla
tefsir etmiştir. Nevh ve Niyahat : Ölü
için yüksek sesle ağlamak şeklinde yorumlanmıştır. Bazıları: Ağlamakla birlikte
ölünün iyiliklerini saymaktır, demişlerdir. Niyahat ve Nevh, dünya malının
kaçırılması üzerine yüksek sesle ağlamaya da denirir. Naiha: Anlatılan tarzda ağlayan
kadın demektir. Hal böyle olunca ölü için veya dünya malını kaybetmekten dolayı
yüksek sesle ağlamak haramdır. Günah işlemekten dolayı yüksek sesle ağlamak ise
ibadettir.
Müslim'in Ümmü
Atiyye (r.anha)'dan rivayet ettiğine göre yukarıdaki ayet indiği zaman Ümmü
Atiyye (r.anha) bir ma'ruf hususunda: Nebi (s.a.v.)'e isyan çeşitlerinden
birisi de niyahattır, demiştir.