52- YANAKLARI DÖVMEK VE
YAKALARI YIRTMAK'TAN NEHİY HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
علي بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثَنَا وَكِيع.
ح
وحَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
بشار. حَدَّثَنَا
يحيى بْن
سعيد، وعبد الرحمن،
جميعا عَن
سُفْيَان،
عَن زبيد، عَن
إبراهيم، عَن
مسروق. ح
وحَدَّثَنَا
علي بْن مُحَمَّد
وأبو بكر بْن
خلاد. قالا:
حَدَّثَنَا
وَكِيع.
حَدَّثَنَا
الأعمش، عَن
عَبْد اللّه بْن
مرة، عَن
مسروق، عَن
عَبْد اللّه؛
قَالَ:
-
قال رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ:
((ليس منا من شق
الجيوب وضرب
الخدود، ودعا
بدعوى
الجاهلية)).
Abdullah bin
Mes'ud (r.a.)'den: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu
demiştir:
«Ölüler için (eli
ile) yanaklarını (yüzünü) döven, yakalarını yırtan ve cahiliyyet adeti üzere
dua eden kimse biz'den değildir.» buyurdu.
Diğer tahric:
Buhari, Müslim ve Tirmizi de bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Cüyüb: "Ceyb"in çoğuludur. Ceyb, yaka
demektir. Şak: Yarmak, ayırmak gibi manalara gelir. Burada yırtmak diye terceme
ettik. EI•Menhel yazarı ile Tuhfe yazarına göre burada yakaları şak etmekten
maksad, elbisenin yakasını tutup, aşağıya kadar açmak ve benzeri hareketlerdir.
Hudud:
"Had"in çoğuludur. Haddın asıl manası yanaktır. Ölü için yüzünü
dövenler ekseriyetle yanaklarını dövdükleri için bu kelime zikredilmi9tir. Esas
maksad yüzdür. Çünkü. yanaklarını değil de yüzünün herhangi bir tarafını dövmek
de bu yasağa dahildir.
"CahiIiyye
adeti üzere dua'' dan. maksad, ağlarken söylenmesi dinen caiz olmayan ve
cahiliyyet devri insanlarının dedikleri: "Öldüm, helak oldum, mahvoldum
... " gibi sözleri söylemektir.
Bu hareketler,
Allah'a karşı açık bir isyan ve hükmüne rıza göstermemek mahiyetini taşıdığı
için yasaklanmıştır Hadis, bu tür hareketlerin haramlığına delillet eder.
Hadiste anılan
hareketlerde bulunanlar ıçın buyurulan; «...biz'den değildir.» ifadesine
gelince; Bundan maksad, böyle yapanlar, bizim sünnet ehlimizden ve mükemmel
yolumuzun yolcularından değildir. Gaye, tehdit ve bu tür hareketlerin
önlenmesidir. Nasıl ki çocuğunu azarlıyan baba: Ben senden değilim, sen de
benden değilsin, der. Yani; Sen benim yolumda değilSin demek ister. Hadisteki
jfadeden maksad; böyle yapanın dinden çıkarılması hükmü degildir Ama bile bile
bu hareketleri helal gören veya kader'e karşı çıkarak Allah'a kızan kimse
dinden çıkar.
İbnü'l-Münzir Mezkur ifadeden maksad; Bu tür hareketlerde
bulunanları terk etmek, onlardan yüz çevirmek ve onlarla olan münasebeti
kesmektir. Ta ki bu cezayla te'dib edilip, İslam'ın çirkin gördüğü bu
hareketleri bıraksınlar, demiştir.
Süfyan'dan
nakledildiğine göre kendisi bu ifadeyi te'vil etmekten hoşlanmazdı ve: Daha çok
etkili olması için yorumdan sakınmak uygun olur, derdi.