DEVAM: 37- (SATIN
ALINAN) ZAHİRENİN (MÜŞTERİ TARAFINDAN) TESLİM ALINMASINDAN ÖNCE (BİR KİMSEYE)
SATILMASININ YASAKLIĞI BABI
حدّثنا
عَلِيُّ بْنُ
مُحَمَّدٍ
حدّثنا وَكِيعٌ
عَنِ ابْنِ
أَبِي
لَيْلَى عَنْ
أَبِي
الزُّبَيْرِ
عَنْ جَابِرٍ
قَالَ - نَهَى
رَسُولُ
اللّهِ عَنْ
بَيْعِ الطَّعَامِ
حَتَّى
يَجْرِيَ
فِيهِ
الصَّاعَانِ
صَاعُ
الْبائِعِ
وَصَاعُ
الْمُشْتَري
في الزوائد :
في إسناده
محمد بن عبد
الرحمن بن أبي
ليلى أبو عبد
الرحمن
الأنصاري وهو
ضعيف
Cabir (r.a.)'den
rivayet edildiğine göre: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) satıcının
ölçeği ve müşterinin ölçeği olmak üzere iki ölçekle ölçülmedikçe bir zahireyi
satmayı yasaklamıştır.
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bu hadisin senedinde bulunan ravi Muhammed bin Abdirrahman
bin Ebi Leyla Ebu Abdirrahman el-Ensari zayıftır.
AÇIKLAMA: Zevaid türünden olan bu hadisin şerhinde Sindi
şöyle der: "Yani ölçekle zahireyi satın alan bir kimse, bunu ölçerek
satmak istediği takdirde, evvela ölçerek satıcıdan teslim alması ve bundan
sonra yine ölçerek satması gerekir. Şu halde bu hadis, götürü pazarlık usulü
ile değil de, ölçek usulü ile alınan ve aynı usul ile satılmak istenen zahire
alım satımına aittir. Hadisten maksad şudur: Bir ölçekle satın aIınan bir
zahire, o ölçekle ölçmek suretiyle teslim alınmadıkça tekrar satılamıyacağı
gibi, anılan şekilde ölçülerek teslim alındıktan sonra satılmak istendiğinde o
ölçümle yetinmek suretiyle de satışı yapılamaz. Satışı yapılacağı zaman yeniden
ölçülmesi gerekir. Çıkan netice şudur: Götürü pazarlama usulü ile değil de
ölçmek suretiyle yapılacak her satış için ayrı ayrı ölçmek gerekir. Bir ölçümle
yetinilemez. Ama satışlardan birisi götürü pazarlık usulü ile yapılırsa o satış
için ölçmek şart değildir.
Bir kavle göre
ölçerek satın alınan bir zahire, ancak ölçerek satılabilir, götürü usul ile
satılamaz, hadisten kasdedilen mana budur. Fakat bu görüş zayıftır."