DEVAM: 1- (VERİLEN)
SADAKAYA RÜCÜ (DÖNÜŞ) YAPMA BABI
حدّثنا
عِبْدُ
الْرَّحْمِنِ
بْنُ إِبْرَاهِيمَ
الدِّمَشْقِيُّ.
ثنا
الْوَلِيْدُ
بْنُ
مُسْلِمٍ،
ثنا
الأَوْزَعِيُّ.
حَدَّثَنِي
سَعِيْدُ
بْنُ الْمُسَيَّبِ.
حَدَّثُنِي
عِبْدُ اللهِ
بْنُ العَبَّاسِ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ
اللهِ صلى الله
عليه وسلم: ((مَثَلُ
الَّذِي
يَتَصَدَّقُ
ثُمَّ يَرْجَعُ
فِي
صَدَقَتِهِ،
مَثَلُ
الْكَلْبِ
يَقِيءُ
ثُمَّ
يَرْجِعُ
فَيَأْكُلُ
قَيْئَهُ)).
Abdullah bin
el-Abbâs (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: «Sadaka verip sonra sadakasına dönüş yapan
kimsenin durumu, kusan sonra dönüp kusmuğunu yiyen köpeğin durumu gibidir.»
AÇIKLAMA: Ömer (r.a.)'ın hadisi Buhari ve Müslim'de rivayet edilmiştir. Oralardaki
rivayetlerin bazısında şu ziyade vardır: "Çünkü sadakasına dönüş yapan
kimse, kusmuğuna dönüş yapan köpek gibidir."
İbn-i Abbas
(r.a.)'ın hadisi Müslim'de de rivayet edilmiştir.
Bu hadisler,
verilen sadakaya dönüş yapmanın, yani cayıp geri almanın haramlığına delalet
eder. Verilen sadaka teslim edilince, teslim alanın mülkiyetine girmiş olur ve
teslim edenin mülkiyetinden çıkmış olur. Artık bundan dönüş yapmak ve sadakayı
geri almak hak ve yetkisi kalmaz. Sadaka hibeden farklıdır. Hatırlanacağı üzere
2384 - 2387 nolu hadislerin izahı bölümünde hibeden dönüş yapmanın bazı
alimlerce caiz görüldüğü belirtildi. Avnü'l-Mabüd yazarının Zekat kitabının 30.
babında belirttiği gibi sadaka, ahiret sevabını kazanmak niyetiyle verilen
bağıştır. Hibe ve hediye ise kişiye ikramda bulunmak ve ona yaklaşmak niyetiyle
bir şey vermektir.