DEVAM: 17- DİŞLERİN
DİYETİ BABI
حدّثنا
إِسْمَاعِيلُ
بْنُ
إِبْرَاهِيمَ
البَالِسِيُّ.
ثنا عَلِيُّ
بْنُ
الحَسَنِ بْنِ
شَقِيقٍ. ثنا
أَبُو
حِمْزَةَ
المرْوَزِيُّ.
ثنا يَزِيدُ
النَّحْوِيُّ
عَنْ عِكْرِمَةَ،
عَنْ ابْنِ
عَبَّاسٍ،
عَنْ
النَّبِّي صلى
الله عليه
وسلم؛
أَنَّهُ
قَضَى فِي
السِّنِّ
خَمْساً مِنَ
الإِبِلِ.
في الزوائد:
إسناده صحيح.
(Abdullah) bin
Abbâs (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre: Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) dişin diyetinin beş deve olduğuna hükmetti.
Not: Bu hadisin
senedinin sahih olduğu, Zevaid'de belirtilmiştir.
AÇIKLAMA: İbn-i Abbas (r.a.)'ın ilk hadisi Tirmizi ve Ebu Davud tarafından da
rivayet edilmiştir. Onun ikinci hadisi Zevaid türündendir. Ebu Davud ve Nesai
bunun bir benzerini Amr bin Şuayb'in dedesinden merfu olarak rivayet
etmişlerdir.
Seniyye, ön diş
manasınadır. Öndeki dört dişin her birine bu isim verilmiştir. Bunların ikisi
yukarda, diğer ikisi de aşağıda olur. Seniyye'nin çOğulu Senaya'dır. Öndeki
dört dişe senaya ismi verilmiştir. Bunların dışında kalan dişlere de dırs
denilir. Dırs'ın çoğulu da Adras'tır. ilk hadisten çıkarılan hüküm şudur: Diyet
mikdarı bakımından ön dişler ile diğer dişler arasında fark yoktur. İkinci
hadiste ise bir dişin diyetin in beş deve olduğu bildirilmektedir.
Bir dişin
diyetinin beş deve oldUğu hususunda fıkıhçılar ittifak halindedir. Bir kimse
bir kimsenin dişini kasden kırar veya kökünden çıkarırsa bunun cezası kısastır.
Yani karşı tarafın dişi kesilir veya kökünden çekilir. Ancak dişi kırılan veya
çekilen taraf kısas yerine diyete razı olursa kısas yapılmaz ve diyet olarak
beş deve ödenir. Keza hataen, yani yanlışlıkla diş kesilir, kırılır veya
kökünden çıkarılırsa, bunun cezası beş deve diyettir. Hür ve müslüman kadının
dişinin diyeti ise hür ve müslüman erkeğin diş diyetinin yarısıdır. Yani iki
buçuk devedir. Zimmi, yani hristiyan ve yahudinin diş diyeti ise bir deve ve
bir devenin üçte ikisidir. Mecusi, yani ateşperesı'in diş diyeti ise bir
devenin üçte biridir.