DEVAM: 13- BAZI
KABLARDA KURULAN ŞIRANIN YASAKLlĞI BABI
حدّثنا
أَبُو
بَكْرٍ،
وَالْعَبَّاسُ
بْنُ عَبْدِ
الْعَظِيمِ
الْعَنْبَرِيُّ،
قَالاَ.
حدّثنا
شَبَابَةُ
عَنْ
شُعْبَةَ،
عَنْ بُكيْرِ
بْنِ عَطَاءٍ،
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمنِ
بْنِ
يَعْمَرَ قَالَ:
نَهَى
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه وسلم
عَنِ
الدُّبَّاءِ
وَالْحَنْتَمِ.
Abdurrahman bin
Ya'mer (r.a.)'den; Şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
dubbâ ve hantem (denilen kablar) ı yasaklamıştır.
AÇIKLAMA: Ebü Hureyre (r.a.)'ın hadisi notta belirtildiği gibi Buhari ile Müslim
tarafından rivayet edildiği gibi Ebu Davud, Nesai ve Ahmed tarafından da
rivayet edilmiştir. Ancak; ''Müskir, yani sarhoşluk veren her şey haramdu'.
cümlesi Buhari ve Müslim' de yoktur.
Hadislerde
geçen bLizı kelimeleri açıklayalım: Nakir: İçi oyulmuş hurma kütüğünden yapılan
kabtır. Müzeffet: Ziftlenmiş kab demektir. Kara sakızIa sıvanmış testi gibi:
Dübba: Kuru kabaktan yapılan kabtır. Kar' da ayni mfmayı ifAde eder.
Hanteme: Yeşil
küp ve testi demektir. Bir görüşe göre her nevi küp ve testiye Hanteme denir.
Diğer bir kavle göre Hanteme, içi zirt ile sıvanmış bir nevi' küpler ve
testilerdir ki, içki bunlarla Medine-i Münevvere'ye taşıttırılıyordu.
Bu babtaki
hadisler, bu kablarda şıra kunnanın yasaklığına delalet eder. Yasağın hikmeti
şudur: Anılan kablar İslamiyet'in ilk zamanlarında şarap için kullanılırdı.
Kabların içtiği şarabı şıraya ku sması ile şıranın pislenmesi muhtemelolduğu
gibi bu nevi kablara konulan şıra kısa sürede bozulup müskir hale gelebilir.
Sahibi de farkına varmadan içebilir.
Avnü'l-Mabüd
yazarının beyanına göre Hattabi anılan kabların yasak kılınması hikmetini
yukarda belirttiğim gibi açıkladıktan sonra özetle şu bilgiyi verir:
Alimler anılan
kablarda şıra kurma hükmü hakkında ihtilat etmişlerdir: İlim ehlinin büyük
çoğunluğuna göre bu hadislerle konulan yasak, İslamiyet'in ilk günlerine
mahsustur. Bu hüküm daha sonra Büreyde el-Eslemi (r.a.)'ın (3405 nolu)
hadisi ile
iptal edilmiştir. En kuvvetli ve sağlıklı görüş budur. (Ebü Hanife, Şafii ve
alimlerin Cumhüru bu görüştedir.)
Bazı ilim
adamları ise, bu hadislerle konulan yasaklama hükmü devam eder ve bu nevi
kablarda şıra kurmak mekruhtur, deder. Malik, Ahmed ve İshak bu görüşte
olanlardandır. İbn-i Omer ile İbn-i Abbas (r.a.)'den de bu görüş rivayet
olunmuştur.