DEVAM: 12- SELAM ALMAK
(YANİ VERİLEN SELAMI CEVABLAMAK) BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ. حدّثنا
عَبْدُ
الرَّحِيمِ
بْنُ
سُلَيْمَانَ
عَنْ
زَكَرِيَّا،
عَنِ
الشَّعْبِيِّ،
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ؛
أَنَّ
عَائِشَةَ
حَدَّثَتْهُ؛
أَنَّ
رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم، قَالَ
لَهَا ((إِنَّ
جِبْرَائِيلَ
يَقْرَأُ
عَلَيْكِ
السَّلاَمَ))
قَالَتْ: وَعَلَيْهِ
السَّلاَمُ
وَرَحْمَةُ
اللهِ.
Aişe (r.anha)'dan
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kendisine:
«Cebrail sana selam sunuypr, buyurmuş, kendisi de: Ve aleyke's-selamu ve
rahmetullahi. diye cevap vermiştir.
(Allah'ın
selamı ve Rahmeti ona da olsun)
AÇIKLAMA: Bu babın hadisleri Buhari, tarafından da rivayet olunmuştur.
Müslim ve
Tirmizi Ebu Hureyre (r.a.)'ın hadisini Ebu Davud, Nesai, Darekutni ve Tahavi de
rivayet etmişlerdir. Bu hadis daha uzun bir metin halinde sünenimizin 1060
numarasında geçti.
HADİSLERDEN
ÇIKAN HÜKÜMLEn:
1. Selam almak,
yani verilen selama selamla cevab vennek meşrudur. İbn-i Abdilberr ve başkası
selam vermenin sünnet ve selama selamla cevab vermenin farz oldugu hususunda
müslümanların icma ettiğini söylemişlerdir. Kendisine selÜm verilen bir kişi
ise, cevablamak ona farzdır. ŞÜyet birden fazla kişiler ise onlardan birisinin
cevab vermesiyle farz ifa edilmiş olur. Fakat hepsinin cevab vermesi daha
faziletlidir. Ebu Yusuf'a göre hepsinin cevab vermesi farzdır Yani kendilerine
selam verilen guruptan bir kısmının cevablaması yeterli sayılmaz.
2. Selama cevab
verilirken "Ve aleykümü's-selam" sözü ile yetinmekle farz ifa edilmiş
olur. Cevabta "ve rahmetullahı"yi ilave etmek daha faziletlidir.
3. Bir kimse
bir adamdan selam getirdiği zaman kendisine selam getirilen kişinin "Ve
aleyhi's-selamü ve rahmetuIlah" biçiminde cevab vermesi daha faziletlidir.
Ama "Ve aleyhi's-selam" sözü ile yetinirse farzı yerine getirmiş
sayılır.
4. Bir kimseden
selÜm getirmek meşrudur. Nitekim Nebi (Aleyhi's-selatü ve's-selam), Cebrail
(Aleyhisselam)'dan Aişe (r.anha)'ya selam tebliğ etmiştir.
Tuhfe yazarı
Tirmizi'nin İsti'zan bölümünde rivayet ettiği Ebu Hureyre (r.a.) ile Aişe
(r.anha)'nın hadislerinin izahı bölümünde Nevevi'den naklen özetle şu bilgiyi
verir:
Selam alınırken
en mükemmel ve en faziletli cevab "Ve aleykümü's-selamü ve rahmetuIlahi ve
berekatuhu"dur. Cevabın başındaki "Ve" harfini kullanmamak
caizdir. Ama en faziletlisi bırakılmış olur. Şayet "Ve
aleykümü's-Seiam" veya "Aleykümü's-Selam" sözü ile yetinilirse
farz ifa edilmiş olur.
Aişe (r.anha)'nın
hadisi. selam göndennenin meşruluğuna delalet eder. Selam götüren kişinin bunu
ilgilisine tebliğ etmesi farzdır. Çünkü selam bir emanettir. Gönderilen selamı
te bellüğ eden veya aldığı mektubla yazılı selamı ol\Urken derhal selam alması
farzdır. Bir adam bir selÜm getirdiği zaman ilgilisine tebliğ edince tebellüğ
eden şahıs o selamı alırken geLren kişiyi de selama katması müstehabtır. Yani
"ve aleyke ve aleyhi's-selam =Sana da ona da selam olsun" biçiminde
cevab vermelidir.