DEVAM: 41- ŞİİR
(HAKKINDA GELEN HADİSLER) BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرٍ.
حدّثنا أَبُو
أُسَامَةَ
عَنْ
زَائِدَةَ،
عَنْ
سِمَاكٍ،
عَنْ عِكْرِمَةَ،
عَنِ ابْنِ
عَبَّاسٍ؛
أَنَّ النَّبِيَّ
صلى الله عليه
وسلم كَانَ يَقُولُ
((إِنَّ مِنَ
الشِّعْرِ
حِكَماً)).
İbn-i Abbas
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: «Şiir'in bazısı gerçekten hikmetlerdir. »
AÇIKLAMA: Bu iki hadis Buhari. Tirmizi ve Ebü Davud tarafından da rivayet
edilmiştir. Ancak Buhari ikinci hadisi EIEdebü'I-Mürred adlı kitabında rivayet
etmiştir.
Hikem:
Hikmet'in çoğuludur. Hikmet ise, gerçeğe uygun doğru söz mAnAsına yorumlandığı
gibi öğüt ve ibret verici örnek manasına da yorumlanmıştır. Bu değişik
yorumlara parantez içi ifade ile işAret ettim.
İkinci
hadisteki; ..... kelimesi Hükmen veya Hikemen okunabilir. Hükmen okunduğu
takdirde hikmet manası kasdedilir. Hikem ise yukarda işaret ettiğim gibi
hikmetin çoğuludur.
Sindi bu
hadislerin izahı bölümünde özetle şöyle der; Yani şiirin dinen güzel veya
çirkin :,ayılması hususunda onu meydana getiren kelimelerin ve cümlelerin bir
fonksiyonu yoktur. Bir şiirin dinen iyi veya kötü sayılması içerdiği mana
bakımındandır. Durum bu olunca ifade tarzının nesir veya nazım olması da
neticeyi değiştirmez. Yani din açısından iyi veya kötü diye vasıflandırılmasına
sebeb olmaz. Çünkü gerek nesir, gerekse nazım meram ve maksadı ifade etmek için
birer yoldur. Bu itibarla önemli olan husus kelime ve cümlelerin ifade ettikleri
manadır. Eğer mana gerçeğe uygun, dOğru bir şey ise, başka bir deyimle ibret
verici öğüt ise din bakımından güzel ve iyi sayılır. Şayet bunun tersine;
yalan, mübalağalı veyA. haksız bir kötüleme gibi, çirkin bir şey ise kötü ve
fena sayılır. Şiirin iyiliği veyA. kötülüğü buna göredir. Dinin yerdiği şiir
liyakatlı olmayan kimseleri övmek, gerçek dışı şeyleri gerçek gibi göstermek ve
benzeri şeyleri ihtiva eden şiirlerdir.