DEVAM: 20- MA'RUF'U
(YANİ DİNEN İYİ OLARAK TANINAN ŞEYLERİ) EMRETMEK VE MÜNKER'i (YANİ DİNEN FENA
SAYILAN ŞEYLERİ) MENETMEK BABI
حدّثنا
رَاشِدُ بْنُ
سَعِيدٍ
الرَّمْلِيُّ.
حدّثنا
الْوَلِيدُ
بْنُ مُسْلِمٍ.
حدّثنا
حَمَّادُ
بْنُ
سَلَمَةَ عَنْ
إَبِي
غَالِبٍ،
عَنْ أَبِي
أُمَامَةَ؛ قَالَ:
عَرَضَ
لِرَسُولِ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم رَجُلٌ
عِنْدَ
الْجَمْرَةِ
الأُوَّلَى.
فَقَالَ: يَا
رَسُولَ
اللهِ! أَيُّ
الْحِهَادِ
أَفْضَلُ؟
فَسَكَنَ
عَنْهُ.
فَلَمَّا
رَأى الْجَمْرَةَ
الثَّانِيَةَ
سَأَلَهُ.
فَسَكَتَ
عَنْهُ
فَلَمَّا
رَمَى
جَمْرَةَ
الْعَقَبَةِ،
وَضَعَ
رِجْلَهُ فِي
الْغَرْزِ كَبَ.
قَالَ: ((أَيْنَ
السَّائِلُ؟))
قَالَ: أَنَا.
يَا رَسُولَ
اللهِ! قَالَ
((كَلَمِةُ
حَقٍّ عِنْدَ
ذِي
سُلْطَانٍ
جَائِرٍ)).
في الزوائد:
في إسناده أبو
غالب، وهو
مختلف فيه.
ضعفه ابن سعد
وأبو جاتم
والنسائيّ
ووثقه الدار
قطنىّ وقال
ابن عديّ:لا
بأس به. وراشد
بن سعيد،
قَالَ فيه أبو
حاتم:
صدوق.وباقي
رجال الإسناد
ثقات.
Ebu Ümame
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre: (Mina'da) birinci cemre yanında bir adam
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e karşı çıkıverdi ve: Ya Resulallahl
Hangi cihad (türü) daha faziletlidir? dedi. Resul-i Ekrem (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) sorusunu cevabıamadı. Sonra Resul-l Ekrem (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
ikinci cemreye taş atınca adam O'na (aynı şeyi sordu. Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) (gene) susup cevaplamadı. Daha sonra Resul-i Ekrem
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Akabe cemresinin taşlarını atınca (binitine)
binmek için ayağını özengiye koydu. (Bu arada): Soru soran nerdedlr? buyurdu.
Adam: Benim. Ya Resulallah, dedi. Resul-i Ekrem (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
(En faziletli cihad) zalim bir hükümdar yanında (iyiliği emredici veya kötülüğü
men edici) hak bir söz söylemektir, buyurdu,"
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun senedinde Ebu Galib bulunur. Bu ravinin güvenilirliği
hususunda ihtihif vardır. İbn-! Sa'd, Ebu Hatim ve Nesai onun zayıf olduğunu
söylemişlerdir. Darekutni ise onun güvenilir olduğunu söylemiştir. İbn-i Adi de
onun zararsız olduğunu söylemiştir. Ravi Raşid bin Said hakkında da Ebu Hatim:
O çok doğru sözlüdür, demiştir. Senedin kalan ravileri güvenilir zatlardır,
AÇIKLAMA: Sindi zalim bir hükümdarın yüzünde ona iyiliği
emredici veya kötülüğü menedici bir adalet ve hakkaniyet sözünün en faziletli
cihad olmasının sebebi hakkında: Denilmiş ki; çünkü düşmanla savaşan kimse ümit
ile korku arasındadır, düşmana galebe çalması ile mağlub olması ihtimallerini
taşır. Zalim hükümdar yanında böyle söz söylemenin ise can tehlikesine yol
açması kuvvetle muhtemeldir. Bu itibarla daha faziletli sayılır, diye bilgi
verir. Avnu'l-Mablid yazarının beyanına göre Hattabi de aynı şeyi söylemiştir.
Evet dilediği insanı sorgusuz sualsiz öldüren zalim hükümdarın yüzünde
kendisini hakka, adalete davet etmek, zulüm ve haksızlık gibi fena. işlerine
son vennesi için uyanda bulunmak veya iyi şeyleri yapması için teklifte
bulunmak cidden güvenliğini büyük bir ihtimalle tehlikeye düşürür ve böyle bir
ortamda böyle bir konuşma elbette düşmanla savaşmaktan fazla tehlikelidir. Her
babayiğidin işi değildir,