|
NAHL 30 / 32 |
وَقِيلَ لِلَّذِينَ
اتَّقَوْاْ
مَاذَا
أَنزَلَ رَبُّكُمْ
قَالُواْ
خَيْراً
لِّلَّذِينَ
أَحْسَنُواْ
فِي هَذِهِ
الدُّنْيَا
حَسَنَةٌ
وَلَدَارُ
الآخِرَةِ
خَيْرٌ
وَلَنِعْمَ
دَارُ
الْمُتَّقِينَ {30} جَنَّاتُ
عَدْنٍ
يَدْخُلُونَهَا
تَجْرِي مِن
تَحْتِهَا
الأَنْهَارُ
لَهُمْ فِيهَا مَا
يَشَآؤُونَ
كَذَلِكَ
يَجْزِي
اللّهُ الْمُتَّقِينَ
{31} الَّذِينَ
تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ
طَيِّبِينَ
يَقُولُونَ
سَلامٌ
عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ
الْجَنَّةَ
بِمَا كُنتُمْ
تَعْمَلُونَ
{32} |
30.
Takva sahiplerine: "Rabbiniz ne indirdi?" denildi. Onlar da:
"Hayr" dediler. Bu dünyada iyi hareket edenlere güzellik vardır.
Ahiret Yurdu ise elbette daha hayırlıdır. Takva sahiplerinin Yurdu ne güzeldir!
31. Adn cennetleridir
ki, oralara girecekler. Altlarından ırmaklar akar, orada diledikleri
onlarındır. İşte Allah takva sahiplerini böyle mükafatlandırır.
32.
Onlar ki melekler hoş ve temiz olarak ruhlarını alırlarken: "Selam size!
işleyegeldiklerinizin karşılığı olmak üzere girin cennete" derler.
"Takva sahiplerine:
Rabbiniz ne indirdi, denildi onlar da: Hayır, derler" yani Rabbimiz hayır
indirdi, derler. ifade burada sona ermektedir. Buna göre: "Ne"
ifadesi tek bir isimden ibarettir.
Araplardan herhangi bir
kimse hac mevsiminde Mekke'ye geldiğinde müşriklere Muhammed (s.a.v.) hakkında
soru sorarlar, onlar da: Sihirbaz yahut şair, yahut kahin, ya da mecnundur,
derlerdi. Müminlere de aynı soruyu sorarlar, onlar da: Allah ona hayrı ve
hidayeti indirdi derler ve bununla Kur'an'ı Kerim'i kastederlerdi.
Denildiğine göre bu
sözler kıyamet gününde iman ehline söylenecektir. es-Salebi: der ki: Eğer Yüce
Allah'ın: "Geçmişlerin masalları "(24. ayet) buyruğunda cevap merfu
olduğu halde: "Hayır" buyruğunda ise cevap niçin nasb edilmiştir diye
sorulursa cevabımız şu olur: Müşrikler Allah'ın Kur'an'ı Kerim'i indirdiğine
iman etmiyorlardı, o bakımdan onlar: Muhammed'in söylediği o şeyler öncekilerin
masallarıdır, demiş gibiydiler. Allah'ın Kur'an'ı indirdiğine iman eden müminler
ise: Hayır indirdi, diye cevap vermiş gibidirler. Bu da i'rabdan anlaşılan bir
husustur. Allah'a hamd olsun.
Yüce Allah'ın: "Bu
dünyada iyi hareket edenlere güzellik vardır" buyruğu ile ilgili olarak;
bu sözler Yüce Allah'ın sözleridir, denildiği gibi, takva sahiplerinin
söyledikleri nakledilen sözlerden olduğu da söylenmiştir.
"Güzellik"ten kasıt cennettir yani Şanı Yüce Allah'a itaat edenlere
cennet verilecektir. "İyi hareket edenlere" bugün dünyada yardım,
fetih ve ganimet şeklinde bir "güzellik vardı!", ahiret yurdu ise
elbette daha hayırlıdır." Yani onların ahirette elde edecekleri cennet
mükafatı dünya yurdundan daha hayırlı ve daha büyüktür. Çünkü dünya fanidir,
ahiret ise bakidir diye de açıklanmıştır.
"Takva sahiplerinin
yurd.u ne güzeldir" buyruğu iki şekilde açıklanmıştır. el-Hasen der ki:
Yani takva sahiplerinin yurdu olarak dünya ne güzeldir. Çünkü onlar bu dünyada
işledikleri ameller ile ahiretin mükafatını ve cennete girmeyi kazanmışlardır.
Bir diğer açıklamaya göre de anlam şöyledir: Takva sahiplerinin yurdu olarak
ahiret ne güzeldir! Bu da cumhurun açıklamasıdır.
Bu açıklamaya göre de;
"Adn cennetleridır ki ... " anlamındaki ifade "yurt"
anlamındaki kelimeden bedel olup bundan dolayı merfu olmuştur. Bunun; "O
yurt ... cennetleridir" takdiri ile merfu olduğu da söylenmiştir. Bu
buyruk, buna göre Yüce Allah'ın: "Takva sahiplerinin yurd.u"
buyruğunu beyan etmektedir; yahutta mübteda olarak merfu kabul edilebilir;
ifadenin takdiri şöyle olur: Adn cennetleri, takva sahiplerinin yurdu olarak ne
güzeldir!
"Oraya
girecekler" buyruğu ise sıfat konumundadır. Yani orası girilecek bir
yerdir. "Cennetler" anlamındaki kelimenin mübteda olarak merfu
olduğu, haberinin "oraya girecekler" anlamındaki buyruk olduğu da
söylenmiştir. el-Hasen'in açıklaması buna göre izah edilir. Doğrusunu en iyi
bilen Allah'tır.
"Altlarından
ırmaklar akar" buyruğunun anlamına dair açıklamalar bundan önce el-Bakara
Suresi'nde (25. ayetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.
"Orada dilediklerl
onlarındır" yani temenni edip istedikleri herşey onlara veril ecektir.
"İşte Allah takva
sahiplerini böyle mükafatlandırır." İşte Allah takva sahiplerini bu
şekilde mükafatlandırır.
"Onlar ki melekler,
hoş ve temiz olarak ruhlarını alırlarken" buyruğundaki; "Ruhlarını
alırlar" anlamındaki ifadeyi el-A'meş ve Hamza; her iki yerde de (...)
şeklinde "ya" ile okumuşlardır. Ebu Ubeyd de bunu tercih etmiştir.
Çünkü İbn Mesud'dan şöyle dediği rivayet edilmektedir:
Kureyşliler meleklerin
dişi olduklarını iddia ediyorlardı, siz ise onların geçtikleri yerlerde onları
müzekker okuyunuz. Diğer kıraat alimleri ise bunu "te" ile
okumuşlardır. Çünkü bununla kastedilen meleklerden bir topluluktur.
"Hoş ve temiz
olarak" buyruğu ile ilgili altı görüş vardır:
1- Yani şirkten temiz ve
arınmışlar olarak
2- Salih kimseler olarak
3- Fiil ve sözleri temiz
olarak
4- Yüce Allah'ın
karşılaşacakları mükafatına güvenerek, gönülleri, nefisleri hoş olarak
5- Yüce Allah'a gönül
hoşluğu ile yönelerek
6- Vefatları kafir ve
iyilik ile kötülükleri birbirine karıştırmış kimsenin ruhunun kabzedildiğinin
aksine güzel, kolay, zorluksuz ve acısız olmak suretiyle ... Doğrusunu en iyi
bilen Allah'tır.
"Selim size ...
derler" buyruğunun iki anlama gelme ihtimali vardır. Birincisi selamın
onların ölümlerinin yaklaştığına dair bir uyarı olmasıdır. İkincisi ise bunun
cennetle müjdelendikleri anlamında olmasıdır. Çünkü selam, emandır.
İbn Mübarek şunu
nakletmektedir: Bana Hayve anlattı, dedi ki: Bana Ebu Sahr haber verdi, Ebu
Sahr Muhammed b. Ka'b el-Kurazi'den naklen dedi ki:
Mümin kulun canı
boğazına gelip dayandığında ölüm meleği ona gelir ve ey Allah'ın dostu, selam
sana! Allah'ın sana selamını bildiriyorum, der. Daha sonra şu: "Onlar ki
melekler hoş ve temiz olarak ruhlarını alırlarken selam size ... derler"
ayetini okudu.
İbn Mesud da der ki:
Ölüm meleği müminin ruhunu kabzetmek için geldiğinde: Rabbinin sana selamını
bildiriyorum, der.
Mücahid de şöyle
demektedir: Mümine gözleri aydın olsun, diye kendisinden sonra çocuklarının
salih kimseler oldukları müjdesi verilir. Biz bu hususlara dair açıklamaları
''et-Tezkire'' adlı eserimizde yaptık ve orada bu anlamda varid olmuş haberleri
de kaydettik. Yüce Allah'a hamd olsun.
Yüce Allah'ın:
"İşleyegeldiklerinizin karşılığı olmak üzere" yani dünya hayatında
işlediğiniz salih amellerin karşılığında "girin cennete" derler.
Bunun birisi: Size cennete gireceğiniz için müjdeler olsun, anlamında; diğeri
de bu sözlerin onlara ahirette söyleneceği şeklinde olmak üzere iki anlama
gelme ihtimali vardır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN