SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

TAHARA BAHSİ

<< 86 >>

DEVAM: 42. Nebiz (Şıra) İle Abdest Almak

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ مَنْصُورٍ عَنْ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عَطَاءٍ أَنَّهُ كَرِهَ الْوُضُوءَ بِاللَّبَنِ وَالنَّبِيذِ وَقَالَ إِنَّ التَّيَمُّمَ أَعْجَبُ إِلَيَّ مِنْهُ

 

Ata b. Ebi Rebah'dan nakledildiğine göre O, süt ve nebizle abdest almayı hoş görmez ve şöyle derdi: "Teyemmüm etmek, nebizle veya sütle abdest almaktan daha çok hoşuma gidiyor."

 

 

AÇIKLAMA:     Bu hadisin ravisi Ata, tabiinin büyüklerinden olan Ata b. Ebi  Rebah’dır.Ebu Hanife kendisinden Hadis rivayet etmiştir. Büyük bir alim, Hadis ilminde güvenilir ravidir.

 

Abdullah ibn Abbas onun hakkında şöyle demiştir. "Ey Mekkeliler, siz bir müşkilinizi hallettirmek için benim etrafımda toplanıyorsunuz. Halbuki sizin içinizde, Ata b. Ebi Rebah gibi bir alimin bulunduğunu unutuyorsunuz."

 

Şarihlerin beyanına göre, Ata b. Ebi Rebah süt ve nebiz ile abdest almayı mekruh saymış, teyemmüm etmenin daha iyi olduğunu söylemiştir.

 

Halbuki su karışmamış sütle abdest alınmayacağında icma' vardır. Nebiz hakkındaki görüşler ise 84 nolu hadiste beyan edildi ve orada Ebu Hanife'nin ikinci görüşünün buna cevaz vermeyen cumhurun görüşü ile birlikte olduğu açıklandı. Ebu Davud'un bu eseri burada zikretmesinden maksat, nebiz ile abdest almanın caiz olmadığını te'yid içindir. Ancak, bu görüşün aksini te'yid edenler yukarıda açıklandığı gibi Hz. Ali, İbn Mes'ud ve ibn Abbas gibi sahabilerden varid olan cevaz delillerini ileri sürmektedirler. Ancak buradaki süt'ten maksat su ve sıvı karışımı olan süt ise, bu hususta fukahanın görüşü şöyledir:

 

Buhari Şarihi ve meşhur Hanefi alimi Ayni  der ki; "Süt ile abdest almak iki şekilde düşünülebilir:  a. Ya sade ve katışıksız süt ile abdest alınmıştır. b. Veya suyla karışık sütle abdest alınmıştır.

 

Birinci durum, yani sırf süt ile abdest almak, bütün mezheb imamlarınca ittifak caiz değildir. İkinci duruma gelince, bize göre caizse de Şafiiye göre caiz  değildir."

 

Ancak Ayni'nin: "bize göre suyla karışmış sütle abdest almak caizdir" sözü, 'sütün rengi suya galip gelmemek şartıyla bu karışımla abdest almak caizdir" şeklinde anlaşıldığı zaman doğrudur. Aksi takdirde bu su mukayyed su olur ki Hanefi mezhebinde mukayyed suyla abdest almak caiz olmaz.

 

Bilindiği gibi Hanefi ulemasının bu mevzudaki görüşü şöyledir: Suya bir sıvı karıştığı zaman, bu karışan sıvının özelliklerine bakılır; eğer süt gibi suya muhalif üç özelliği bulunan bir sıvı karışmışsa, bu özelliklerden birinin, suyun özelliğine üstün gelmesi halinde o karışımla abdest almak caiz değildir. Suyun rengi galibse caizdir. Bilindiği gibi suyun özellikleri, rengi, tadı, kokusu ile bilinir. Sütün suya muhalif olan özellikleri ise tadı, rengidir. Tabii sabun ve deterjan bunun dışındadır. Zira, bunlar suyun temizleyicilik vasfını artıran şeylerdir. Fakat bunların da suyun tabiatını bozacak kadar çok olmaması gerekir.

 

2. Temiz bir sıvı suya karışırsa suyun vasfına galib gelirse o suyla abdest alınamaz.

 

İmam Malik'e göre suy'a vasıflarından birini azıcık bile değiştirecek bir sıvı karışırsa o suyla abdest almak caiz olmaz.

 

Şafiilerle Hanbelilere göre ise, içine vasıflarından birini birazcık değiştiren temiz bir sıvı karışan suyla abdest almak caizse de bir vasfın tümünü ya da tüm vasıfları değiştiren bir sıvıyla karışan suyla abdest alınamaz.

 

Hanbelilere göre bu karışımda değişiklik temizlik anında ve temizlik mahallinde olursa suyun temizleyicilik vasfına zarar vermez.