SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

TAHARA BAHSİ

<< 103 >>

بَاب فِي الرَّجُلِ يُدْخِلُ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ قَبْلَ أَنْ يَغْسِلَهَا

49, Yıkamadan Elini Su Kabına Daldıran Kimse

 

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنْ الْأَعْمَشِ عَنْ أَبِي رَزِينٍ وَأَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا قَامَ أَحَدُكُمْ مِنْ اللَّيْلِ فَلَا يَغْمِسْ يَدَهُ فِي الْإِنَاءِ حَتَّى يَغْسِلَهَا ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَإِنَّهُ لَا يَدْرِي أَيْنَ بَاتَتْ يَدُهُ

 

Ebu Hureyre (radiyallahu anh) Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Biriniz gece uykusundan kalktığında elini üç kere yıkamadan sn kabına daldırmasın. Çünkü elinin nerede gecelediğini bilemez."

 

 

Tahric: Bu hadîsi bütün kütübü sitte sahipleri yani Buharî Müslim Ebu Davud, Tirmîzî, Nesaî ve İbni Mace muhtelif ravîlerden muhtelif lafızlarla tahriç ettikleri gibi»  Ayrıca İmam Ahmed b. Hanbel de Müsnedinde yer vermiştir.

 

AÇIKLAMA:     Bu Hadiste uykudan kalkan kimsenin elini yıkaması emrediliyor. Yıkamadan elini abdest alacağı kab'a sokmaması isteniyor. Bu husus tabii ki, elde ibrik gibi bir kab'ın bulunmaması halinde söz konusu olur. Ancak bu yıkama emrinin hükmü ve sebebi üzerinde ulema çeşitti görüşler ileri sürmüşlerdir. Yıkama emrinin sebepleri üzerinde konuşanlar şu görüşleri ileri sürmüşlerdir:

 

İbn Kayyim gibi bazı alimlere göre yıkama emri teabbudidir. Yani bunun hikmetini akıl kavrayamaz, sadece kulların kulluklarını göstermeleri için verilmiş bir emirdir.

 

Ancak, Hadiste yıkama emrinin sebebi açıklanmış olduğu için bu görüş reddedilmiştir.

 

Hadiste açıklanıldığı üzere bu emrin sebebi, insanın gece ellerinin nerelerde gezindiğini bilememesidir. Gece eller vücudun pis yerlerinde dolaşarak ya da sivilceli ve yaralı yerleri kaşıyarak kirlenebilir. Hemoroid (basur) gibi bir hastalığı olan kişi için bu durum daha çok söz konusudur. Bu nedenle kab'a sokmadan önce elleri yıkama emrinin hikmeti budur.

 

Bu emrin hükmü konusunda fıkıh alimlerinin görüşleri şöyledir:

 

1. Bu emre uymamak ulemanın ekserisine göre tenzihen mekruhtur. Uykudan uyanır uyanmaz etini suya sokan kimse elinde bir pislik olmadığından eminse, o su pis olmadığı gibi o kimse günahkar da olmaz. Fakat bu emre uyarak yıkaması müstehabtır.

 

2. Hanbelilere göre gece uykusundan kalkan kimsenin elini yıkaması vacibtir. Yıkamadan elini su kabına sokmak tahrimen mekruhtur. Gündüz uykusudan kalkan kimsenin elini suya sokması ise, tenzihen mekruhtur. Nitekim Davud-i Zahiri'nin görüşü de budur.

 

3. Şafii, Maliki ve Hanefi ulemasına göre ise, su kabına daldırmadan ellerini yıkamak sünnettir. Çünkü kişinin ellerinin nerede gezdiğini bilmemesinin bu yıkamaya sebep olarak gösterilmesi, ellerin temiz olup olmaması şüphesinin bu emrin sebebi olduğunu gösterir ki, bu emrin hakiki manası olan vücub ifade etmekten çıkması demektir. Bu bakımdan mezkur imamlar uykudan kalkıp da abdest almak isteyen kişinin ellerini kab'a sokmadan yıkamasının hükmünün sünnet olduğunu söylemişlerdir.