SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

TAHARA BAHSİ

<< 281 >>

DEVAM: 107. İstihazalı Kadın Hakkındaki Hükümler  Ve "Ay hali Olduğu Gün Sayısınca Namaz Kılmaz" Diyenler

 

حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ سُهَيْلٍ يَعْنِي ابْنَ أَبِي صَالِحٍ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ حَدَّثَتْنِي فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ أَنَّهَا أَمَرَتْ أَسْمَاءَ أَوْ أَسْمَاءُ حَدَّثَتْنِي أَنَّهَا أَمَرَتْهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ أَنْ تَسْأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَمَرَهَا أَنْ تَقْعُدَ الْأَيَّامَ الَّتِي كَانَتْ تَقْعُدُ ثُمَّ تَغْتَسِلُ

 

Urve b. ez-Zübeyr şöyle demiştir: Bana Fatima bint Ebi Hubeyş haber verdi ki; o Esma'dan istedi. Veya Esma bana haber verdi ki; Fatima bint Ebi Hubeyş kendisinden (Esma'dan)' Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (istihazanın hükmünü) soruvermesini istedi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de ona daha evvel (hayz olup) namazı kılamadığı günlerdeki namazını kılmamasını, daha sonra da yıkanmasını emretti.

 

 

قَالَ أَبُو دَاوُد وَرَوَاهُ قَتَادَةُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أُمِّ سَلَمَةَ أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ اسْتُحِيضَتْ فَأَمَرَهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ تَدَعَ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلَ وَتُصَلِّيَ قَالَ أَبُو دَاوُد لَمْ يَسْمَعْ قَتَادَةُ مِنْ عُرْوَةَ شَيْئًا وَزَادَ ابْنُ عُيَيْنَةَ فِي حَدِيثِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عَمْرَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ كَانَتْ تُسْتَحَاضُ فَسَأَلَتْ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَمَرَهَا أَنْ تَدَعَ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا قَالَ أَبُو دَاوُد وَهَذَا وَهْمٌ مِنْ ابْنِ عُيَيْنَةَ لَيْسَ هَذَا فِي حَدِيثِ الْحِفَاظِ عَنْ الزُّهْرِيِّ إِلَّا مَا ذَكَرَ سُهَيْلُ بْنُ أَبِي صَالِحٍ وَقَدْ رَوَى الْحُمَيْدِيُّ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ ابْنِ عُيَيْنَةَ لَمْ يَذْكُرْ فِيهِ تَدَعُ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا وَرَوَتْ قَمِيرُ بِنْتُ عَمْرٍو زَوْجُ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ الْمُسْتَحَاضَةُ تَتْرُكُ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلُ و قَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَمَرَهَا أَنْ تَتْرُكَ الصَّلَاةَ قَدْرَ أَقْرَائِهَا وَرَوَى أَبُو بِشْرٍ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي وَحْشِيَّةَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ بِنْتَ جَحْشٍ اسْتُحِيضَتْ فَذَكَرَ مِثْلَهُ وَرَوَى شَرِيكٌ عَنْ أَبِي الْيَقْظَانِ عَنْ عَدِيِّ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمُسْتَحَاضَةُ تَدَعُ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلُ وَتُصَلِّي وَرَوَى الْعَلَاءُ بْنُ الْمُسَيِّبِ عَنْ الْحَكَمِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ أَنَّ سَوْدَةَ اسْتُحِيضَتْ فَأَمَرَهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا مَضَتْ أَيَّامُهَا اغْتَسَلَتْ وَصَلَّتْ وَرَوَى سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ عَنْ عَلِيٍّ وَابْنِ عَبَّاسٍ الْمُسْتَحَاضَةُ تَجْلِسُ أَيَّامَ قُرْئِهَا وَكَذَلِكَ رَوَاهُ عَمَّارٌ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ وَطَلْقُ بْنُ حَبِيبٍ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ وَكَذَلِكَ رَوَاهُ مَعْقِلٌ الْخَثْعَمِيُّ عَنْ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَكَذَلِكَ رَوَى الشَّعْبِيُّ عَنْ قَمِيرَ امْرَأَةِ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَ أَبُو دَاوُد وَهُوَ قَوْلُ الْحَسَنِ وَسَعِيدِ بْنِ الْمُسَيِّبِ وَعَطَاءٍ وَمَكْحُولٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَسَالِمٍ وَالْقَاسِمِ أَنَّ الْمُسْتَحَاضَةَ تَدَعُ الصَّلَاةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا قَالَ أَبُو دَاوُد لَمْ يَسْمَعْ قَتَادَةُ مِنْ عُرْوَةَ شَيْئًا

 

Ebu Davud demiştir ki: "Bunu Katade, Urve'den, o da Zeyneb bint Ümmi Seleme'den: "Ümmü Habibe bint Cahş istihaza oldu da Rasulullah (s.a.v.) ona (mutad'ı olan) hayız günlerinde namazı terketmesini sonra yıkanıp namazına devam etmesini emretti" şeklinde de rivayet etti.

 

Ebu Davud, (senetteki bir inkıta'ya işaret olarak) "Katade Urve'den hiç bir şey duymamıştır. " dedi.

 

Ebu Davud, "İbn Uyeyne, Zühri'nin Amra tarikiyle Aişe'den rivayet ettiği hadisinde (Aişe'nin): Ümmü Habibe müstehaza idi. Rasulullah (s.a.v.)'e (istihaza'nın hükmünü) sordu. O da (eski) hayz günlerinde namazı terketmesini emretti (dediğini) ilave etti." demektedir.

 

Yine Ebu Davud dedi ki; "Bu, İbn Uyeyne'nin bir vehmidir. Çünkü Hafızların Zühri'den rivayet ettikleri hadiste (namazı terkeder ifadesi) yoktur. Süheyl b. Ebi Salih bundan müstesnadır. Nitekim Humeydi bu hadisi, İbn Uyeyne'den rivayet etmiş, onda; "Hayız günlerinde namazı terk eder" cümlesini zikretmemiştir."

 

Mesruk'un hanımı Kamir bint Amr, Aişe (r.anha)'dan: Müstahaza hayz günlerinde namazı terk eder sonra yıkanır, şeklinde rivayet etmiştir.

 

Abdurrahman b. Kasım babasından Rasulullah (s.a.v.)'ın müstehaza olan kadına, hayz günleri miktarınca namazı terk etmesini emrettiğini rivayet etmiştir.

 

Ebu Bişr Cafer b. Ebi Vahşiyye, ikrime'den o da Peygamber (s.a.v.)'den yapdığı rivayette:

"Ümmü Habibe bint Cahş müstehaza idi" (dedikten sonra) yukarıdaki rivayetin aynını nakletti.

 

Şerik, Ebu'l-Yekzan'dan, O, Adiy b. Sabit'ten, o da babası tarikiyle dedesinden Rasulullah (s.a.v.)'in, "Müstehaza olan kadın, hayz günlerinde namazı terkeder. Sonra gusl edip namazını kılar" buyurduğunu rivayet etmiştir.

 

Ala b. el-Museyyeb Hakem'den o da Ebu Ca'fer'den rivayet etmiştir ki: Şevde (r.a.) istihaze oldu. Rasulullah (s.a.v.) kendisine mutad günleri geçtiğinde yıkanıp namazını kılmasını emretti.

 

Said b. Cubeyr, Ali ve İbn Abbas'tan müstehazanın hayız günlerinde namazı terk edeceğini rivayet etmiştir. Beni Haşimin azatlısı Ammar ve Talk b. Habib, İbn Abbas'tan; Ma'kil el-Has'ami, Ali'den ve Şa'bi, Mesruk'un hanımı Kamir vasıtasıyla Aişe'den aynısını rivayet etmişlerdir.

 

Ebu Davud dedi ki; "Müstehaza hayz günlerinde namazı terk eder” sözü Hasen, Said b. Müseyyeb, Ata, Mekhul, İbrahim ve Kasım'ın kavlidir, Ebu Davud dedi ki; Katade Urve'den hiç bir şey duymamıştır.

 

 

AÇIKLAMA:     Müellif bir hadisin on ayrı rivayetini tek hadis halinde nakletmiştir. Bunlar esas olarak ilk rivayet'i te'yid eder mahiyettedir. Nebi (s.a.v.) müstehaza olan bir kadına (Fatima bint Ebi Hubeyş, Ümmü Habibe bint Cahş veya Şevde olduğuna dair rivayetler var) her ay mutadı olan hayz günleri gelince namazına ara vermesini, bu günler geçince yıkanarak namazlarına devam etmesini emretmiştir. Hadisin bütün ri­vayetleri aynı manayı kuvvetlendirmektedir. Ancak aralarında çok cüz'i ifade farkları görülmektedir. Ayrıca bazı rivayetlerde "namazı terk eder(veya terk etsin)" cümlesi bulunduğu halde bazı rivayetlerde yoktur.

 

Musannifin bu hadisi değişik rivayetleriyle birlikte getirmesindeki sebep, hayız günleri belli olan bir kadın sonradan müstehaza olursa eski adet günlerine dönüp o günlerde kendisini hayızlı sayacağını ispattır. Nitekim son rivayette, Ali b. Ebi Talib, Aişe ve İbn Abbas gibi sahabilerle Hasan el-Basri, Said b. el-Müseyyeb, Ata, Mekhul, Nehai, Salim b. Abdullah ve Kasım b. Muhammed b. Ebi Bekir gibi tabiun'un büyüklerinin de bu görüşte olduklarını beyan etmektedir.