SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 599 >>

بَاب إِمَامَةِ مَنْ يُصَلِّي بِقَوْمٍ وَقَدْ صَلَّى تِلْكَ الصَّلَاةَ

67. Kıldığı Namazı Bir De Cemaate Kıldıran Kimse

 

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ بْنِ مَيْسَرَةَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَجْلَانَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مِقْسَمٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ كَانَ يُصَلِّي مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْعِشَاءَ ثُمَّ يَأْتِي قَوْمَهُ فَيُصَلِّي بِهِمْ تِلْكَ الصَّلَاةَ

 

Cabir b. Abdullah'dan (rivayet edildiğine göre) Mu'az b. Cebel (r.a.) önce Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile yatsıyı kılar, sonra kavmine gelip bu namazı (bir de) onlara kıldırırdı.

 

 

Diğer tahric: Buharî, ezan; Müslim, salat; Ebu Davud, salat; Tirmizî, cum'a; Nesai, imame; Ahmed, I, 450; III, 376, 377.

 

AÇIKLAMA:     Bu hadis-i Şerifin sahihliğinde şüphe yoksa da yorumunda çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Bu konuda merhum Aynî şunları söylemektedir: "İmam Şafiî (r.a.) Hz. Muaz'ın Resulullah (s.a.v.) ile kıldığı birinci namazda farza niyet ettiği, kavmine kıldırdığı ikinci namazda ise nafileye niyet ettiği görüşünden hareketle nafile namaz kılan kimsenin arkasında farz namazın kılınabileceğini söylemiştir. Bîr rivayete göre İmam Ahmed de bu görüştedir. İbn Münzir, Ata, Tavus, Süleyman b. Harb ve Davud (Zahirî) de aynı görüşü paylaşmaktadırlar. Hanefi alimleri ise, farz kıl­makta olan kimsenin nafile kılacak kimse arkasında namaza duramayacağını söylerler. İmam Malik ve bir rivayete göre Ahmed b. Hanbel'in görüşü de böyledir."

 

İbn Arabî der ki; "Bu Hadis-i şerifin değerlendirilmesinde beş farklı izah tarzı ortaya çıkmıştır:

 

1. Farz kılacak olan nafile kılana uyabilir. İmam Şafiî bu görüştedir. İmam Malik ve Ebu Hanîfe bu görüşe katılmamışlardır.

 

2. Muaz (r.a.) Resul-i Ekrem'le namazı gündüz kılmıştır. Kavmiyle de gece namazı kılmıştır. Yani Hz. Muaz'la kavminin kıldığı namaz ayrı na­mazdır.

 

3. Cabir hadisi keyfiyeti iyice anlaşılmayan bir hadiseyi anlatmaktadır. Bu bakımdan bu hadisle amel edilemez.

 

4. Bu hadis-i şerif "İmam ancak kendisine uyulması için vardır" mea­lindeki 601 nolu hadis-i şerife aykırı düşmektedir. Çünkü namazın her cüz'-ünde cemaatin imama uyması gerekirken, nasıl olur da cemaat imama niyyet bakımından muhalefet edebilir? İmam nafile namaza niyyet ederken, cemaat nasıl olur da farza niyet edebilir? Bu caiz değildir.

 

5. Bu hadis-i şerif yine "İmam cemaatin namazına kefildir" mealinde­ki 517 no'lu hadise aykırıdır."

 

İşte yukarıda İbn Arabi'nin belirttiği sebeblerle Maliki, Hanbelî ve Ha­nefi alimleri bu hadis-i şerifle amel etmemişler ve farz kılan kimsenin nafile kılanın arkasında namaz kılamayacağım söylemişlerdir. İbn Hacer'e göre bu" hadis-i şerif "Bir namazı bir günde iki defa kılmayın" hadisiyle nesh edilmiştir.