بَاب
فِي
الرَّجُلِ
يَشْتَرِطُ
لَهَا دَارَهَا
38-39. Bir Kimsenin Ev
Temin Etme Şartıyla Evlenmesi Caizmidir?
حَدَّثَنَا
عِيسَى بْنُ
حَمَّادٍ
أَخْبَرَنِي
اللَّيْثُ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَبِي حَبِيبٍ
عَنْ أَبِي
الْخَيْرِ
عَنْ
عُقْبَةَ بْنِ
عَامِرٍ عَنْ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّهُ
قَالَ إِنَّ
أَحَقَّ
الشُّرُوطِ
أَنْ تُوفُوا
بِهِ مَا اسْتَحْلَلْتُمْ
بِهِ
الْفُرُوجَ
Ukbe b. Amir (r.a.)'den
rivayet olunduğuna göre, Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizin yerine getireceğiniz şartların en başta geleni kendisiyle kadınları
helâl kıldığınız şey (mehildir.
Diğer tahric: Hadisi
Buhari (2721, 5151), Müslim (1418), Nesai s-kübra (5506), İbn Mace (1954),
Tirmizi (1127), Ahmed, Müsned (17302), Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar
(4862,4863,4864) ve İbn Hibban (4092) rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA:
Ulemânın pek çoğu
hadiste geçen "ehakk" kelimesinin "evlâ, başta gelen"
manasına geldiğini
söylemişlerdir. Bazıları da bu kelimeye, en ziyade yerine getirilmesi
gereken bir görev-manası vermişlerdir. Öncelik hakkı olan bu şartın veya
şartların umumi şartlar mı yoksa mubah olan şartlar mı, yahutta nikahla ilgili
olan mehir ve iddet gibi şeyler mi olduğu mevzuunda ulema ihtilaf etmişlerdir.
İmam Nevevi'nin beyanına
göre, imam Şafiî ile ulemanın ekserisine göre buradaki şartlardan maksadın
nikahın gayesine uygun olan iyi geçinmek, kadının nafakasını, meskenini günün
şartlarına uygun olarak temin etmek olduğunu söylemişlerdir. Şurasınıda
unutmamak gerekir ki nikahın gayesine ve gereğine aykırı düşen nafaka vermemek
adalete riayet etmemek gibi şartların ifası gerekmez. Çünkü Peygamber (s.a.v.)
"Allah'ın kitabında bulunmayan her şart batıldır"
buyurmuştur.[es-Suyûtî, el-Câmiu's-Sağîr, II, 98.]
Binaenaleyh ifa edilmekte
öncelik hakkı bulunan şartlar nikahtan önce nikahın gayesine uygun olan ve
evlilik bağını takviye eden şartlardır. İmam Ahmed ile ulemadan bir cemaat
mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerifi delil getirerek bu şartların yerine
getirilmesinin farz olduğunu söylemişlerdir.