SAHİH-İ MÜSLİM |
SALAT |
117- MÜEZZİNİN (KAMETE)
BAŞLAMASINDAN SONRA NAFİLE BİR NAMAZ KILMAYA BAŞLAMANIN MEKRUH OLDUĞU BABI
1642- Bana Ahmed b.
Hanbel de tahdis etti. Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti. Bize Şu'be,
Verka'dan tahdis etti. O Amr b. Dinar'dan, o Ata b. Yesar'dan, o Ebu
Hureyre'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem):-
"Namaz için kamet getirilecek olursa, farz namazın dışında namaz
olmaz" buyurdu.
Bunu bana Muhammed b.
Hatim ve İbn Rafi de tahdis edip dediler ki: Bize Şebabe tahdis etti, bize
Verka bu isnad ile tahdis etti.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1266; Tirmizi, 421; Nesai, 865; İbn Mace, 1151
1643- Bana Yahya b.
Habib el-Harisı de tahdis etti, bize Ravh tahdis etti, bize Zekeriya b. İshak
tahdis etti, bize Amr b. Dinar tahdis edip dedi ki: Ata b. Yesar'ı Ebu
Hureyre'den diye rivayet ederken dinledim: Ebu Hureyre'den Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den: "Namaz için kamet getirilecek olursa, farz namazdan
başka namaz yoktur" buyurdu.
1644- Bunu bize Abd b.
Humeyd de tahdis etti. Bize Abdurrezzak haber verdi, bize Zekeriyya b. İshak bu
isnad ile aynısını rivayet etti.
1645- Bize Hasan
el-Hulvani de tahdis etti. Bize Yezid b. Harun tahdis etti. Bize Hammad b. Zeyd,
Eyyub'dan haber verdi. O Abd b. Dinar'dan, o Ata b. Yesar'dan, o Ebu
Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.
Hammad dedi ki: Sonra Amr ile karşılaştım. Bana bu hadisi rivayet etti ama onu
(Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e nispet ederek) merfu olarak rivayet
etmedi, dedi.
1646- Bize Abdullah b,
Mesleme el-Ka'nebi tahdis etti. Bize İbrahim b. Sa'd babasından tahdis etti. O
Hafs b. Asım'dan, o Abdullah b. Malik b. Buhayne'den rivayet ettiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Ka'nebi rivayetinde:
Abdullah Malik, İbn Buhayne babasından diye rivayet etti dedi. -Ebu'l-Huseyn
Müslim dedi ki-: Ka'nebi'nin bu hadiste babasından demesi bir hatadır.
Diğer tahric: Buhari,
663; Nesai, 866; İbn Mace, 1153
1647- Bize Kuteybe b.
Said tahdis etti. .. İbn Buhayne dedi ki:
1648- Bize Ebu Kamil
el-Cahderi tahdis etti, bize Hammad -yani b. Zeyd- tahdis etti. (H) Bana Hamid
b. Ömer el-Bekravi tahdis etti, bize Abdulvahid -yani b. Zeyd- tahdis etti (H).
Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize İbn Muaviye tahdis etti. Hepsi Asım'dan
rivayet etti (H). Bana -lafız kendisinin olmak üzere- Zuheyr b. Harb da tahdis
etti, bize Mervan b. Muaviye el-fezari, Asım el-Ahvel'den tahdis etti. O
Abdullah b. Sercis'den şöyle dediğini nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) sabah namazını kılmakta iken bir adam mescide girdi ve mescidin bir
kenarında iki re kat namaz kıldıktan sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e uyup, cemaate katıldı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) selam
verince: "Ey filan sen iki namazdan hangisini sayacaksın. Tek başına
kıldığın namazını mı yoksa bizimle birlikte kıldığın namazını mı?"
buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1265; Nesai, 867; İbn Mace, 1152
AÇIKLAMA: (1642)
"Namaz için kamet getirilecek olursa farz namazdan başka namaz
olmaz." Diğer rivayette (1646) "Resuluilah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)
Bu hadiste farz namaz
için kamet getirildikten sonra nafile namaza başlamak açıkça nehyedilmektedir.
Kılınan bu namaz ister
Sevri ise, birinci
rekatı kaçırmaktan korkmadığı sürece, demiştir. Bir kesim de: Bu iki rekatı
mescidin dışında kılar, bunları kamet getirildikten sonra mescidin içinde
kılmaz, demişlerdir.
(1647) "Sabah
namazını dört rekat olarak mı kılacaksın?" Bu
inkari bir istifham (yapılanı reddetmek anlamında bir soru) olup,
Kadi İyaz dedi ki: Kamet
getirildikten sonra nafile namaz kılmanın yasaklanışındaki hikmet, aradan uzun
zaman geçmek suretiyle onun da vacip olduğunun zannedilmesinin önüne geçmektir.
Ancak bu açıklama zayıftır.
Aksine doğru olan farz namaz için ta baştan beri başka işlerle uğraşmayı
bırakmaktır. Böylelikle imamın farza başlamasının akabinde kendisi de farza
başlamış olsun. Şayet nafile namaz kılmakla uğraşacak olursa imam ile birlikte
iftitah tekbirini kaçırdığı gibi farz namazın tamamlayıcısı olan bazı hususları
da kaçırmış olur çünkü farz namazı kemaliyle kılmaya dikkat etmek daha
yerindedir. Kadi İyaz dedi ki: Bunda bir hikmet daha vardır ki, o da imamlara
aykırı hareket etmenin yasaklanmış olduğudur.
(1645) "Hammad dedi
ki: Sonra Amr ile karşılaştım ... " Bu ifadeler hadisin sıhhatine ve merfu
olarak rivayetine zarar vermez çünkü ravilerin çoğunluğu bunu merfu olarak
rivayet etmişlerdir. Hatta Tirmizi: Merfu rivayet daha sahihtir, demiştir.
Bizler kitabın mukaddimesinde geçen fasıllarda şunu açıklamıştık: Sahih kabul
edilen görüşe göre merfu rivayet mevkuf rivayetten öncelenir, isterse merfu
olarak rivayeti nakledenlerin sayısı az olsun; ya çok olursa durum ne olur?
(1646) "Abdullah b.
Malik b. Buhayne'den" diye rivayeti naklettikten sonra:Müslim:
"Ka'nebi dedi ki: Abdullah b. Malik b. Buhayne babasından rivayet etti.
Ebu'l-Huseyn dedi ki: Bu hadiste: Babasından demesi bir hatadır"
demektedir.
Ebu'l-Huseyn, bu Sahihin
sahibi Müslim'dir. Müslim'in söylediği bu söz cumhura göre doğru olandır.
"Babasından demesi bir hatadır" çünkü bu hadis ancak Abdullah'ın,
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den rivayeti ile nakledilir. Bu da Abdullah
b. Malik b. el-Kışb'dir. Buhayne ise Abdullah'ın annesidir.
Dolayısıyla isminin
yazılış ve okunuşunda doğrusu Abdullah b. Malik İbn Buhayne diye Malik isminin
tenvin ile okunması (ibn) ibaresinin de elif ile yazılmasıdır çünkü bu Abdullah
için bir sıfattır. Bunun açıklaması ise sehv secdesinde ve başka bablarda
geçmiş bulunmaktadır. Allah en iyi bilendir.
"Namazı
bitirdiğiniz vakit (o adamın) etrafını çevirerek ... dedik." Asıl
nüshalarda bu şekilde "çevirerek ... dedik" şeklindedir, bu ibare
sahihtir, bunda hazfedilmiş bir lafız olup: Ehatna bih: Onun etrafını kuşattık,
sardık takdirindedir.
(1648) "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazını kılmakta iken bir adam mescide
girdi. .. " Bu hadiste kamet getirildikten sonra nafile namaz
kılınmayacağına -imamla birlikte namaza yetişecek olsa dahi- delil vardır,
ayrıca ilk ya da ikinci rekata yetişeceğini biliyorsa nafileyi kılabilir
diyenlerin. kanaatleri de reddedilmektedir. Yine bu hadiste sabah namazına
"gadat namazı" demenin mübah olduğuna delil vardır. Daha önce benzeri
rivayetler de geçmişti. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
118- MESCİDE
GİRENİN NE SÖYLEYECEĞİ BABI