SAHİH-İ MÜSLİM |
CUMA |
181- CUMA NAMAZINDA
(ZAMM-İ SURE OLARAK) NE OKUNACAĞI BABI
2023- Bize Abdullah b.
Mesleme b. Ka'neb tahdis etti... İbn Ebu Rafi dedi ki: Mervan, Ebu Hureyre'yi
Medine'ye (kendisine) vekil olarak bırakıp Mekke'ye gitti. Ebu Hureyre bize
cuma namazını kıldırdı. Son rekatta Cumua suresinden
sonra "münafıklar sana geldiklerinde" (diye başlayan Münafikun)
suresini okudu.
(İbn Ebu Rafi) dedi ki:
Ebu Hureyre namazı bitirdikten sonra ona yetiştim ve: Sen Ali b. Ebu Talib'in
Kufe'de iken okuduğu iki sureyi okudun, dedim. Bunun üzerine Ebu Hureyre: Ben
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i cuma gününde bu iki sureyi okurken
dinledim, dedi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1124; Tirmizi, 519; ıbn Mace, 1118
2024- Bize Kuteybe b.
Said ve Ebu Bekir b. Ebu Şeybe de tahdis edip dediler ki: Bize Hatim b. İsmail
tahdis etti. (H.) Bize Kuteybe de tahdis etti, bize Abdulaziz -yani
el-Deraverdi- tahdis etti, ikisi Cafer'den, o babasından, o Ubeydullah b. Ebu
Rafi'den şöyle dediğini rivayet etti: Mervan, Ebu Hureyre'yi vekil tayin etti,
deyip hadisi aynen rivayet etmekle birlikte Hatim'in rivayetinde: Birinci
secdede (rekatta) Cumua suresini okudu, diğer rekatta ise "münafıklar sana
geldiğinde" (Münafikun) suresini okudu, denilmektedir.
Abdulaziz'in rivayeti
ise Süleyman b. Bilal'in hadisi ile aynıdır.
AÇIKLAMA: Ebu
Hureyre (r.anh)'ın rivayet ettiği hadiste: "Resuluilah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) cuma namazının birinci rekatında Cumua suresini, ikinci rekatında
Münafıkun suresini okudu" anlamındaki hadisten şu hükümler çıkarılmıştır:
1. Bu iki sureyi tam
olarak okumak müstehabdır. Bizim mezhebimizin görüşü de başkalarının görüşü de
böyledir. İlim adamları dedi ki: Cumua suresini okumanın hikmeti cuma namazının
vücubunu (farziyetini) ve cuma ile ilgili diğer hükümleri kapsaması ve onların
dışında çeşitli temel kuralları, tevekküle, zikre ve daha başka hususlara
teşviki ihtiva etmesidir.
2. Münafikun suresini
okumak ise cuma namazına katılmış bulunan münafıkları azarlamak, tevbe etmeye
dikkatlerini çekmek için ve bu surenin ihtiva ettiği diğer kaideleri
hatırlatmak içindir. Çünkü münafıkların cuma namazında toplanıp bir araya
geldiklerinden daha çok, herhangi bir toplantı yerinde bir arada
bulunmuyorlardı.
2025- Bize Yahya b. Yahya,
Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve İshak da birlikte Cerir'den tahdis etti. Yahya dedi
ki: Bize Cerir, İbrahim b. Muhammed b. el-Munteşir'den haber verdi, o
babasından, o en-Numan b. Beşir'in azadlısı Habib b. Salim'den, o en-Numan b.
Beşir'den şöyle dediğini rivayet etti: ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Bayram namazlarında ve cuma namazında "Sebbihisme rabbikel a'ld"
(diye başlayan el-A'lil) suresi ile "hel etake hadisu'l-ğaşiye" (diye
başlayan Gilşiye) suresini okurdu. (en Nu'man) dedi ki: Eğer bayram ve cuma
aynı güne rast gelirse yine her iki namazda bu iki sureyi okurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1122; Tirmizi, 533; Nesai, 1433, 1567, 1589; İbn Mace 1281
2026- Bunu bize Kuteybe
b. Said de tahdis etti, bize Ebu Avane, İbrahim b. Muhammed b. el-Munteşir'den
bu isnad ile rivayet etti.
2027- Bize Amr en-Nakid
da tahdis etti... UbeyduIlah b. Abdullah dedi ki: Dahhilk b. Kays, Numan b.
Beşir'e mektup yazarak ResuluIlah cuma gününde Cumua suresi dışında ne okudu?
diye sordu. O: "Hel etdke hadisu'l-ğdşiye" suresini okurdu, dedi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1123; Nesai, 1422 -buna yakın-; İbn Mace, 1119
AÇIKLAMA: (2025)
"ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında ve cuma
namazında ... okurdu." Bu hadisten bu iki namazda bu iki surenin okunmasının
müstehap olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Diğer hadiste ise bayram namazında Kaf
suresi ile ikterabet (Kamer) surelerinin okunması sözkonusu edilmiştir, her
ikisi de sahihtir. Çünkü Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cuma namazında
bazan Cumua ve Münafikun surelerini bazen A'lil ve Gilşiye surelerini okurdu.
Bayramda bazen Kaf ve İktarabet surelerini bazen de Sebbihi'sme (A'lil) ve Hel
etilke (Gilşiye) surelerini okurdu.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
182- CUMA GÜNÜ NE
OKUNACAĞI BABI