SAHİH-İ MÜSLİM

ZEKAT

53- NEBi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'E HAŞİM OĞULLARI İLE MUTTALİB OĞULLARINA HEDİYENİN -HEDİYEYİ DAHA ÖNCE ALMIŞ OLAN KİŞİ SADAKA OLMAK ÜZERE ALMIŞ OLSA DAHİ. MÜBAH OLDUĞU VE SADAKAYI KENDİSİNE SADAKA VERİLEN KİŞİ KABZ EDECEK OLURSA ARTIK ONDAN SADAKA NİTELİĞİNİN KALKMIŞ OLUP KENDİSİNE SADAKA ALMASI HARAM OLANLARDAN HER BİR KİMSE İÇİN HELAL OLDUĞUNUN BEYANI BABI

2480- Bize Kuteybe b. Said tahdis etti, bize Leys tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. Rumh da tahdis etti, bize Leys, İbn Şihilb'dan haber verdiğine göre Ubeyd b. es-Sebbilk dedi ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevce si Cuveyriye'riin kendisine haber verdiği üzere Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına girmiş ve: "Yiyecek bir şey var mı?" diye sormuştu. Cuveyriye:

Hayır, Allah'a yemin ederim ki ey Allah'ın Resulü, yanımızda benim cariyeme sadakadan verilmiş bir koyundan kalma bir kemikten başka yiyecek hiçbir şey yoktur deyince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onu getir, çünkü o {sadaka} yerini bulmuştur" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

2481- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe, Amr en-Nakıt ve İshak b. İbrahim birlikte İbn Uyeyne'den tahdis etti, o ez-Zühri'den bu isnad ile buna yakın olarak hadisi rivayet etti.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: "Ubeyd b. es-Se bb ak" babasının adı olan "es-Sebbak" sin harfi fethalı ve be harfi şeddelidir.

Cuveyriye (r.anha)'nın cariyesine verilmiş bulunan sadaka koyunun eti hakkında: "Onu getir, o yerini bulmuştur" buyurmasına gelince artık ondan sadaka hükmü kalkmış, bizim için helal olmuştur demektir.

Bu hadis de Şafii ve ona uygun kanaat belirterek kurbanlık etini ve aynı şekilde diğer sadakaları kendisine sadaka verilen kişi kabz edecek olursa onu satabilir. Kendisine hediye verdiği yahut da bir başka yolla bu sadakayı kendisinden mülk edinen kimseye (o sadakadan yararlanmak) helal olur diyenlerin görüşlerinin lehine delil bulunmaktadır. Bazı Maliki alimleri ise kurbanlık etini kabz etmiş olanın onu satması caiz değildir demişlerdir.

2482- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Ebu Kureyb de tahdis edip dediler ki: Bize Veki' tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis edip dediler ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, her ikisi Şube'den, o Katade'den o Enes'den rivayet etti (H.) Bize Ubeydullah b. Muaz da -ki lafız ona ait- tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize Şube Katade'den tahdis ettiğine göre o Enes b. Malik'i şöyle derken dinlemiştir: Berire kendisine sadaka olarak verilmiş bir miktar eti Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e hediye etmişti de "o onun için bir sadaka bizim için bir hediyedir" buyurmuştu.

Diğer tahric: Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ile Muhammed b. el-Müsenna'nın rivayetlerini Buhari, 1495, 2577'de; Ebu Davud, 1655; Nesai, 3769

AÇIKLAMA: "Her ikisi Şube'den o Katade'den o Enes'den" dedikten sonra diğer rivayet yolunda: "Bize Şube, Katade'den Enes b. Malik'L .. tahdis etti" Bu isnatta Katade'nin tedils yapmadığına dikkat çekilmektedir. Çünkü Katade birinci rivayette "an" lafzını kullandığı halde ikinci rivayette ise dinlediğini açıkça ifade etmiş bulunmaktadır. Daha önce defalarca tedlis yapan bir ravinin an lafzı ile yaptığı rivayetin delil kabul edilmeyeceğini ancak o hadisin yine o üstaddan bir başka yoldan dinlediğinin sabit olması halinin istisna teşkil ettiğini söylemiştik. İşte Müslim -yüce Allah'ın rahmeti ona- buna dikkat çekmiş olmaktadır.

2483- Bize Ubeydullah b. Muaz tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize Şube tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar -lafız İbn Müsenna'ya ait- tahdis edip dediler ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şube, el-Hakem'den tahdis etti, o İbrahim'den o Esved'den o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir parça inek eti getirilmişti. O'na, bu Berire'ye sadaka olarak verilen şeydir, denilince o: "Bu onun için sadakadır, bizim için hediyedir" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

2484- Bize Zuheyr b. Harb ve Ebu Kureyb tahdis edip dediler ki: Bize Ebu Muaviye tahdis etti, bize Hişam b. Urve, Abdurrahman b. elKasım'dan tahdis etti, o babasından, o Aişe {r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Berire ile ilgili üç mesele ortaya çıkmıştı. İnsanlar ona sadaka verir, bu sadakayı bize hediye verirdi. Ben bunu Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e söyleyince o: "O ona bir sadaka sizin için bir hediyedir. Onu yiyebilirsiniz" buyurdu.

Diğer tahric: Nesai, 3448

2485- Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe de tahdis etti, bize Huseyn b. Ali, Zahide'den tahdis etti o Simak'dan, o Abdurrahman b. el-Kasım'dan, o babasından, o Aişe'den rivayet etti. (H.) Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şube tahdis edip dedi ki: Abdurrahman b. el-Kasım'ı şöyle derken dinledim: el-Kasım'ı Aişe'den tahdis ederken dinledim. O Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den Bunun aynısını rivayet etti.

Diğer tahric: Buhari, 2587; Müslim, 3761, 3762; Nesai, 3453, 3454, 4657

2486- Bana Ebu't-Tahir de tahdis etti, bize İbn Vehb tahdis etti, bana Malik b. Enes, Rabia'dan haber verdi, o el-Kasım'dan, o Aişe'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in önceki hadisin aynısını rivayet etti. Ancak o rivayetinde: "O bize onun tarafından verilmiş bir hediyedir" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 5097, 5279, 5430; Müslim, 2765; Nesai, 3447

AÇIKLAMA: (2483) "el-Esved, Aişe'den Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir miktar inek eti getirilmişti." Bu ifade güvenilir pek çok asıl nüshada ya da çoğunluğunda bu şekilde getirildi anlamındaki lafzın başına vav gelmiş olarak "ve ütiye" şeklindedir. Bazılarında ise başına vav getirilmemiştir. Her ikisi de doğrudur. Vav harfi burada zikredilmemiş bulunan hadisin bir bölümüne atıf yapmıştır.

(2484) "Berire hakkında üç meselenin hükmü ortaya çıkmıştır." Ravi bunlar arasında Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "O ona bir sadaka sizin için bir hediyedir" kısmını zikretmiş, burada ikinci ve üçüncüsünü sözkonusu etmemiştir. Bunlar ise vela hakkı hürriyete kavuşturan kimseye aittir hükmü ile bir köle ile nikahlı iken hürriyetine kavuşturulduğu taktirde nikahının fesh edilip edilmemesi hususunda muhayyer bırakılmış olmasıdır. Bu üç meselenin de etraflı şerh ve açıklaması yüce Allah'ın izni ile Nikah Kitabı'nda gelecektir.

2487- Bana Züheyr b. Harb tahdis etti, bize İsmail b. İbrahim, Halid'den tahdis etti, o Hafsa'dan, o Ümmü Atiyye'den şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana sadakadan (zekattan) bir koyun gönderdi. Ben de ondan bir miktar Aişe'ye gönderdim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aişe'ye gelince: "Sizde (yiyecek) bir şey var mı?" dedi. Aişe: Hayır, ancak Nüseybe bize sizin ona göndermiş olduğunuz koyundan bir miktar göndermişti, deyince Allah Resulü: "Şüphesiz ki o yerini bulmuştur" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 1446, 1494,2579

AÇIKLAMA: "Nüseybe bize gönderdi. .. " Nüseybe nun harfi ötreli, sin harfi fethalı ve ye sakin olarak söylenir. Aynı şekilde nun harfi fethalı, sin kesreli "nesibe" diye de söylenir. Ümmü Atiyye'nin kendisidir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

54- NEBİ (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'İN HEDİYEYİ KABUL ETMESİ SADAKAYI GERİ ÇEVİRMESİ BABI