|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
41- TAVAF EDERKEN
HACER-İ ESVEDİ ÖPMENİN MÜSTEHAP OLDUĞU BABI
3056-248/1- Bana Harmele
b. Yahya da tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus ve Amr haber
verdi (H.) Bana Harun b. Said el-Eylı de tahdis etti, bize İbn Vehb tahdis
etti, bana Amr, İbn Şihab'dan haber verdi, onun Salim'den rivayet ettiğine göre
babası kendisine şunu tahdis etti: Ömer b. el-Hattab Hacer(-i Esved)'i öptükten
sonra: Ama Allah'a yemin ederim ki ben senin bir taş olduğunu gerçekten
biliyorum. Eğer Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in seni öptüğünü
görmemiş olsaydım ben de seni öpmezdim, dedi.
Harun rivayetinde
fazladan şunu da zikretmektedir: Amr dedi ki: Bana bunun aynısını Zeyd b. Eslem
de babası Eslem'den tahdis etti.
Diğer tahric: Harmele
b. Yahya'nın rivayetini yalnız Müslim rivayet etmiştir
Harun b. Said
el-Eyli'nin rivayetini Buhari, 1605 -uzunca-; 16ıo'da rivayet etmiştir
3057-249/2- Bize
Muhammed b. Ebu Bekr el-Mukaddemı de tahdis etti.... İbn Ömer'den rivayete göre
Ömer, Hacer(-i Esved)'i öptü ve: Ben seni öpüyorum. Bununla birlikte senin
muhakkak bir taş olduğunu da biliyorum. Ama ben Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in seni öptüğünü gördüm dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
3058-250/3- Bize Halef
b. Hişam el-Mukaddemi, Ebu Kamil ve Kuteybe b. Said, hepsi Hammad'dan tahdis
etti. Halef dedi ki: Bize Hammaad b. Zeyd, Asım el-Ahvel'den tahdis etti, o
Abdullah b. Sercis'ten şöyle dediğini rivayet etti: Ben o el-Asla'ı (o dazlak
olanı) -yani Ömer b. el-Hattab'ı- Hacer (Esved)'i öperken ve şöyle derken
gördüm: Allah'a yemin ederim ki ben seni öpüyorum. Şüphesiz ben senin bir taş
olduğunu da, senin bir fayda veremediğini, bir zararının olmadığını da
biliyorum. Ve eğer Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in seni öptüğünü
görmemiş olsaydım ben de seni öpmezdim.
el-Mukaddemi ile Ebu
Kamil'in rivayetinde ise: Usayla'ı (o dazlakcağızızı) gördüm denilmektedir.
Diğer tahric: İbn
Mace, 2943
3059-251/4- Bize Yahya
b. Yahya, Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Zuheyr b. Harb ve İbn Numeyr de birlikte Ebu
Muaviye'den tahdis etti. Yahya dedi ki: Bize Ebu Muaviye, A'meş'den tahdis
etti, o İbrahim'den, o Abis b. Rabia'dan şöyle dediğini rivayet etti: Ömer'i
Hacer-i (Esved)'i öperken ve şöyle derken gördüm: Şüphesiz seni öpüyorum ve senin
bir taş olduğunu biliyorum. Eğer Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i
seni öperken görmemiş olsaydım ben seni öpmezdim.
Diğer tahric: Buhari,
1597; Ebu Davud, 1873; Tirmizi, 860; Nesai, 2937
AÇIKLAMA: (3056)
"Ömer b. el-Hattab (r.a.) Hacer-i (Esved)'i öptü ve sonra şöyle
dedi..." Diğer rivayette (3058) "ve şüphesiz ben senin bir taş
olduğunu biliiyorum... ne fayda verirsin ne de bir zarar" şeklindeki bu
hadisten çeşitli hükümler anlaşılmaktadır:
1. Tavaf esnasında
Hacer-i Esvedi istilam ettikten sonra (el sürdükten sonra öpmek müstehaptır.
2. Aynı şekilde alnını
üzerine koymak sureti ile Hacer-i Esvedin üzerinde secde etmek de müstehaptır.
O halde önce onu istilam etmek, sonra öpmek, sonra da alnını onun üzerine
koymak sureti ile bu işi tamamlar.
Bizim ve cumhurun görüşü
budur. Bunu İbnu'l-Munzir, Ömer b el-Hattab, İbn Abbas, Tavus, Şafii ve
Ahmed'den diye naklederek şunları söylemektedir: Ben de böyle diyorum. Üstelik
biz bu hususta Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den rivayet nakletmiş
bulunmaktayız. Bu hususta Malik diğer ilim adamlarından ayrı olarak onun
üzerinde (belirtilen şekilde) secde etmek bir bid'attir demiştir .
Maliki alimlerinden Kadı
Iyaz da bu meselede İmam Malik'in diğer ilim adamlarından bir istisna teşkil
ettiğini kabul etmiştir .
3. Rükn-i Yemanıyi ise
sadece eli ile istilam eder ama onu öpmez. Fakat onu istilam ettikten sonra
elini öper. Bizim mezhebimizin görüşü budur. Cabir b. Abdullah, Ebu Said
el-Hudri ve Ebu Hureyre de böyle demiştir. Ebu Hanife ise onu istilam etmez
demiştir. Malik ve Ahmed istilam eder fakat istilamdan sonra elini öpmez
demişlerdir. Yine Malik'den elini öptüğü rivayeti de vardır. Ahmed'den de aynı
şekilde elini öpeceği rivayeti nakledilmektedir. Allah en iyi bilendir. Ömer
(r.a.)'ın: "Ben gerçekten senin bir taş olduğunu biliyorum. Senin hiçbir
fayda vermediğini, bir zararının olmadığını da biliyorum" sözleri ile
Hacer-i Esvedi öpmek hususunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
uymayı teşvik etmeye açıklık getirmek istemiş ve eğer ona uymak sözkonusu
olmamış olsaydı bu işi yapmayacağına dikkat çekmiştir. Ömer (r.a.)'ın:
"Şüphesiz ki sen ne bir zarar verirsin ne de bir fayda" sözleri ile
taşları ta'zim ederek faydalarını ümid ederek onları ta'zim etmekte kusur
işlemeleri halinde zarar vereceklerinden korkarak taşlara ibadete alışmış
bulunan ve henüz İslam'a yeni girmiş olan bazı kimseleri bu hususta
aldanmamaları için söylemiştir. Bunların İslam'a girişleri üzerinden fazla bir
zaman geçmediğinden ötürü Ömer (r.a.)'ın bu gibi kimselerden birilerinin onu
öptüğünü görüp ona itina gösterdiğini görmesi neticesinde şüphe ve tereddüde
düşeceğinden korktuğu için bu hususta meşruiyet içerisinde uygulamaya uymanın
mükafat ve sevap bakımından faydası olsa dahi bizatihi onun bir faydasının ve
zararının olamayacağını açıklamış olmaktadır.
Yani bu taşın bizzat
kendisinin bir fayda ve bir zarar verecek gücü yoktur. Bu da diğer fayda ve
zarar veremeyen yaratılmışlar gibi bir yaratılmıştır. Ömer (r.a.) özellikle
bunu hacc mevsiminde yaparak ülkenin her tarafında buna tanık olunmasını, şahit
olunmasını ve değişik vatanlardan gelenlerin hacc mevsiminde bunu belleyip
görmeleri içindi. Allah en iyi bilendir.
(3058) "Ben o
dazlak adamı gördüm" bir rivayette ise "dazlakcağız"
denilmektedir. Kastettiği ise Ömer (r.a.)'dır.
4. Bundan da bir kimseyi
tiksinmediği, hoşlanmadığı lakap ve niteliği ile zikretmekte -başkası
benzerinden hoşlanmasa dahi- bir sakınca olmadığına delildir.
3060-252/5- Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe ve Zuheyr b. Harb da birlikte Veki'den tahdis etti. Ebu Bekr
dedi ki: Bize Veki', Süfyan’dan tahdis elli, o İbrahim b. Abdü'l-A'la'dan, o
Süveyd b. Gafele'den rivayet etti. Dedi ki: Ben Ömer'i taşı öpüp (alnını ona)
yapış(tır)dığını gördüm ve: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i sana itina
gösterirken gördüm dedi.
Diğer tahric: Nesai,
2936
3061- .. ./6- Bunu bana
Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Abdurrahman, Süfyan'dan bu isnad
ile tahdis etti. (Rivayetine göre Ömer) dedi ki: Ama ben Ebu'l-Kasım
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i sana itina gösterirken gördüm, dedi fakat
"(alnını ona) yapış(tır)dığını gördüm" demedi.
AÇIKLAMA: ''Ömer
(r.a.)'ı taşı öpüp (alnını ona) yapış(tır)dığını gördüm ... " Buradaki
(itina gösteren anlamındaki) "hafiy: itina gösteren" demek olup
çoğulu: Ahfiya diye gelir.
''(Alnını ona)
yapış(tır)dığını" ifadesinde ise daha önce sözünü ettiğimiz Hacer-i Esved
üzerinde secde etmenin müstehap olduğuna işaret vardır. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: