SAHİH-İ MÜSLİM

SÜT EMME

3/27- SÜT ERKEK KARDEŞİN KIZININ HARAM KILINDIĞI BABI

3566-11/1- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Zuheyr b. Harb ve Muhammed b. el-Ala -ki lafız Ebu Bekir'e aittir- tahdis edip dediler ki: Bize Ebu Muaviye, A'meş'den tahdis etti, o Sa'd b. Ubeyde'den, o Ebu Abdurrahman'dan, o Ali (radıyallahu anh)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Ey Allah'ın Resulü! Neden bizi bırakıp hep Kureyş'i seçiyorsun? dedim. O: "Peki sizde bir şey var mı?" buyurdu. Ben: Hamza'nın kızı dedim. ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O bana helal olmaz. Çünkü o benim süt kardeşimin kızıdır" buyurdu.

Diğer tahric: Nesai, 3304;

AÇIKLAMA: "Hep Kureyş'i seçiyorsun" yani hep onlardan seçiyorsun ve onlardan seçmekte de oldukça ileri gidiyorsun. Kadı Iyaz dedi ki: Bazısı bu kelimeyi iki te ile ve ikincisi de ötreli olmak üzere zaptetmişlerdir ki o zaman, meylediyorsun demek olur.

3567- .. ./2- Bize Osman b. Ebu Şeybe ve İshak b. İbrahim, Cerir'den tahdis etti (H.) Bize İbn Numeyr tahdis etti, bize babam tahdis etti, (H.) Bize Muhammed b. Ebu Bekr el-Mukaddemi de tahdis etti, bize Abdurrahman b. Mehdi, Süfyan'dan tahdis etti, hepsi A'meş'den bu isnad ile aynısını rivayet etti.

3568-12/3- Bize Heddab b. Halid de tahdis etti, bize Hemmam tahdis etti, bize Katade, Cabir b. Zeyd'den tahdis etti, o İbn Abbas'dan rivayet ettiğine göre Nebi {Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Hamza'nın kızı ile evlenmesi istendi, o: "O bana helal olmaz. Çünkü o benim süt kardeşimin kızıdır. Ayrıca rahim akrabalığından dolayı ne haram oluyorsa süt emmekten dolayı da haram olur" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 2645, 5100; Nesai, 3305, 3306; İbn Mace, 1938

AÇIKLAMA: "Bize Heddab tahdis etti." Buna Hudbe de denilir. Daha önce açıklaması birkaç defa geçmiş bulunmaktadır.

"Hamza'nın kızı ile evlenmesi istendi." Yani ona evlenmesi söylendi.

3569-13/4- Bunu bize Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bana Yahya -ki o b. el-Kattan'dır- tahdis etti. (H.) Bize Muhammed b. Yahya b. Mihran el-Kutai de tahdis etti, bize Bişr b. Ömer tahdis etti, hepsi Şu'be'den rivayet etti (H.) Bunu bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Ali b. Mushir, Said b. Ebu Arube'den tahdis etti, ikisi Katade'den Hemmam'ın isnadı ile aynen rivayet etti. Ancak Şu'be'nin rivayet ettiği hadis, "süt kardeşimin kızıdır" ibaresi ile sona ermekte iken, Said'in hadisi rivayetinde: "Hiç şüphesiz nesebten ne haram oluyorsa süt emmekten dolayı da haram olur" denilmektedir. Bişr b. Ömer'in rivayetinde ise: Cabir b. Zeyd'i dinledim, denilmektedir.

AÇIKLAMA: "Muhammed b. Yahya b. Mihran el-Kutai" kaf harfi ötreli, tı harfi fethalı olarak bilinen bir kabile olan Kutay'a'ya mensubtur. Kutay'a da b. Abs b. Buğayz b. Reys b. Gatafan b. Sa'd b. Kays b. Aylan'dır.

"Her ikisi Katade'den" buradaki her ikisi anlamındaki lafız bazı nüshalarda "kileyhima" şeklinde bazılarında da "kilahuma" şeklinde diye kaydedilmiştir. Kullanılan ve meşhur olan budur. Ama birincisi de sahihtir. Bundan önce bu şerhin mukaddimesindeki fasıllarda buna dair açıklama geçmiş bulunmaktadır.

"Bişr'in rivayetinde de: Cabir b. Zeyd'i dinledim" ibaresi de şu demektir. Yani Bişr'in rivayetinde Katade dedi ki: Cabir b. Zeyd'i dinledim. Bu ise açıklamaya ihtiyacı olan hususlardan birisidir. Çünkü Katade tedlis yapan bir ravidir. Birinci rivayette ise Katade Cabir'den denilmiştir. Bilindiği üzere tedlis yapan bir kimsenin an lafzını kullanarak rivayeti o hadisi sema yoluyla aldığı sabit olmadıkça delil gösterilmez. Böylelikle Müslim onun semaı'nın sabit olduğuna dikkat çekmektedir.

3570-14/5- Bize Harun b. Said el-Eyli ve Ahmed b. İsa da tahdis edip dedi ki: Bize İbn Vehb tahdis etti, bana Mahreme b. Bukeyr babasından şöyle dediğini haber verdi: Abdullah b. Müslim'i şöyle derken dinledim: Muhammed b. Müslim'i şöyle derken dinledim: Humeyd b. Abdurrahman'ı şöyle derken dinledim: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Um Seleme'yi şöyle derken dinledim: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: Ey Allah'ın Rasulü! Hamza'nın kızı hakkında ne dersin, ya da: Hamza b. Abdulmuttalib'in kızına talib olmaz mısın? denildi. O: "Şüphesiz Hamza benim süt kardeşimdir" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: "Bana Mahreme b Bukeyr babasından şöyle dediğini haber verdi... Um Seleme'yi şöyle derken dinledim." Bu isnadda tabiinden dört kişi bulunmaktadır. Bunların ilki Bukeyr b. Abdullah b. el-Eşec'dir. Ashab-ı kiramdan bir toplulukdan hadis rivayet etmiştir.

İkincisi Abdullah b. Müslim ez-Zühri'dir. Meşhur Zühri'nin kardeşidir. Bu da tabiin olup İbn Ömer'den ve daha başka sahabelerden hadis dinlemiştir. Kardeşi meşhur ez-Zühri'den daha büyüktür.

Üçüncüsü ise meşhur Muhammed b. Müslim ez-Zühri'dir ve az önce zikrettiğimiz gibi ondan rivayet nakleden Abdullah'ın kardeşidir.

Dördüncüsü ise Humeyd b. Abdurrahman b. Avf'dır. Kendisi de ez-Zühri'de tabiinden meşhur iki kişidir.

Ayrıca isnada, isnad ilminin üç inceliği vardır. Birincisi biri diğerinden rivayet nakleden dört tabiinin bir arada bulunması, ikincisi burada yaşça büyük olanın yaşça küçük olandan rivayetinin bulunması, çünkü Abdullah kardeşi Muhammed'den yaşça daha büyüktür, üçüncüsü ise kardeşin kardeşinden rivayeti vardır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

4/28- ÜVEY KIZIN VE BALDIZIN HARAM KILINDIĞI BABI