GUSL:
Boy abdesti. Cünüb olan
her kadın ve erkeğin, hayz (adet) ve nifası (lohusalık hali) sona eren
kadınların niyetle beraber kuru bir yer kalmayacak şekilde, bütün bedenini
yıkaması.
En azı saç dipleri dahil
tüm vücudu iyice ıslatmaktır. Ocmak, birden fazla yıkamak, ağza burna su almak
v.b… bazı mezheplere göre şarttır. Örneğin: Ovma, Maliki, Ağız ve burna su
verme Hanefiyye gibi. Şafii’ye göew niyet ve tüm vücudu ıslatmak yeter. Bu şelale,
yağmur, deniz, kuyu, göl, nehir,… dede olur.
DAHA FAZLA BİLGİ:
Ğusl lugatta
"akıtmak" ıstılahta ise, "bedende, suyun varması mümkün olan her
yere suyu ulaştırmak (bütün vücudu yıkamak)" manalarına gelir.
Şafii'ye göre Niyet ve
tüm vücudun ıslanması bedenin mümkün yerlerinden su geçmesi yeterlidir. Ağız ve
Burna su almak sünnettir.
Hanefi'ye göre ise
Ağızın ve buruna su vermek şarttır.
Cenabet, lügatta uzaklık
demektir. Cünup olan kişi, yıkanıncaya kadar namaz ve mescidlere yaklaşmaktan
men' edildiği için, bu isim verilmiştir. Şeriata göre, namazın sıhhatine mani,
bedende olan manevi pisliktir.
Cünüb, hayzlı lohusa:
Mescidde kalamaz, Kuran'a dokunamaz, dokunmadan okuyamaz, ezberden dahi
okuyamaz. Namaz kılamaz. Hayızlı Lohusa kadın oruç ta tutamaz.
Ayrıca bakınız:
GUSLÜN FARZLARI:
Guslün
farzları mezheplere göre farklıdır. Bunlar:
=
= Malikilere göre: 1. Niyet, 2. Vücudun tamamını yıkamak, 3. Vücudu ovalamak,
4. Saçların arasını ovalamak ve 5. Bunları peşpeşe (tertip üzere) yapmak.
=
= Hanbelilere Göre: 1. Vücuttaki -altına
suyun girmesine mani olan- pislikleri
temizlemek, gidermek, 2. Niyet etmek, 3. Besmele çekmek, 4. Ağız ve burun,
saçların tamamı ve sünnetsiz ise, haşefe dahil vücudun tamamına suyu
ulaştırmak.
=
= Şafiilere Göre: 1. Niyet, 2. Bedeninde pislik varsa onu yıkamak, 3. Vücudu ve
saçları yıkamak.
=
= Hanefilere Göre: 1. Mazmaza (ağıza su vermek), 2. istinşak (buruna su
vermek), 3. Vücudun tamamını yıkamaktır.
Hanefi mezhebinde guslün sünnetleri de şunlardır: 1. Gusle niyet etmek.Niyet, diğer üç mezhepte farzdır. Onun için
bile bile terkedümemelidir. 2. Besmele çekmek, 3. Misvak kullanmak, 4. Önce
elleri, uylukları yıkamak, bedeninde pislik varsa gidermek, 5. Gusülden evvel
abdest almak, 6. Abdestten sonra sırayla üç defa baş'a, üç defa sağ omuza, üç
defa da sol omuza su dökmek, 7. Her su döküşte bedeni ovalamak, 8. Bir kap
içinde yıkamlıyorsa önce sağ, sonra da sol ayağı yıkamak. 9. Suyu haddinden az
veya çok kullanmamak, 10. Kimsenin göremeyeceği bir yerde yıkanmak, 11. Tenha
yerde de olsa avret mahallini açık bırakmamak, 12. Gusül esnasında konuşmamak,
13. Gusülden sonra silinmek, 14. Elbiseyi giyerken acele etmek.
Şafii’ye göre Ğuslün alınışı:
Cünüplükten
Gusletmenin Mükemmel Şekli: Mezhep alimlerimizin dediklerine göre cünüplükten
dolayı mükemmel bir şekilde gusül şöyle olur: Gusledecek kişi ellerini kaba
daldırmadan önce üç defa yıkar. Sonra fercinin üzerindeki ve bedenin diğer
yerlerindeki pislikleri yıkar, sonra kemaliyle namaz için abdest alır gibi
abdest alır, sonra bütün parmaklarıyla avucunu suya daldırarak bir avuç su
alır, onunla başının ve sakalının saç diplerini ıslatır. Sonra başının üzerine
üç avuç su döker. Koltuk altları, kulaklarının içi, göbeği, kalçaları, ayak
parmakları, karın boğumları ve bunun dışındaki vücudundaki çeşitli yerlerine
dikkat ederek bütün bu gibi yerlere suyun ulaşmasını sağlar.
Sonra
başının üzerine üç avuç daha su döker, sonra yine vücudunun diğer yerlerine üç
defa su döker. Her defasında elinin vücudunun ulaştığı yerlerine kadar vücudunu
ovalar.
Eğer
bir ırmakta yahut bir havuzda guslediyor ise, içine üç defa dalıp gömülür,
suyun bütün tenine, saçlarının sık olan ve olmayan yerlerine ulaşmasını sağlar.
Saçın dışını da, içini de, diplerini de yıkar.
Sağ
organlarından ve vücudunun üst tarafından başlaması, kıbleye dönük olması,
bitirdikten sonra eşhedu en la ilah e ilIallah vahdehCı la şertke leh ve eşhedu
enne Muhammeden ve abduhu ve Resuluh: Allah'tan başka hiçbir ilah olmadığına
şehadet ederim. Yine şehadet ederim ki, Muhammed onun kulu ve Resulüdür, demesi
müstehabtır. (3/228)
Sözünü
ettiğimiz şekilde gusle başladığı andan itibaren niyet eder ve guslünü
tamamlayıncaya kadar bu niyetini sürdürür. İşte tam ve eksiksiz gusül böyle
olur.
Bütün
bunlar arasında vacip (farz) olan bedenin ilk bölümünün suya karşılaştığı ilk
andan itibaren niyet edip, saçıyla, teniyle bedenin tamamına suyu
ulaştırmaktır. Bedenin necasetten temiz olması da guslün bir şartıdır.
Zikrettiklerimiz arasından bunların dışında kalan diğer hususlar ise sünnettir.
İbrik
ve benzeri kaplardan yıkanan bir kimsenin bazen fark edemeyeceği bir inceliğe
dikkat etmesi gerekir. O da şudur: istinca yapıp, istinca yerini su ile
temizleyecek olursa bundan sonra cünüplükten gusletmek niyetiyle de o istinca
yerini yıkaması gerekmektedir. Çünkü o anda bunu yıkamayacak olursa bundan
sonra onu unutabilir ve bunu da terk ettiğinden ötürü guslü sahih olmaz. Şayet
sonra onu hatırlayacak olursa bu sefer fercine el değdirmeye gerek duyar, o
takdirde abdesti bozulur yahut eline bir bez sarmak gibi bir külfete gerek
duyar. Allah en iyi bilendir.
Bu
hem bizim, hem de imamlardan pek çoğunun görüşüdür. ilim adamlarından gusülde
olsun, abdest alırken olsun ovalamayı vacip gören olmamıştır. Bundan sadece
Malik ve el-Müzenı müstesnadır. Onların dışındaki ilim adamları ise ovalamak
sünnettir, demektedir. Ovalama yapmayacak olsa bile abdestte olsun, gusülde
olsun tahareti sahihtir.
Aynı
şekilde cünüplükten dolayı gusletmek için abdesti Davud ez-Zahiri dışında vacip
gören yoktur. Onun dışındaki müçtehitler onun sünnet olduğunu söylerler. Şayet
abdest almaksızın vücudunun tamamına su dökecek olursa guslü sahih olur ve
bununla namaz ve diğer ibadetleri yapması kendisi için mübah hale getirmiş olur
ama daha faziletli olan belirttiğimiz gibi abdest almasıdır. Gusülden önce ya
da sonra abdest almakla da bu fazilet elde edilir. İlk olarak abdest almışsa,
ikinci defa abdest almaz; çünkü ilim adamlarının ittifakı ile iki abdest alması
müstehap değildir. Allah en iyi bilendir.
işte
bunlar guslün niteliği ile ilgili kısa açıklamalardır. Bu babtaki (Müslim Hayd 9.
bab) hadisler söylediklerimizin çoğuna delildir. Geri kalanlarının ise meşhur
daha başka delilleri vardır. Allah en iyi bilendir. NEVEVİ MÜSLİM ŞERHİ HAYD KİTABI 9.BAB