KUNUT DUASI:
İtaat etme, ibadet. Hanefî mezhebinde, vitir
namazının üçüncü rek'atinde zamm-ı sure okunduktan sonra; Şafiî mezhebinde,
sabah namazının farzının ikinci rek'atinde rükudan kalktıktan sonra ve
Ramazan-ı şerîf ayının yarısından sonra vitir namazının son rek'atinde rükudan
kalktıktan sonra okunan dua. (Bir rek'at ise o rek'atte üç ise üçüncü, beş ise
beşinci rek'atta.) Resulullah efendimiz zamanında Bi'r-i Maune vak'asında,
Sahabe-i kiramdan (Peygamberimizin sohbetinde yetişen mübarek arkadaşlarından)
yetmiş kurra (hafız), Amiroğullarının reîsi Ebu Bera Amir bin Malik'in yeğeni
Amir bin Tufeyl ve adamları tarafından şehîd edilmişlerdi. Peygamber efendimiz
bu hadiseye çok üzüldüler. Bu elîm hadiseyi yapan kabîlelere, bela için bir ay
sabah namazında o müşrikler aleyhine dua buyurdu. İşte kunut duasının
başlangıcı budur. Ondan evvel kunut okunmazdı. (İmam-ı Buharî)
NEVEVİ MÜSLİM ŞERHİNDE
ŞÖYLE DER: Şafii'nin -rahimehullah- mezhebine göre kunut her zaman için sabah
namazında sünnettir. Sabah dışındaki namazlar ile ilgili olarak da üç farklı
görüşü vardır. Sahih ve meşhur olan görüşüne göre, düşman, kıtlık, veba,
susuzluk, Müslümanlar arasında zararı açıkça görülen bir husus ve benzeri bir hal
ile karşı karşıya kalınması durumunda farz olan namazlarda kunut
yapacaklarıdır. Durum böyle değilse yapmazlar. İkinci görüş ise her iki halde
(musibet olsun olmasın) kunut yaparlar, üçüncü görüş ise her iki halde de kunut
yapmazlar, şeklindedir.
Kunut son rekatta başı
rükudan kaldırdıktan sonra yapılır. Açıktan okunan namazda kunutun da açıktan
yapılmasının müstehab oluşunda iki görüş vardır. Bunların daha sahih olanına
göre kunutu açıktan yapar. Ayrıca kunutta elleri kaldırmak müstehab olmakla
birlikte eller yüze sürülmez. Ellerin yüze sürülmesinin müstehab olduğu
söylendiği gibi, ellerin kaldırılmayacağı da söylenmiştir. Ancak göğse sürmenin
mekruh olduğunu ittifakla kabul etmişlerdir. Sahih olan görüşe göre kunutta
özel ve muayyen bir dua yoktur. Aksine her türlü dua ile kunut gerçekleşir. Bir
görüşe göre ise ancak meşhur olan: Allahummehdini fi men hedeyt. .. duası ile
yapılmış olur ama sahih olan bu duanın müstehab olup, şart olmadığıdır.
Namaz kılan kişi sabah
namazında kunut yapmayacak olursa sehv secdesi yapar.
Ebu Hanife, Ahmed ve
başkaları ise sabah namazında kunut yapılmayacağı kanaatindedirler. Malik'in
dediği üzere rükua varmadan kunut yapar.
Bütün bu kanaat
sahiplerinin delilleri bilinmektedir. Ben bunları Mühezzeb şerhinde açıklamış
bulunmaktayım. Allah en iyi bilendir.(Müslim / Nevevi)
ŞAFİİ el-Umm’da şöyle
der: ......Yine her gün sabah namazının farzının ikinci
rekatında, rükudan kalktıktan sonra kunut duası okumak ta sünnettir. Kunut,
Allah'a övgü ve dua'yı kapsayan bütün sözlerdir. Ancak sünnet olanı, Yüce
Nebimiz'den nakledilen şu duadır:
Allahum ehdini fimen
hedeyte ve afini fimen afeyte ve Barikli fima a'teyte ve kıni şerre ma kadeyte
fe inneke takdi ve la yukta aleyke ve innehu la yezillu men valaite ve la
yeizzu men adeyte Tebarekte rabbena ve tealeyte. Felekel hamdu ala ma kadeyte
Estağfiruke ve etubu ileyk Ve Sallallahu ala seyyidina Muhammedin ve ala alihi
ve sahbihi ve sellem
[MEALİ:] ''Allahım,
bahşettiğin hidayetinde beni daim kıl. Verdiğin afiyetle beni affeyle. Velayetine
/ Emanına aldığında beni de emniyette kıl. Bana verdiğini benim için mubarek
kıl. Hüküm biçtiğin / takdir ettiğin şey'in / şeylerin şerrinden beni koru. Sen
hükmedersin, kimse Sana hükmedemez. Senin dost / veli edindiğini kimse zelil
edemez. Senin düşman edindiğini kimse aziz kılamaz. Sen yücesin, gerçek
övülmeye layık sadece Sensin. "
Tek başına namaz kılan
kişi, bu duayı okurken tekil zamirleriyle okumalıdır. "İhdina ve
afina" şeklinde değil de, "ihdini ve afini" şeklinde telaffuz
ederek duayı kendi şahsı için yapmalıdır. Yalnız "tebarekte rabbena"
cümlesindeki çoğul zamirini tekile çevirmemeli, yani "tebarekte
rabbi" dememelidir. İmam ise duaların tamamını çoğul zamiri ile okumalı,
mesela "ihdini ve afini" şeklinde değil de "ihdina ve
afina" şeklinde okumalıdır. İmamın kıldığı namaz kaza olsa bile Kunutu
sesli okuması sünnettir. Tek başına vitir namazını kılan kişinin kıldığı bu
namaz eda olsa bile Kunut duasını sessizce okuması sünnettir. İmama uyarak
namaz kılmakta olan kişiye gelince o, ellerini açarak semaya doğru kaldırmalı
ve imamın okuduğu dualara amin demelidir.
Namaz kılan kişi Kunutun
bir kısmını okumazsa, bunun için sehiv secdesi yapması gerekir.
Sabah namazında Hanefi
mezhebindeki bir imama tabi olarak namaz kılan Şafii mezhebindeki bir kişinin,
selamdan sonra sehiv secdesi yapması sünnettir.
Vaktinde kılınmayan
vitir namazını kaza etmek sünnettir. Musibetlerde, felaket ve mihnetlerin başa
gelmesi zamanlarında, bütün vakit namazlarında Kunut duası okunabilir.