DEVAM: 10. KADER
HAKKINDA BİR BAB
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أبِي
شَيْبَةَ
قَالَ:
حَدَّثَنَا
مالك بْنُ
إسماعيل. حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
عُثُمَان،
مولى أبِي بَكْر.
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
عَبْد اللَّه
بْنُ أبِي
مليكة، عَنْ
أبِيه؛ -
أَنَّهُ دخل
عَلَى
عَائِشَة
فذكر لَهَا
شيئاً من
القدر.
فقَالَت:
سَمِعْتُ
رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلمْ يَقُولُ
((من تكلم فِيْ
شيء من القدر
سئل عَنْهُ يوم
القيامة، ومن
لم يتكلم فيه
لم يسئل
عَنْهُ)). قَالَ أَبُو
الحسن القطان:
حدّثناه حازم
بْنُ يَحْيَى.
حَدَّثَنَا
عَبْد الملك
بْنُ سنان.
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
عُثُمَان.
فذكر نحوه.
فِيْ
الزوائد:
إسناد هَذَا
الحديث ضعيف.
Ebu Müleyke
r.a.’den rivayet edildiğine göre kendisi Aişe r.a.’ya giderek kader konusunda
o'na bir şeyler anlattı Aişe (r.anha annemiz): Ben Resulullah s.a.v.’den
işittim buyurdular ki: ‘‘ Kim kader meselesine ait az bir konuşma (bile)
yaparsa Ahiret günü bu konuşmasından sorumlu tutulur. Ve kim bu konuda hiç
konuşmaz ise niçin konuşmadı diye sorguya çekilmez.’’
Not: Zevaid’de
şöyle denilmiştir: Bu hadis'in isnadı zayıftır.
AÇIKLAMA: Metinde, kader konusunda az dahi konuşmanın iyi olmadığı ve konuşmacılarm
Ahirette sorumlu tutulacakları veya yaptıkları konuşmalarm tetkik edileceği
belirtiliyor. Diğer taraftan kader mes'elesi üzerinde hiç konuşma yapmıyan
kimsenin Ahiret günü, sükutundan dolayı hesaba çekilmiyeceği bildiriliyor. Şu
halde kader konusunda konuşmamak daha hayırlı olur .
İsnad’a dair
Açıklama: İbn-i Maceh bu hadisin senedindeki ravileri
zikrederken; ravilerden Yahya bin Osman'dan iki koldan rivayette bulunur. İlk
rivayette Malik bin İsmail ve Ebu Bekr bin Şeybe, ikinci kol da ise Abdulme1ik
bin Sinan ve Hazım bin Yahya vardır. Müellif, ikinci kolu Ebu'l-Hasan
el-Kattan'dan naklediyor. Zavaid'de bu hadisin isnadının zayıf olduğu
söylenmiştir, deniliyor.
Sindi diyor ki,
çünkü hadisçiler Yahya bin Osman'ın zayıf olduğunda ittifak etmiştir ve İbn-i
Main, Buhari ve İbn-i Hibban da «Yahya bin Osman'ın hadisleri münkerdir» demişlerdir.
Ravilerden
Yahya bin AbdiIIah bin Müleyke hakkmda ise İbn-i Hibban şöyle söyler:
«Yahya bin
AbdiIIah bin Müleyke Sika'dır, hadisleri muteberdir. Ama ravisi Yahya bin Osman
olunca durum tam tersinedir.»