DEVAM: 13. CEHMİYYE'NİN
İNKAR ETTİĞİ ŞEYLERİN BEYANI BABI
حَدَّثنَا
أَبُو كريب،
مُحَمَّد بْن
العلاء.
حَدَّثنَا
عَبْد اللَّه
بْن إسماعيل،
عَنْ مجالد،
عَنْ أَبِي
الوداك، عَنْ
أَبِي سَعِيْد
الخدري؛ قَالَ:
-
قَالَ رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه عَلَيْهِ
وَسَلمْ: ((أَن
اللَّه ليضحك
إِلَى ثلاثة:
للصف فِيْ
الصلاة،
وللرجل يصلى
فِيْ جوف الليل،
وللرجل يقاتل
"أراه قَالَ"
خلف الكتيبة)).
فِيْ
الْزَوَائِدِ:
فِيْ
إِسْنَادُهُ
مقال.
Ebu Said-i Hudri
r.a.’den, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in şöyle buyurduğu rivayet
edilmiştir:
'' Allah, şu üç
şeye şüphesiz güler;
Namazda (teşkil
edilen) saffa, geceleyin namaza duran adam'a ve cihad eden kimseye. ''
(Ravi dedi ki:
Kanaatime göre cihad eden kimse ile ilgili olarak) Resulullah '' Ordunun
arkasında (ötesinde… ) '' kaydını koştu.
Not: Zevaid de:
''Bu hadis'in isnadı hakkında söz edildi'' deniyor.
Mahir: Bu hadis’in
isnadı Cerh’in en hafifi olan birinci mertebe cerh ile cerh edilmiştir. (fihi
mekal) Böyle bir lafızla cerh edilen hadis te muhtemel bir zayıflık vardır;
daha çok gevşeklik anlamındaki lafızlar cerh’in birinci mertebesimde yer alır.
Bu tür hadisler hem itibar hem istişhad için alınabilir ve yazılabilir. Asıl
zayıflık üçüncü derece cerh ile cerh edilenlerdir.
AÇIKLAMA:
Hadisin
metninde geçen «Dıhk = gülmek» kelimesi daha önce geçen sıfat hadislerinin
izahında belirtildi.
Hadis, cemaatIa
namaz kılarken yapılan saff'ın, gece namazına kalkmanın ilahi rıza ve teveccühe
vesile olduğunu belirtiyor. Bir de savaşta zafer kazanıldığı halde ordunun
arkasında (yani ötesinde) hala çarpışan mücahidin halinin de Allah Teala'nın
rızasına vesile olduğu bildiriliyor. Ravi hadisin metninde «Ordunun arkasında»
kaydının bulunduğunu kesinlikle hatırlamadığı için kanaatirnce bu kayıt vardır,
diyor. Şayet bu kayıt varsa; manası demin belirttiğimiz gibidir. İlk bakışta
sanıldığı gibi savaş yapılırken ordunun arkasında kalıp orada savaşmaya
yeltenen demek değildir. Bilindiği gibi bu hal takdiri değil, tekdiri muciptir.
Zevaid
müellifi, bu hadisin isnadının sıhhati hususunda itiraz olduğunu şöyle
belirtiyor: Çünkü ravilerden Mücalid'in rivayet ettiği hadislerin genellikle
mahfuz olmadığı İbn-i Adi tarafından ifade edilmiştir. Yine seneddeki
ravilerden AbduIIah bin İsmaiI'in durumunun mechul olduğu Ebu Hatim ve Zehebi
tarafından beyan edilmiştir.