DEVAM: 10 - HELA'DAN
ÇIKTIĞI ZAMAN OKUYACAĞI DUA BABI
حَدَّثنَا
هارون بْن
إسحاق.
حَدَّثنَا
عَبْد الرحمن
المحاربي،
عَن إسماعيل
بْن مسلم، عَن
الحسن
وقتادة، عَن
أَنَس بْن
مَالِك؛ قَالَ:
-
كَانَ الْنَّبِيّ
صَلى اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ، إِذَا
خرج من الخلاء
قَالَ ((الحمد
لله الَّذِي
أذهب عني
الأذى
وعافاني)).
"عَن
إسماعيل بْن
مسلم" فِيْ
الْزَوَائِدِ:
هُوَ متفق
عَلَى تضعيفه.
والحديث بهذا
اللفظ غَيْر
ثابت.
Enes bin Malik
r.a.’den şöyle söylediği rivayet edilmiştir:
Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem heladan çıktığı zaman şöyle dua ederdi:
‘‘Benden
sıkıntıyı gideren ve bana afiyet bahşeden Allah’a hamd oldun.‘‘
Not: Zevaid'de
belirtildiğine göre bu hadisin ravilerinden İsmail bin Müslim'in zayıf olduğu
hususunda alimler ittifak etmiştir. Hadis bu lafızlarla sabit görülmemiştir.
AÇIKLAMA: 300 ve 301 nolu HADİSLER:
Birinci
hadisten anlaşıldığına göre ResuluIlah s.a.v. büyük abdestini bozduğunda
heladan çıkınca 'Ğufraneke',. diye dua ederdi. 'Ğufraneke'nin kelime manası:
'Senin mağfiretin' demektir. Tabii bu tabir cümlenin bir parçasıdır. Başından
fiil ve failin atılmış olduğu kabul edilir. Takdiri 'Es'elu ğufraneke = senin
mağfiretini talep ederim' veya 'İğfir ğufraneke = Sana layık bir ğufranla
mağfiret eyle' demektir. Yani ben mağfirete müstahak değil isem de sen şanına
layık ve kereminle bahşedeceğin bir ğufran ile mağfiret eyle. Ğufran ve
mağfiret günah ve kusurların örtülmesidir. Resul-i Ekrem her türlü günahtan pak
idi. Hiç bir kusuru yoktu. Burada olduğu gibi bazı ayetlerde ve hadislerde
rastlanan ve Resul-i Ekrem'in mağfiret dilemesini, istiğfar etmesini ifade eden
cümleler, kuIluğun dışarı vurumu için böyle buyurmuştur, diye yorumlanır. Yahut
mu'minlere yol göstermek ve irşad etmek için bu nevi dualarda bulunmuştur.
Veyahut bu istiğfarlar ümmeti içindir.
Hela'dan
çıkılırken mağfiret dilemenin hikmeti ise Sindi'nin naklen beyan ettiğine göre
şöyle izah edilmiştir:
Mu'min helada
kaldığı süre zarfında Allah'ın zikrine ara verdiği için Allah'tan
bağışlanmasını diler. Yahut yediği ve içtiği gıda maddelerinin, vücudunda
sindirilip iyi kısmın vücüdu beslediğini ve bir işe yaramıyan kısmın dışarı
çıktığını görünce Allah'ın verdiği bunca nimetlerin şükrünü eda edemediğini
düşünür ve şükür görevinde gösterdiği aksaklık ve yaptığı kusur muvacehesinde
Allah'tan mağfiret diler.
İkinci hadiste
ise; heladan çıkan mu'minin, dışarı çıkmadan önce duyduğu sıkıntı, daralma ve
eziyetten kurtulduğunu, rahatladıgını ve Miyet kesbettiğini mülahaza ederek
Allah'a bamd etmesini öngörüyor. Resulullah s.a.v. bu duaları devamlı okurdu,
ümmetinin de O'na uyarak bu dualara devam etmesi müstehaptır.
Mu'min her iki
hadisteki duaları birleştirerek önce 'Ğufraneke' sonra da ikinci hadisteki
duayı okumalıdır.