DEVAM: 31- KÖPEĞİN
YALAMASINDAN DOLAYI KAB'l YIKAMA BABl
حَدَّثنَا
مَحَمَّد بْن
يَحْيَى.
حَدَّثنَا
ابْن مريم.
أَنْبَأَنَا
عُبَيْد
اللَّه بْن
عمر، عَن
نافع، عَن
ابْن عمر؛
قَالَ:
-
قَالَ رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلمْ:
((إِذَا ولغ
الكلب فِيْ
إناء أحدكم،
فليغسله سبع
مرات)).
İbni Ömer
r.a.’den rivayet edildiğine göre Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle
buyurdu,demiştir:
'' Köpek sizden
birisinin kabını yaladığı zaman o (kabı) yedi defa yıkasın. ''
AÇIKLAMA:
363, 364, 365
ve 366 nolu Hadisler
Bu babta iki
ayrı senedIe Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edilen, yine ayrı ayrı senedIerle
Abdullah bin El-Muğaffel'den ve Abdullah bin Ömer r.a.'dan rivayet edilen
hadis-i şerif, köpeğin, diliyle bir şey yaladığı kabın yedi defa yıkatılmasını
emreder. Buhari, Müslim ve Ebu Davud da Ebu Hureyre r.a.'in hadisini müteaddid
senedIerle rivayet etmişlerdir. Abdullah bin El-Muğaffel r.a.'in hadisini ise
Müslim, Ebu Davud, Ahmed, Darekutni. Tahavi ve Beyhaki de rivayet etmişlerdir.
Bütün
rivayetlerde yedi defa yıkama emri bulunmaktadır. Ancak hangi defasında suya
toprak karıştırılacağı hususunda değişik rivayetler vardır. Müslim ve Ebu
Davud'un bir rivayetinde; ....... = «İlk defası topraklı su ile ... »
buyuruluyor. Bunlardaki diğer bir rivayet İbn-i Maceh'deki rivayet gibi;
.........= Sekizinci olarak toprağa bulanmış su ile yıkayınız» şeklindedir. Ebu
Davud'un sahih olan diğer bir rivayetinde ise; ........=" Yedinci defa
topraklı su ile ... » tabiri vardır. Ebu Davud'un şerhi El-Menhel'de beyan
edildiğine göre Tirmizi, EI-Bezzar ve Şafii'nin sahih bir rivayetinde ise;
.........= «İlk veya sonuncu defa topraklı su ile ... " ifadesi bulunur.
Bezzar'ın başka bir rivayetinde ise; "Yedi defanın birisi topraklı su ile
... " tabiri bulunur. Müslim'in şarihi Nevevi, Taharet kitabının konuya
ilişkin 26'nci babında ezcümle şöyle söyler:
"Beyhaki
ve başkaları (yukarıda belirtilen) bu rivayetlerin hepsini nakletmişlerdir. Bu
rivayetlerin değişik oluşu gösteriyor ki; şart olan husus, yıkamaların
birisinde suyun topraklı olmasıdır. Topraklı suyun birinci veya sonuncu defada
kullanılması şart değildir.
Sekizinci
olarak toprağa bulanmış su ile yıkayınız» rivayetine gelince bizim mezhebimiz
(Şafii mezhebi) ve Cumhur'un mezhebi de budur ki: Bu fıkradan murad "Onu
yedi defa yıkayınız. Bu defaların birisinde suya toprak karıştırılmış olsun.
Toprak sanki sekizinci yıkama yerini tutarcasına ona sekizinci ismi
verilmiştir.»
Ebu Davud'un
Sünen'inin şerhi El-Menhel'de verilen bilgiye göre Hasan-i Basri ve bir
rivayete göre Ahmed bin Hanbel hadisin zahiri ile hükmederek yedi defa safi su
ile yıkatıldıktan başka sekizinci defa toprakla bulanmış su ile yıkatılması
gerekir, demişlerdir.
Nevevi aynı
babta daha sonra şunları belirtir: "Bizce köpeğin, dili ile bir kabtan
sıvı bir madde alması ile köpeğin her hangi bir parçasının dokunması arasında
bir fark yoktur.
Yani köpeğin
sidiği, pisliği, kanı, teri, kılı, salyası veya herhangi bir tarafı temiz bir şeye
dokunurken dokunan ve dokunulan şeylerden birisinde ıslaklık bulunursa aynı
şekilde birisi toprakla bulanmış olmak kaydı ile yedi defa temiz su ile yıkamak
gerekir.
Bir köpeğin
defalarca veya birden fazla köpeğin anlatılan şekilde dokundukları bir kabı
temizlemek için arkadaşlarımızın üç görüşü vardır : En sıhhatlı görüşe göre
hepsi için yalnız yukarda belirtildiği gibi yedi defa yıkamakla kab temizlenmiş
sayılır. (Diğer görüşleri buraya almayı gerekli görmüyorum'
Köpeğin
dokunduğu kab başka nedenle de necis olmuş olsa bile yedi defa yıkamakla kab
temizlenmiş olur. Yani diğer necaset için ayrıca yıkamak gerekmez.
Toprakla
bulanmış su ile yıkamak yerine sekizinci defa safi su ile yıkamak veya o kabı
büyük bir göle batırıp yedi defa yıkamak için gereken süre kadar su içinde
bekletmek en kuvvetli kavle göre kafi sayılmaz.
Yine en
sıhhatlı kavle göre toprak yerine sabun ve benzeri temizleyici bir maddeyi
kullanmak yeterli değildir.
Kullanılacak
toprağın temiz olması gerekir.
Köpeğin necis
ettiği ıslak bir madde başka bir maddeye arada ıslaklık varken dokunursa
dokunduğu maddenin de aynı şekilde yedi defa yıkanması gerekir.
Köpeğin
dokunduğu madde sıvı değil de donuk yağ gibi katı halde ise, dokunulan yeri ve
etrafını iyice oymak suretiyle atmak gerekir. Kalan kısım temiz sayılır.
Köpek beslemek
mes'elesine gelince: İhtiyaç olmadan sırf hoşlandığı veya böbürlendiği için
kişinin köpek beslemesi haramdır. Ziraat, av, hayvancılık ve evleri korumak
için ise caizdir.
Hanefi alimleri
köpeğin salyası ile görülmeyen diğer necasetler arasında bir fark yoktur,
diyerek üç defa yıkamayı kafi görmüşlerdir. Onlar yedi defa yıkamaya ait
hadis'i mendubluk anlamına yorumlamışlardır. Hanefi alimlerin bu görüşünü
nakleden Ebu Davud'un Sünen'inin şerhi EI-Menhel yazarı ezcümle şöyle söyler:
'Hanefi
alimleri bu hususta Ebu Hureyre'nin 3 defa yıkamakla yetinmiş olduğuna dair
Tahavi ve Darekutni'nin mevkuf olarak rivayet ettikleri hadisi delil
göstermişlerdir. Yedi defa yıkamaya ait hadisin ravisi de Ebu Hureyre olduğu
için Ebu Hureyre'nin ameli (yani üç defa yıkaması) yedi defa yıkama
keyfiyetinin neshedildiğini gösterir. Bu yollu izah, hadisin ravisinin yorumu
ve tahsisi veya neshi ile amel etmenin gerekliliğine ait Hanefi alimlerin
usulüne uygundur. Fakat cumhur'un usulüne uygun değildir.
EI-Menhel
yazarı iki tarafın görüşünü ve delilleri ile aralarındaki mukayeseyi uzun uzun
izah etmektedir. Arzu edenler onun Taharet kitabının «EI-Vudu' bi• Su'ril-Kelb»
babına bakabilirler.
Köpeğin su
içtiği kabtaki suyun hükmü hususunda Maliki mezhebinde 4 rivayet vardır.
1. Tahirdir.
2. Necistir.
3. Beslenmesine
izin verilmiş olanın temiz, diğerinin ise necistir.
4. Evcil köpek
ile yabani olanı ayırmaktır.
363 nolu
hadisin baş kısmında Ebu Hureyre r.a.'in Irak halkına hitaben; «Ey Irak halkı
siz zan ediyorsunuz ki. .. » fıkrası ile ilgili olarak Sindi diyor ki: Ebu
Hureyre çok hadis rivayetinde bulunduğu için bazı kimseler onun rivayet ettiği
hadislerin sıhhat derecesini araştırırlardı. Ebu Hureyre r.a., kendisi hakkında
bir. şüpheye mahal olmadığını ifade etmek için böyle hitap etmiş olabilir.
Muhtemelen onun zamanında bile bazı Kufe'liler 3 defa yıkamanın yeterliğine
hükmettikleri için böyle hitabta bulunmuş olabilir.