DEVAM: 88- ÇORAPLAR VE
PABUÇlAR ÜZERİNE MESHETMEK HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثنَا
مُحَمَّد بْن
يَحْيَى.
حَدَّثنَا
مَعَلَى بْن
منصور، وبشر
بْن آدم.
قَالاَ: حَدَّثنَا
عيسى بْن
يونس، عَنْ عيسى
بْن سنان،
عَنْ الضحاك
بْن عَبْد
الرَّحْمَن
بْن عرزب،
عَنْ أَبِي
موسى
الأشعري، - أَن
رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
توضأ ومسح
عَلَى
الجوربين والنعلين.
قَالَ
المَعَلي
فِيْ حديثه:
لاَ أعامه
إِلاَّ قَالَ:
والنعلين. قَالَ أَبُو
داود: لَيْسَ بمتصل.
والراوي عَنْ
الضحاك عيسى
بْن سنان. وقد
ضعفه أَحْمَد
وابن سيرين
وأبو زرعة
والنسائيّ
وغيرهم. فلم
يكن قويا.
Ebu Musa
El-Eş'ari (r.a.)'den rivayet edildiğine göre:
Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve sellem) abdest aldı da çoraplarına ve pabuçlarına meshetti.
El-Mualla, kendi
rivayetinde dediki: Ben Ebu Musa'nın «... ve pabuçlarına...» dediğini bilirim,
başka türlü dediğini bilmem."
Not: Ebu Davud:
Sened muttasıl değildir, dedi. Dahhak'dan ravi İsa bin Sinan'dır. Ahmed, İbn-i
Main, Ebu Zur'a, Nesai ve başkaları onu zayıf saymışlardır. Bu sebeple hadis
kuvvetli değildir.
AÇIKLAMA :
Hadis, Beyhaki
ve Tahavi tarafından da rivayet edilmiştir. Senedin sonundaki ravi
El-Mualla'nın hadis metninin sonunda: 'Ben Ebu Musa El-Eş'ari' nin ancak ''va
pabuçlarına .. '' dediğini bilirim.' sözünden maksadı hadisi böyle te'vil
edenleri redetmektir. Şöyle ki : Bazı alimler;
" ... Çoraplar ve pabuçları üzerine ... '' ifadesini; '' ...Altına
deri geçirilmiş olan çoraplar üzerine ... '' diye te'vil etmişlerdir. Hadisin lafzı
bu te'vilden uzaktır.
Notta işaret
edildiği gibi Ebu Davud hadis senedinin muttasıl olmadığını söylemiştir.
EI-Menhel yazarı der ki: 'Çünkü ravi Dahhak bin Abdirrahman'ın Ebu Musa'dan
hadis işittiği sabit değildir. Muttasıl hadis senedi her hangi bir ravinin
düşmesinden salim olana denir. Yine notta işaret edildiği gibi hadis kuvvetli
değildir. Çünkü senedinde bulunan İsa bin Sinan'ın zayıf olduğu Ahmed, İbn-i
Main, Ebu Zur'a ve Nesai tarafından ifade edilmiştir. Ebu Hatim : İsa kuvvetli
değildir:, demiştir. Beyhaki de; İsa ile ihticac edilmez, demiştir. EI-Menhel
yazarı; Yahya bin Main'in İsa'yı sika kabul ettiğini, El-İcli'nin de: İsa
zararsızdır, dediğini nakleder.
Ebu Davud: 'Ali
bin Ebi Talib, İbn-i Mes'ud, Bera' bin Azib, Enes bin Malik, Ebu Ümame, Sehl
bin Sa'd ve Amr. bin Hureys (r.a.) çoraplar üzerine meshettikleri ve Ömer bin
El-Hattab ile İbn-i Abbas (r.a.)'ın böyle yaptıkları rivayet edilmiştir, der.
EI-Menhel
yazarı: Konu hakkında geniş nakiller ve bu sahabilere ait eserleri kaydettikten
sonra şöyle der: Yukarıdan beri verilen ma'lümattan şu netice alınıyor: Ebu
Davud çorap üzerine meshetmenin 9 sahabiden rivayet edildiğini beyan eder.
Ahmed bin Hanbel çorap üzerine meshetmeyi caiz görmüştür. Onun dayanağı anılan
sahabiler ve açık kıyastır. Çünkü çoraplar ile mestler arasında hükmü
değiştirecek kuvvetli bir fark yoktur. Bu görüş, İshak, İbnü'l-Mübarek, Sevri,
Said bin Cübeyr, Said bin El-Müseyyeb, İbrahim En-Nehai, Hasan-i Basri ve
başkalarından rivayet edilmiştir.
Üzerine mesh
edilecek çorabın su geçirmemesi, ayakkabısız olarak mesela 3. MİL kadarüzerinde
yürümeye dayanıklı ve kalın olması alimlerce şart koşulduğu dikkatten uzak
tutulmamalıdır