46- İMAMLIĞA ÖNCELİKLE
HAKKI OLANIN BABI
حَدَّثَنَا
بشر بْن هلال
الصواف.
حَدَّثَنَا
يزيد بْن
زريع، عَن
خالد الحذاء،
عَن أبي قلابة،
عَن مالك بْن
الحويرث؛
قَالَ:
-
أتيت
النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
أنا وصاحب لي.
فلما أردنا الانصراف
فقال لنا ((إذا
حضرت الصلاة
فأذنا وأقيما.
وليؤمكما
أكبركما)).
Malik bin
el-Huveyris (r.a.)'den; şöyle söylemiştir:
Ben bir
arkadaşımla beraber Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in yanına vardık. Geri
dönmek istediğimiz zaman O, bize :
«Namaz vakti
olunca ezan okuyunuz, ikamet ediniz ve (yavaşça) büyük olanınız size namaz
kıldırsın.» buyurdu.
Diğer tahric:
Buhari. Müslim. Tirmizi, Ebu Davud ve Beyhaki de bunu uzun ve kısa metin
halinde rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Ebu Davud'un aynı başlık altında açtığı babta
rivayet ettiği bu hadisin açıklamasını yapan el-Menhel yazarı şu bilgiyi verir:
''Malik (r.a.)'in arkadaşının ismini bilemiyoruz.
-Ezan okuyunuz.
ikamet ediniz.- emrinden maksat, her ikisinin de ezan okuması ve ikamet etmesi
değil, birisinin bu işi yapmasıdır. Ezan ve ikamet için yaş durumu tercih
sebebi olmadığından Nebi (s.a.v.) onları bu hususta serbest bırakmıştır. Fakat
imamlık için yaşca büyüklük tercih sebebi kılındığından bu hüküm verilmiştir.
Ezan ve ikamet
emrinde ikisinin muhatap tutulması şöylece de yorumlanabilir: 'Yani biriniz
okuyunuz, diğeriniz de icabet ediniz.
Şunu da
belirtelim: ,İkamet etmek ezan okuyanın hakkıdır. Çünkü: ''.. Kim ezan okursa o
ikamet eder." hadisi bunu amirdir.
''Büyük
olanınız namaz kıldırsın.'' cümlesindeki büyüklükten maksat, yaşça olan
büyüklüktür. Rütbe, makam ve benzeri yönden olan büyüklük kasdedilmemiştir.
Çünkü bazı rivayetlerde 'yaşça büyüklük' kaydı vardır. Ayrıca Ebu Davud'un
rivayetindeki: ''Ve biz o günlerde ilim bakımından birbirimize yakın idik.''
ilavesi de bu durumu teyid eder.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
1- İmamlık,
müezzinlikten efdaldır. Çünkü ezan ve ikamet etmek için büyüklük aranmadığı
halde imamlık için aranmıştır.
2- Vakit
namazıarının cemaatla kılınması emredilmiştir. Cemaatın oluşması için İmam'ın
beraberinde bir kişinin bulunması kafidir.
3- Farz
namazların vakti girince ezan ve ikamet etmek meşrudur.
BU HADİS’İN BUHARİ
DEKİ ETRAFLISI VE İZAH İÇİN BURAYA TIKLAYIN