DEVAM: 87- İMAM HUTBE
OKURKEN MESCİDE GİREN HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
داود بْن
رشيد.
حَدَّثَنَا
حفص بْن غياث،
عَن الأعمش،
عَن أبي صالح،
عَن أبي هُرَيْرَة،
وعن أبي
سُفْيَان،
عَن جابر.
قالا: -
جاء سليك
الغطفاني
ورَسُول
اللَّهِ صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
يخطب. فقال له
النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
((أصليت
ركعتين قبل أن
تجيء؟)) قَالَ:
لا. قال ((فصل
ركعتين وتجوز
فيهما)).
Ebu Hureyre ve
Cabir (r.anhuma)'dan; şöyle söylemişlerdir :
Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hutbe okurken Süleyk el-Ğatafani (r.a.) geldi.
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ona: «Sen gelmeden önce iki rek'at namaz
kıldın mı?» diye sordu. Süleyk (r.a.): Hayır,
dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) :
— «İki rek'at namaz kıl ve bunları hafif tut»
buyurdu.
Diğer tahric:
Müslim, Ebu Davud, Darekutni ve Beyhaki
AÇIKLAMA (1112, 1113, 1114):
Cabir (r.a.)'in
ilk 1112 nolu hadisini Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Darekutni ve Beyhaki
de rivayet etmişlerdir. Rivayetlerin bir kısmında Süleyk (r.a.)'in ismi
belirtilmemiştir. Bazı rivayetlerde:
''Kalk da namaz kıl.'' ifadesi geçmektedir.
Ebu Said
(r.a.)'in 1113 nolu hadisini Ebu Davud hariç, Kütüb-i Sitte sahipIeri rivayet
etmişlerdir. Cabir (r.a.) ve Yakarıdaki yani Ebu Hureyre (r.a.)'in 1114 nolu
hadisini Müslim, Ebu Davud, Darekutni ve Beyhaki de rivayet etmişlerdir. Ebu
Davud'un Cabir (r.a.)'den olan bir rivayetinde şu ilave vardır: ''İmam hutbe
okurken biriniz (mescide) geldiği zaman iki rek'at namaz kılsın ve bunları
hafif tutsun.''
Bu babtaki
hadisler, hutbe esnasında mescide girenin iki rek'at
"Tahiyyetü'I-Mescid" kılmasının meşruluğuna. delalet ederlar.
Tirmizi, Ebu
Said (r.a.)'in hadisini rivayet ettikten sonra: Bu hadis hasen-sahihtir. İlim
ehlinin bazısının uygulaması bu hadis'e göredir. Şafii, Ahmed ve İshak bununla
hükmetmişlerdir. Bazı alimler: İmam hutbe okurken mescid'e giren hemen oturur,
hutbeyi dinler, namaz kılmaz demişlerdir. Süfyan-ı Sevri ve Kufe ehlinin kavli
budur. Birinci kavil daha sahihtir, demiştir.
Tchfe müellifi,
Nevevi' nin Müslim'in şerhinde şöyle dediğini nakletmiştir: Müslim'in rivayet
ettiği bu hadislerin hepsi Şafii, Ahmed, İshak ve hadisçilerin Fıkıhçılarının
kavline delildir. Bu zatların kavline göre cuma günü imam hutbe okurken mescide
girenin iki rek'at Tahiyyetü'l-Mescid namazı kılması müstahabtır. Kılmadan
oturması mekruhtur. Bir an önce hutbeyi dinlemesi için bu namazı hafif tutması
müstahabtır. Hasan-i Basri ve diger bazı Mütekaddiminin mezhebinin bu oldugu
nakledilmişdir. El-Kadi'nin dediğine göre Malik. El-Leys, Ebu Hanife. Sevri,
sahabilerle tabiilerin cumhuru, bu namazı kılmamaya hükmetmişlerdir. Ömer,
Osman ve Ali (r.a.)'den bu yolda rivayet vardır. Bu gruptaki alimlerin delili.
imamı dinlemek ve susmak hakkındaki delildir. Bunlar, bu babta rivayet edilen
hadisleri te'vi! etmişlerdir, demiştir.
Tuhfetü'I-Ahvezi
yazarı ve EI-Menhel yazarı, her iki grubun delillerini. yorumlarını ve birbirlerine
vermiş oldukları cevabıarı çok geniş almışlardır. Netice her ikisi. birinci
gruptaki alimlerin görüşünü tercih etmişlerdir. (Yani Tehiyatu'l-Mescid Namazı
-Mescid Namazı- İmam Hutbe verirken dahi müstehabtır demişlerdir.