DEVAM: 131- İKİNCİ
REK'ATTEN (SONRA TEŞEHHÜDE OTURMADAN) SEHVEN KALKAN KİŞİ HAKKINDA GELEN HADİS
BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
يحيى.
حَدَّثَنَا مُحَمَّد
بْن يوسف.
حَدَّثَنَا
سُفْيَان، عَن
جابر، عَن
المغيرة ابن
شبيل، عَن قيس
بْن أبي حازم،
عَن المغيرة
بْن شعبة؛
-
قَالَ: قال
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
((إذا قام
أحدكم من الركعتين
فلم يستتم
قائماً
فليجلس. فإذا
استتم قائماً
فلا يجلس
ويسجد سجدتي
السهو)).
El-Muğire bin
Şu'be (r.a.)'den rivayet edildiğine göre: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Seliem)
şöyle buyurdu, demiştir:
«Biriniz (ilk
teşehhüde oturmadan) ikinci rek'atten (üçüncü rek'ate) kalktığı zaman tam
doğrulmadan (farkına varırsa) hemen oturuversin. Ve tam doğrulunca (farkına
varırsa) artık oturmasın. (Namazın sonunda) sehvin iki secdesini yapsın.»
Diğer tahric:
Ebu Davud, Ahmed, Beyhaki, Tahavi ve Darekutni de bu hadisi benzer cümlelerle
rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Ebu Davud hadis'imim meali şöyledir: ''İmam iki
rek'atte (n sonra) kalktığı zaman eğer tam doğrulmadan hatırlarsa hemen
(teşehhüde) otursun. Eğer tam doğrulursa artık oturmasın, Sehvin iki secdesini
yapsın,,, ''
Eİ-Menhel
yazarı, bu hadisin şerhinde şöyle der:
"Hadis,
açıkça bildiriyor ki namaz kılan kişi ilk oturuşu ve teşehhüdü sehven
terkettiği zaman tam doğrulmadıkça hatırladığında geri döner. Tam doğrulursa
geri dönmez, sehiv secdesi yapar. Cumhur'un kavli budur. Hanefi ve Şafii
alimleri. böyle hükmedenlerdendirler. Bu iki mezhebe göre kişi tam doğrulduktan
sonra geri dönerse namazı bozulur.
Nevevi:
'Cumhur, kesinlikle buna hükmetmiştir. Muğire (r.a.)'in hadisi buna delildir.
Eğer bile bile geri dönerse namazı bozulur. Tam doğrulmamışsa dönebilir. Bu
takdirde sehiv secdesini yapıp yapmıyacağı hususu'nda iki kavil vardır. En
sahih olan kavle göre sehiv secdesi gerekmez. Kaffal ve bir cemaata göre ayağa
kalktığı zaman farkına vardığında, tam dOğrulmaya daha yakın ise geri döndükten
sonra sehiv secdesini yapar. Eğer hatırladığında oturmaya daha yakın veya
doğrulma ile oturmanın tam ortasında ise sehiv secdesi yapmaz,'demiştir.
Hanbeliler'e
göre kişi tam doğrulup henüz kıraata başlamamış ise dönmemesi daha iyidir,
dönebilir. Çünkü önemli ve asıl olan farz, ayakta durmak değil, ayakta
okumaktır. Henüz bu farz'a başlamamıştır. Bütün bu hallerde sehiv secdesi
yapar.
Malikiler'e
göre kişi ayağa kalktığında henüz elleri ve dizleri yerden ayrılmamışken
hatırlarsa geri döner, sehiv secdesi de gerekmez. Eğer Mezkur uzuvlar yerden
ayrılırsa artık dönmez. Şayet dönerse namazının bozulup bozulmıyacağı hususunda
ihtilaf vardır. Tercih edilen kavle göre bozulmaz.' Eğer tam doğrulduktan
sonra, hatta Fatiha'dan bir parça okumuşsa da döndüğünde namaz bozulmaz. Fakat
Fatiha'nın tamamını okuduktan sonra dönerse namazı bozulur.
Yukarıda
anlatılan mezheplerin görüşleri imam ve tek başına namaz kılanlar hakkındadır.
İmam'a uyan'a gelince; eğer bu adam sehven teşehhüdü terkedip ayağa kalkarsa ve
imamı teşehhüde oturmuşsa, durum ne olursa olsun, dönmek zorundadır. Çünkü
imama uyması gerekir. Malikiler, Hanefiler ve Hanbeliler böyle hükmetmişlerdir.
Şafiiler'ce en kuvvetli olan kavil budur"