167- YAĞMUR OLDUĞU
ZAMAN BAYRAM NAMAZINI MESCİDDE KILMAK HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
العباس بْن
عثمان
الدمشقي. حَدَّثَنَا
الوليد بْن
مسلم.
حَدَّثَنَا
عيسى بْن
عَبْدُ
الأعلى ابن أبي
فروة؛ قَالَ: -
سمعت أبا يحيى
عبيد اللَّه
التيمي يحدث
عَن أبي
هُرَيْرَة،
قَالَ: أصاب
الناس مطر في
يوم عيد على
عهد رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
فصلى بهم في
المسجد.
Ebu Hureyre
(r.a.)'den. şöyle demiştir:
Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem), hayatta iken bir bayram günü halk yağmurdan ıslandı. Bu
sebeple efendimiz onlara bayram namazını Mescid'de kıldırdı,
Diğer tahric:
Ebu Davud, Beyhaki ve Hakim.
AÇIKLAMA: Hadisteki Mescid ile Mescid-i Nebevi
kasdedilmiştir.
Hadis, havanın
yağışlı olması gibi bir mazeret bulunduğu zaman bayram namazının mescidde
kılınmasının caizliğine delalet eder. Bir özür olmayınca açık bir meydanda
kılmak sünnettir. Çünkü Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) devamlı surette
bayram namazlarını şehrin dışında musallada kıldırmıştır. O'ndan sonra Hulefa-i
Raşidin de böyle yapmışlardır. Ebu Hanife, Malik, Şafiiler'den bir cemaat, Hanbeliler
ve Cumhur'un kavli budur. Bunların delillerinden birisi de Beyhaki'nin AbduIIah
bin Amir (r.a.)'den olan şu rivayetidir:
"Ömer bin
el-Hattab (r.a.) devrinde bir bayram günü Medine'deki halk yağmurdan ıslandı ve
musallaya gitmekten imtina ettiler. Ömer (r.a.) cemaatı mescidde topladı,
onlara bayram namazını kıldırdı. Sonra minbere çıkarak: Ey Cemaat ı Resulullah
(s.a.v.) cemaatı musallaya çıkartarak orada onlara bayram namazını kıldırırdı.
Çünkü musaIla daha kolay ve geniştir. Mescid de cemaatı almazdı. Yağış olunca
mescid daha elverişlidir, dedi."
Şafiiler'in bir
kısmı, mescid cemaatı alabilir genişlikte olursa, bayram namazını mescidde
kılmak efdaldır, demişlerdir. Yağış gibi zaruret olmasa da hüküm budur. Çünkü
Mekke'de imamlar hep mescidde kıla gelmişlerdir. Mescid daha şerefli ve daha
temizdir, demişlerdir. Bunlara göre mescid cemaatı almazsa bayram namazını
musallada kılmak efdal olur.
EI-Menhel
yazarı: "Bu ayrıntıya ait, hiç bir delil yoktur. Şevkani demiştir ki:
'Mescidin cemaatı alması ve almaması mücerred bir tahmindir. Peygamber
(s.a.v.)'in daima bayram namazlarmı musallada kıldırdığını itiraf etmeye rağmen
buna uymayıp bir tahminin peşine düşmek isabetli değildir."
Kuvvetli olanı
ilk görüştür. Çünkü delilleri kuvvetlidir. Musalla'nın Mescidden efdal olması
hükmünden Mekke'deki Mescid-i Haram müstesnadır. Çünkü alimler Mescid-i
Haram'da kılmanın efdal oluşu hususunda ittifak halindedirler.
Şafii: Bize şu
haber ulaşmıştır: Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Ramazan ve Kurban
bayramlarında bayram namazını musallada kıldınrdı. O'ndan sonra gelenler ve
Medine'nin tüm halkı da böyle yapa gelmişlerdir. Diğer şehirlerde de aynı şey
yapılagelmiştir. Yalnız Mekke halkı müstesna. ÇünkÜ Selef'ten hiç bir kimse'nin
Mekke'lilere bayram namazını musallada kıldırdığına dair hiç bir haber bize
ulaşmamıştır, der.
El-Fetih yazarı
der ki: Şafii: Bunun sebebi Mekke Mescidinin çok geniş ve Mekke etrafının dar
oluşudur, demiştir."