DEVAM: 195- MESCİD-İ
HARAM'DA VE MESCİD-İ NEBEVİ'DE KILINAN NAMAZIN FAZİLETİ HAKKINDA GELEN HADİSLER
BABI
حَدَّثَنَا
إِسْحَاق بْن
منصور.
حَدَّثَنَا
عَبْد اللّه
بْن نمير، عَن
عبيد اللَّه،
عَن نافع، عَن
ابن عمر،
-
عَن النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَ
سَلَّمْ قال
((صلاة في مسجدي
هذا، أفضل من
ألف صلاة فيما
سواه من المساجد.
إلا المسجد
الحرام)).
Abdullah bin Ömer
(r.a.)'dan. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
«Benim
(Medine'deki) bu mescidimde kılınan bir namaz, (Mekke'deki) Mescidi Haram
müstesna başka mescidlerde kılınan bin namazdan hayırlıdır.»
Diğer tahric:
Müslim ve Nesai
AÇIKLAMA: Müellif, Ebu Hureyre (r.a.)'in hadisini iki
senedIe rivayet etmiştir. Ebu Davud hariç, Kütüb-i Sitte'nin diğerlerinde de
Ebu Hureyre (r.a.)'in söz konusu hadisi rivayet edilmiştir.
İbn-i Ömer
(r.a.)'in hadisini Müslim ve Nesai de rivayet etmişlerdir.
Her iki hadisin
manası aynıdır. Hadislere göre, Medine'deki Mescid-i Nebevi'de kılınan bir
namaz, Mescid-i Haram hariç, diğer mescidIerde kılınan bin namazdan fazilet
bakımından hayırlıdır.
Tuhfe yazarı,
bu hadisin şerhinde şöyleder:
Nevevi; Nebi
(s.a.v.)'in Mescidinde namaz kılmaya düşkün olan kimse, Nebi (s.a.v.)
zamanındaki mescid semtinde namaz kılmalıdır. Nebi (s.a.v.)'den sonra ilave
edilen kısımda değil. Çünkü faziletin bin kat artışı, Onun Mescidi hakkında
varid olmuştur. Nebi (s.a.v.) bu manayı: " ... bu meseidimde ... ''
buyruğuyla te'yid etmiştir. Fakat Mekke mescidi böyle değildir. Çünkü Mescid-i
Haram tabiri, tüm Mekk e'yi kapsar. Hatta sahih kavle göre bütün Harem
mıntıkasını kapsar,' demiştir. Hafız, Fethu'l-Bari'de Nevevi'nin bu kavlini
anlatmış ve bu görüşe katılıp katılmadığı hususunda sükut etmiştir. Ben derim
ki, Aliyyul-Kaari' el-Mirkat'ta, Subki ve başkaları, Nevevi'nin sözkonusu görüşüne
katılmışlardır. İbn-i Teymiye ve Muhibb-i Taberi bu görüşe karşı çıkarak bazı
eserleri delil göstermişlerdir. Sözün özü şöyle demişlerdir: İmam Malik'e bu
husus sorulmuş ve faziletin Nebi (s.a.v.) zamanındaki mescid semtine münhasır
olmadığını savunarak: Çünkü Nebi (s.a.v.) kendisinden sonra olacak şeylerden
haber vermiş, yer onun için dürülmüştür. Kendisinden sonra meydana gelecek
şeyleri bildirmiştir. Eğer Mescid-i Nebevi'ye yapılan ilave bu faziletin
kapsamında olmasaydı Hulefa-i Raşidin bunca sahabilerin huzurunda ilave yapmayı
caiz görmiyeceklerdi. Halbuki hiç kimse, yapılan ilaveye karşı çıkmamış,
demiştir. Diğer taraftan Medine tarihinde Ömer (r.a.)'den rivayet edildiğine
göre Mescid-i Nebevi'ye İlave işi bitince şöyle söylemiştir: 'Eğer mescid
cebaneye kadar, bir rivayete göre Zül-hüleyfe'ye kadar uzasaydı hepsi
Resulullah (s.a.v.)'in mescidi olurdu.'
Bunların bir
delili de Ebu Hureyre (r.a.)'den rivayet edilen Nebi (s.a.v.)'in: «Eğer bu
mescid San'a'ya kadar büyütülseydi mescidim olacaktı." mealindeki
hadisidir. Bunun bir rivayeti de şöyledir: «Bu mescidde ne ilave yapılsaydı,
hepsi benim mescidim olurdu."
Yukarıdaki
bilgi, İbn-i Hacer'in el-Cevherü'l-Munazzam adlı kitabından özetlenmiş'
demiştir."
Tuhfe yazarı, yukardaki
nakilleri yaptıktan sonra: Eğer Ebu Hureyre (r.a.)'in yukarıdaki hadisi sahih
olsaydı, aradaki ihtilafı kesip atardı. Lakin halinin ne olduğunu
bilemiyeceğim. Acaba delil olmaya müsait midir, değil midir? Ben Onun senedini
de bulamadım, demiştir.
Hadis, Mescid-i
Haram'daki namazın faziletini bu ölçüden hariç tutmuştur. Mescid~i Haram'ın
istisna edilmesi çeşitli manalara muhtemeldir. Beyan edilen ihtimalleri Tuhfe
yazarı şöyle sıralamıştır.
"Bazıları
demişler ki: İstisnanın manası, muhtemelen şöyledir: Benim Mescidimdeki bir
namaz, Mescid-i Haram'da kılınan bin namazdan üstün değil, daha az sayıyla
üstündür.
İkinci ihtimal:
Mescid-i Haram'da kılınan namaz, benim mescidimde kılınan namazdan daha
faziletlidir.
Üçüncü ihtimal:
Her iki mescidde kılınan namazın fazileti eşittir. Ben diyorum ki : Bu
ihtimalleri sıralayan kişiler, Mescid-i Haram'da kılınan namazın, Mescid-i
Nebevi'de kılınan namazdan efdal olduğuna delalet eden hadisleri her halde
görmemişlerdir. Bu hadislerden birisi, Ahmed ve İbn-i Hibban'ın AbduIIah bin
Zübeyr (r.a.)'den rivayet ettikleri şu hadistir :
Resulullah
(s.a.v.): «Benim bu mescidimde kılınan bir namaz, Mescid-i Haram müstesna diğer
mescidlerde kılınan bin namazdan daha faziletlidir ve Mescid-i Haram'da kılınan
bir namaz bu (mescidimde) kılınan yüz namazdan efdaldır.» buyurdu.'
Diğer bir
hadis, İbn-i Mace'nin Cabir (r.a.)'den rivayet ettiği şu hadistir: ... (Tuhfe
yazarı 1406 nolu hadismizi kastediyor,) Tuhfe yazarı, bu hususa ait başka
hadisleri de zikretmiştir .