DEVAM: 23- CENAZE
NAMAZINDAKİ DUA HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرحمن بْن
إبراهيم الدمشقي.
حَدَّثَنَا
الوليد بْن
مسلم.
حَدَّثَنَا
مروان بْن
جناح.
حَدَّثَني
يونس بْن
ميسرة بْن حلبس،
عَن واثلة بْن
الأسقع؛
قَالَ:
-
صلى رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ على
رجل من
المسلمين
فأسمعه يقول:
((اللهم! إن
فلان بْن فلان
في ذمتك، وحبل
جوارك. فقه من
فتنة القبر
وعذاب النار،
وأنت اهل
الوفاء والحق.
فاغفر له
وارحمه إنك
أنت الغفور
الرحيم)).
Vasile bin
el-Eska' (r.a.)'den; şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) müslümanlardan bir adam
üzerinde cenaze namazı kıldırdı. Ben onun şöyle dua ettiğini kendisinden
işitiyordum :
«Allah'ım! Falan oğlu falan senin hıfz-u himayendedir.
Senin selametine götürücü kitabına bağlıdır. Artık onu kabir fitnesinden ve
ateş azabından koru. Sen (ahde) vefa edicisin ve hakkı gerçekleştiricisin. Ona
mağfiret eyle, ona rahmet eyle. Şüphesiz Sensin Ğafur. Sensin Rahim.»
Diğer tahric:
Bu hadisi Ebu Davud da rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Hadisteki "Zimmet" kelimesi emniyet,
hıfz ve himaye anlamına yorumlanmıştır. Peygamber (s.a.v.) hadiste belirtildiği
gibi cenazeye dua ederken şunu demek istemiştir: Allah'ım! Falan oğlu falan
Sana iman ettiği için Senin himayendedir.
EI-Menhel
yazarı Habl ve Civar kelimelerini şöyle yorumlamıştır: HabI'den maksad Kur'an-ı
Kerim'dir. Çünkü Hakim'in rivayet ettiği bir hadiste: "Kur'an, Allah'ın
sağlam habli (ipi) dir." buyurulmuştur.
Civar: Emniyet
ve selamet demektir. Bu kelimelerle kasdedilen mana şudur: Bu ölü senin o
kitabına yapışmıştır. Ki ona yapışan emniyet ve selamette olur.
Bazılarına göre
'Habl' kelimesi 'ahit' manasına istiare yoluyla kullanılmıştır.
"Civar"
kelimesi komşuluk demektir. Mübalağa için "Habl" kelimesi
"Civar" kelimesine izafe edilmiştir. Asıl mana: "Falan oğlu
falan senin ahdindedir. Bu kavle göre bu kelimeler bir önceki kelimenin
açıklaması durumundadır.
Nihaye'de şöyle
denilmiştir: 'Arap kabilesi arasında düşmanlık, savaş ve tehlike eksik olmazdı.
Bir kabile reisinden ahitname almadan o kabile hudutları içerisinde yolculuk
etmek tehlikeli idi. Adam yolculuğa çıkmak istediği zaman kabile reisinden
kendisine dokunulmaması için ahitname alırdı. Bu belgeyi üzerinde taşıdıktan
sonra güven içerisinde o kabilenin mıntıkasında serbestça dolaşırdı. Başka bir
kabilenin mıntıkasına varınca, onun reisinden de benzer belge alır ve böylece
yolculuğunu güven içinde sürdürürdü. İşte buna "Hablu'l-Civar" denilirdi."
Burada bu mana
kastedilmiş olabilir. Yani bu mü'min kulun, senin «iman ahitnameni» taşıyor. "Sen
(ahde) vefa edicisin" cümlesinden maksad şudur: Sen verdiğin sözü yerine
getiricisin. Sözünden caymazsın.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ
1- Öğretmek maksadıyla cenaze namazında duayı açık
sesle okumak caizdir.
2- Cenaze erkek olsun, kadın olsun, bilindiği
takdirde kendisinin ve babasının isimleriyle duada anılması müstehabtır.
Bilinmezse: 'Allah'ım! Bu, senin kulundur ve senin kulunun oğludur' veya.:
'Allah'ım! Bu senin cariyendir ve cariyenin kızıdır' diye anılır.