25- (CENAZE NAMAZINDA)
BEŞ DEFA TEKBİR ALAN HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
بشار.
حَدَّثَنَا مُحَمَّد
بْن جعفر.
حَدَّثَنَا
شعبة. ح وحَدَّثَنَا
يحيى بْن
حكيم.
حَدَّثَنَا
ابن أبي عدي،
وأبو داود،
عَن شعبة، عَن
عمرو بْن مرة،
عَن عَبْدُ
الرحمن ابن
أبي ليلى؛ - قَالَ:
كان زيد بْن
أرقم يكبر على
جنائزنا
أربعا. وأنه
كبر على جنازة
خمسا. فسألته،
فقال: كان
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
يكبرها.
Abdurrahman bin Ebi
Leyla (r.a.}'dan; şöyle demiştir: Zeyd bin Erkam (r.a.) cenazelerimiz üzerinde
dört defa tekbir alırdı. (Bir defa) bir cenaze üzerinde beş defa tekbir aldı.
Bunu kendisine sordum. Dedi ki:
Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) beş defa tekbir alırdı.
Diğer tahric:
Müslim, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai ve Beyhaki de bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Hadis, onların cenaze namazında dört defa tekbir
almalarının yaygın ve çok olduğuna, fakat beş defa tekbir almanın nadir
olduğuna delalet eder., Bunun içindir ki Zeyd (r.a.) beş defa tekbir alınca
hemen sebebi sorulmuştur.
Davud-i Zahiri,
bu hadisi tutarak cenaze namazında dört veya beş defa tekbir alınmasının
meşruluğuna hükmetmiştir.
Cumhur, bu
hadisi şöyle yorumlar: Yani Peygamber (s.a.v.) ilk zamanlarda beş defa tekbir
alırdı. Son zamanlarda dört tekbir ile kıldırırdı. Ve iş, buna göre sabitleşti.
Cenaze
namazındaki tekbir sayısının beş olduğunu söyleyenlerin başında Zeyd bin Erkam
(r.a.), Huzeyfe, bin el-Yeman (r.a.) ve Şii alimlerinin bulunduğunu el-Menhel
yazarı bildirmiştir.
Tekbir
sayısının altı, yedi ve sekiz olduğunu söyliyenler var ise de bunu
söyliyenlerin delillerini zikretmek uzun sürer. zaten dört mezheb alimlerinin
görüşlerine göre tekbir sayısının dört olduğunu bundan önceki babta zikrettim
ve en sahih kavlin bu olduğunu beIirttim. Bu sebeple diğer görüşleri zikretmeye
gerek görmüyorum.
TEKBİRLERDE
ELLER KALDlRILIR MI?
Bu hususta
alimler arasında ihtilaf vardn. EI-Menhel yazarı bu konuda. özetle şöyle der:
İbnü'l-Münzir,
İlk tekbirde ellerin kaldırılinası hususunda alimler icma' etmişlerdir,
demiştir. Diğer tekbirlere gelince:
1- İbn-i Ömer,
Ömer bin Abdülaziz, Ata', Evzai, Şafii, Ahmed, İshak ve İbnü'l-Münzir (r.a.):
'Her tekbirde eller kaldırılır, demişlerdir.
2- Ebu Hanife,
Sevri, Salim, Zühri ve Kays bin Ebi Hazım: Eller yalnız ilk tekbirle
kaldırılır, demişlerdir.
3- Malik'ten,
her tekbirde ellerin kaldırılması ve yalnız ilk tekbirde kaldırılması diye iki
rivayet vardır. Mezhebinin meşhur rivayetine göre yalnız ilk tekbirde eller
kaldırılır.