15- CENAzELERDE HAZIR
BULUNMAK HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أَبِي
شَيْبَة،
وهِشَامُ
بْنُ
عَمَّارٍ؛
قالا:
حَدَّثَنَا
سُفْيَان بْن
عيينة، عَن
الزهري، عَن
سعيد بْن
المسيب، عَن
أبي
هُرَيْرَة؛
قَالَ:
-
قال رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ:
((أسرعوا
بالجنازة،
فإن تكن صالحة
فخير
تقدمونها
إليه. وإن تكن
غير ذلك فشر
تضعونه عَن
رقابكم)).
Ebu Hureyre (r.a.)'den
rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir :
«Cenazeyi
sür'atle naklediniz. Eğer ölü iyi bir kimse ise Önünde hayır vardır, onu bir an
önce o hayra ulaştırmış olursunuz. Eğer cenaze iyi bir kişi değilse bu bir
şer'dir, (Bir an önce) omuzlarınızdan indirmiş olursunuz.»
Diğer tahric:
Ahmed, Kütüb-i Sitte sahipleri ve Beyhaki bu hadisi rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Hadisin: «Cenazeyi sür'atle naklediniz'' emrinden
maksad, cenaze kabire götürülürken normal yürüyüşten biraz hızlı yürümektir.
Bazı alimler:
Bu cümleden maksad; kişinin öldüğü tahakkuk edince techiz ve defni için acele
etmektir, demişlerdir.
En iyisi ölünün
kaldırılması ve kabre taşınması işini içine alacak geniş manada yorum
yapmaktır. Buna göre cenazeyi sür'atle nakletmek emri hem cenazenin
kaldırılması için çabuk davranmak hem de kabre götürülürken normal yürüyüşten
biraz farklı bir hızla yürümek işine şümuııüdür.
Mahir: Acele
davranmak oyalanmamaktır. Götürülen kişi'nin; müslüman olduğu umuluyorsa,
gitmek istediği yere bir an önce ulaşmak istiyormuş gibi düşünüp hareket etmek,
kafir olduğu sanılıyorsa, kurtulunması gereken biri imiş gibi düşünmektir.
Telaşlı acele istenmeyen şeylere yol açabilir.
Hadisin bundan
sonraki cümlelerinde acele etmenin sebebi şöyle anlatılıyor: Eğer cenaze salih
ve iyi bir kişi ise önünde yani kabrinde hayır vardır, bir an önce ölüyü o
hayra ulaştırmış olursunuz. Hayırdan maksad, amellerinin sevabıdır. Şayet ölü
iyi bir kimse değilse, yani fasık ise, o bir şerdir. Acele etmekle bir an önce
omuzlarınızdan indirmiş olursunuz. Çünkü böyle bir cenaze rahmetten uzak olur
ve onunla birlikte olmaktan dolayı sizin için bir hayır yoktur.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
Ölünün
kaldırılması için acele etmek ve mezara götürülürken bir sakıncaya yol
açmıyacak ölçüde hızlı yürümek müstehabtır. Bu emrin müstehablık için olduğu
hususunda alimler arasında bir ihtilaf yoktur. Yalnız İbn-i Hazm, bu emrin
vücubuna hükmekmekle alimlerden ayrılmıştır.