DEVAM: 49- KADINLARI
MEZARLARI ZİYARET ETMEKTEN NEHİY HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
خلف
العسقلاني أبو
نصر.
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
طالب. حَدَّثَنَا
أبو عوانة،
عَن عمر بْن أبي
سلمة، عَن
أبيه، عَن أبي
هُرَيْرَة؛
قَالَ:
-
لعن رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
زوارات
القبور.
Ebu Hureyre
(r.e.)'den; şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), kabirleri
ziyaret eden kadınları la'netlemiştir.
Diğer tahric:
Ahmed, Tirmizi, İbn-i Hibban ve Beyhaki de rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA (1574, 1575, 1576): İlk hadis (1574) Zevaid türündendir. İbn-i Abbas
(r.a.)'ın (1575) hadisini Ebu Davud, Nesai ve Hakim de rivayet etmişlerdir. Bu
(yani Ebu Hureyre (r.a.)'ın) hadisi Ahmed, Tirmizi, İbn-i Hibban ve Beyhaki de
rivayet etmişlerdir.
Lanetlemek,
Allah'ın rahmetinden kovulmayı dilemektir. Kadınlar. ekseriyetle kabir
ziyaretine gittikleri zaman bağırıp çağırırlar, yakalarını yırtarlar, yüzlerini
döverler, kocalarının hakkını çiğnerler ve İslami örtünmeye riayet etmeden,
hatta süslenerek giderler. Bu olumsuz davranışlarından dolayı, ilahi rahmetten
uzak kalmaları yolunda Nebi (s.a.v.)'in bedduasına ma'ruz kalmışlardır.
EI-Menhel
yazarı bu hadisin açıklaması bahsinde şöyle der: Hadis, kadınların kabir
ziyaretine gitmelerinin haramlığına delalet eder. Şafiiler'in, Malikiler'in ve Hanefiler'in
bazısı böyle hükmetmişlerdir.
Şafiiler'in
ekserisi ile Hanefiler'in bir kısmı, bu hadisi delil göstererek, kadınların kabir
ziyaretini mekruh görmüşlerdir; Hanbeliler'in mezhebinin meşhur kavli de budur.
Haram olmadığına dair gösterdikleri delil, Ümmü Atiyye (r.anha)'nın (1577 nolu)
hadisidir.
Hanefiler'in
ekserisine göre kadınların ziyareti caizdir.
Malikiler'in bir
kavli ve Ahmed'in bir rivayeti de böylecIir. Bu guruptaki alimlere göre
kadınların ziyaretinin yasaklığı, kabir ziyareti için ruhsat verilmeden önceki
zamanda idi. Bilindiği gibi ilk zamanlarda erkeklere de yasaklanmıştı. Bilahere
kabir ziyaretine ruhsat verilince; verilen ruhsat, erkeklere mahsus değil,
kadınları da kapsar. Bunlara göre ruhsaL veren hadislerdeki zamirler erkeklere
ait ise de; erkeklerin kadınlara galip kılınması yoluyla böyle hitab
edilmiştir. Aslında hitap, erkeklere münhasır değildir.
Hanefiler'in
bir delilide İbn-i Abdi'l-Berr'in et-Temhid'de Abdullah bin Ebi Müleyke
(r.a.)'den rivayet ettiği şu mealdeki haberdir: "Aişe (r.anha) bir gün
mezarlıktan döndü. Ben Ona: Ey Mu'minlerin annesi! Nereden geliyorsun? diye
sordum. Kendisi: Kardeşim Abdurrahman (r.a.)'ın kabrinden geliyorum. dedi. Ben:
Resulullah (s.a.v.) kabirlerin ziyaretini men etmemiş miydi? dedim. Kendisi:
Evet, Efendimiz kabir ziyaretinden men ediyordu. Sonra ziyaretini
emretti."
El-Menhel
yazarı, Hanefiler'in gösterdikleri başka delilleri de zikrettikten sonra:
Kadınların ziyaretiyle ilgili hadisler ile diğer hadislerin uzlaştırılması
mümkündür Şöyle ki: Ziyaret hakkında verilen izin; örtülü olarak çıkan, ahireti
düşünen, kabir halkından ibret alan, bağırıp çağırmayı, yüzünü dövmeyi,
yakalarını yırtmayı ve kötü laf etmeyi terkeden kadınlar içindir. Konulan yasak
da, anılan uygunsuz davranışlarda bulunan kadınlara mahsustur, demiştir.
Nevevi,
el-Mühezzeb şerhinde el-Müstezhar sahibinin şöyle dediğini nakletmiştir: Bence eğer
kadınların ziyareti, üzüntüyü yenilemek, ağlamak, bağırıp çağırmak ve benzeri
olumsuz hareketler için ise haramdır. Kadınların ziyaretini yasaklıyan
hadisler, bunlara yorumlanır. Eğer bu gibi olumsuz hareketler için değil de
ibret almak için ziyaret etmek isterlerse, bu ziyaret mekruhtur. Ancak iştah
çekmek halini yitirmiş bulunan ihtiyar kadınlar için caizdir, denilebilir.
Nevevi, bu nakli yaptıktan sonra, bunu benimsediğini ifade ederek: Bununla
beraber hadisin zahirini dikkate alarak ziyareti terk etmesi ihtiyatlı
olanıdır, demiştir.