57- EVLADININ ÖLÜMÜ
MUSİBETİNİ GÖRENİN SEVABI HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْر
بْنُ أَبِي
شَيْبَة.
حَدَّثَنَا
سُفْيَان بْن
عيينة، عَن
الزهري، عَن
سعيد بْن
المسيب، عَن
أبي هُرَيْرَة،
-
عَن النَّبِي
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ
قال: ((لا يموت
لرجل ثلاثة من
الولد فيلج
النار إلا
تحلة القسم)).
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu demiştir.
«Üç çocuğu ölen
adam Allah'ın andı yerini bulacak kadarlık süre hariç cehennem ateşine girmez.»
Diğer tahric:
Buhari, Müslim, Tirmizi ve Nesai de bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Bazı rivayetlerde «Cehennem ateşine girmez.»
cümlesi yerine «Cehennem ateşi ona dokunmaz.» cümlesi bulunur .
Hadisteki
«...adam ... » tabirinden maksad, yalnız erkeklerin bu musibetten yararlanıp,
kadınların yararlanmaması değildir. Hüküm umumidir. Nitekim Buhari ve Tirmizi
'nin rivayetlerinde bu kelime yerine: «Müslümanlardan her hangi bir kimse...»
ifadesi bulunur. Kadınların üzüntüsü daha çok ve kalbIeri daha zayıf olduğuna
göre erkekler mezkur mükafata kavuşurken kadınların mükafatının daha az olması
düşünülmez.
Hadisin
metnindeki: ''Yemin'in çözülmesi.'' ifadesiyle;« (Vallahi) Sizden hiç kimse
yoktur ki illa Cehennem ateşine uğrayacaktır. Bu, Rabbin tarafından hüküm ve
kaza buyurulmuş bir şeydir.» (Meryem 71) ayetinin hükmü olan, herkesin
Cehennem'e uğraması, kastedilmiştir.
Bu ve bunu
takip eden ayetler; bütün insanların kıyamet gününde Cehennem'in müthiş
manzarasını göreceklerini, muttaki olanların selamete kavuşacaklarını ve
zalimlerin Cehennem'e atılacaklarını bildirir. Ayetteki uğrayış, geçerken yol
uğrayışı şeklinde olabilir.
Tuhfe
yazarının' beyanına. göre eL-Cezeri en-Nihaye'de şöyle demiştir: 'Hadisteki
kasemden maksad, Allah Teala'nın:
وَإِن
مِّنكُمْ
إِلَّا
وَارِدُهَا
(Meryem 71) kavlidir."
Araplar bir işin az sürdüğünü ifade etmek için: Şu iş yemin tahlili (=
çözülmesi) kadar sürdü, derler. Mesela: Falan eve uğrayacağına yemin eden kişi,
o yere en hafif bir uğrayışla, uğramakla yeminini çözmüş olur. Onun o kısa
uğrayışına' kasem tahlili veya tahillesi denilir. Hal böyle olunca hadisin
manası: Üç evladı ölen erkek veya kadının Cehennem'e girmesi, bir yeminin
yerine getirilmesi kadar çok kısa sürer. Cehennem'e uğramak ile Cehennem'in
üzerinden geçmek kastedilmiş olabilir.
el- Hafız,
el-Fetih'te şöyle der: Cumhur; hadisteki "Tahliletü'l-kasem» ile mezkur
ayet kastedilmiş, demiştir. Hattabi de: Hadisin manası şudur: Üç çocuğu ölen
kimse, ta'zib edilmek için Cehennem'e girmiyecek. Cehennem'in üstünden geçmek
suretiyle Cehennem'e girmiş olacaktır. Bu geçiş süresi de, bir adamın yeminini
çözeceği süre kadar kısa olacak, daha uzun olmıyacaktır, demiştir.'
Tuhfe yazarının
belirttiğine göre hadiste va'dedilen mükafat, sabreden kadın ve erkeğe
mahsustur. Çocukların ölümü dolayısıyla sabretmeyip niyahat eden veya yakasım
yırtmak, yüzünü, dizini dövrnek ve saçını yolmak gibi yasaklanan hareketleri
işleyene bu sevab yoktur.
Şu hususu da
belirtelim: Hadisteki müjde, çocuklarının sağlığı konusunda gerekli tedbirleri
aldıkları, hayatı üstünde titredikleri halde çocuklarım kurtaramayan baba ve
anneye mahsustur. Bu itibarla çocuklarının sağlığına önem vermiyerek ölümlerine
sebebiyet verenler veya seyirci kalanlar, mükafat almıyacakları gibi ahiret
günü mes'ul olacaklardır.