DEVAM: 43 EFENDİSİNİN
İZNİ OLMAKSIZIN KÖLENİN NİKAH AKDİNİN KIYILMASI (HÜKMÜNÜN BEYANI) BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بن
يحيى وصالح بن
مُحَمَّد بن
يحيى بن سعيد.
قالا:
حَدَّثَنَا
أبو غسان،
مالك بن
إسماعيل.
حَدَّثَنَا
مندل عن ابن
جريح، عن موسى
بن عقبة، عن
نافع، عن ابن
عمر؛ قَالَ: -
قَالَ رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم:
((أيما عبد
تزوج بغير إذا
مواليه، فهو
زان)).
فِي
الزَوَائِد:
في إِسْنَاده
مندل، وهو ضَعِيْف.
İbn-i Ömer
(r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: «Efendilerinin izni olmaksızın hangi köle nikahını
kıyarsa zina tehlikesine düşmüş olur.»
Not: Bunun
senedinde bulunan Mendel'in zayıf olduğu Zevaid'de bildirilmiştir.
AÇIKLAMA: Ebu Davud'un Cabir (r.a.)'den rivayet ettiği metin
yukardaki son hadis metninin aynıdır. Tirmizi'nin iki senedIe Cabir (r.a.)'den
rivayet ettiği metin de buradaki son hadis metnine daha çok uyuyor.
Hadislerde
geçen "Tezevvüc"den maksat nikah akdini kıymaktır. Efendisinin izni
olmadan nikah akdini kıyan bir kölenin kıydığı nikah batıl olduğu için zina
tehlikesi ile karşı karşıya gelmiş olur. Ve bu akit üzerine evlendiği kadınla
cinsel ilişkide bulunursa zina etmiş olur. Hadisten kastedilen mana budur.
Hadisdeki
"Tezevvüc" kelimesi mecazi olarak cinsel ilişkide bulunmak anlamında
da kullanılabiliyor ise de bu mana kastedilmemiştir. çünkü cinsel ilişkide
bulunmak için kölenin efendisinden izin alması gerekliliği manası çıkar ki bu
mana kastedilmemiştir.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
Hadis, kölenin,
kendi efendisinden izin almadan kıydığı nikahının batıl olduğuna delalet eder.
Çünkü kölenin bedeni ve emeği efendisinin malıdır. Evlenip karısmm hakları ile
meşgulolunca, efendisinin hizmetine tam manasıyla kendisini verememiş olur.
Efendisinin hak ve menfaatlarının korunması için onun kendi başına evlenmesi
batıl sayılmıştır.
BU HUSUSTAKİ
ALİMLERİN GÖRÜŞLERİ
1. İmam Evzai,
Şafii, Ahmed ve İshak bin Rahaveyh'in mezhebi budur. Bunlara göre kölenin
efendisinden izinsiz olarak kıydığı nikah, efendisi sonradan kabul etse bile bu
batıldır.
2. Hanefiler'e
göre de nikah batıldır. Ancak kölenin efendisi kıyılan nikahı açıkça veya
zımnen kabul etse akid geçerli sayılır.
3. Malik'e göre
kıyılan nikah sahihtir. Fakat kölenin efendisi bunu feshedebilir.