DEVAM: 9- KADIN İDDETTE
İKEN BULUNDUĞU EVDEN ÇIKABiLİR Mİ, BABI
حَدَّثَنَا
سفيان بن
وكيع.
حَدَّثَنَا
روح. ح و
حَدَّثَنَا
أحمد بن
منصور.
حَدَّثَنَا
حجاج بن
مُحَمَّد،
جميعا عن ابن
جريح. أخبرني
أبو الزبير،
عن جابر بن
عبد اللَّه.
قَالَ: - طلقت
خالتي. فأرادت
أن تجد نخلها.
فزجرها رجل أن
تخرج إليه.
فأتت
النَّبِيّ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم فقال
((بلى فجدي
نخلك. فإنك
عسى أن تصدقي
أو تفعلي
معروفا)).
Câbir (bin Abdiilah)
(r.a.)'dan: Şöyle demiştir: Teyzem (üç talâkla) boşanmıştı. Hurmalığındaki
hurmaları kesmek için (evden dışan) çıkmak istedi. Fakat bir adam onu (iddette
olduğu gerekçesi ile) hurmalığına çıkmasına mâni oldu. Bunun üzerine teyzem
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in yanına gitti (ve durumu ona arzetti).
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): «Hayır. Hurmalarını kes. Çünkü şüphesiz
(hurmalarından) sadaka vermen veya başka hayır yapman umulur.» buyurdu.
Diğer tahric:
Bu hadisi, Ahmed, Müslim, Ebu Davud, Nesai ve Beyhaki da rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Tekmile yazarı: Cabir'in teyzesinin ismine ve onu
dışarı çıkmaktan meneden adamın adına bir yerde rastlıyamadım. Sadaka da hayrın
bir nevi olduğuna göre hadiste sadaka verme ile ilgili parça fazla değil mi?
diye bir soru hatıra gelebilir. Buna şöyle cevap verilir: Sadaka sözü ile zekat
kasdedilmiş olabilir, hayırdan maksat da hediye, nafile sadaka ve ikram
olabilir, demiştir.
Hurmaları
ağaçlarından kesip toplama işi genellikle gündüz yapıldığı için, bu hadis üç
talakla boşanma nedeni ile iddette bulunan kadının işi için gündüzleri evden
çıkmasının caizliğine delalet eder.
Tekmile yazarı
bu hadisin şerhinde bu konudaki alimlerin görüşlerini şöyle anlatır; "Bu
hadis üç talakla boşanmış kadının iddette iken ihtiyacını gidermek için
gündüzleri evden çıkmasının caizliğine delalet eder. Malik, Şafii, Ahmed, Sevri
ve el-Leys'in mezhebi budur. Bu alimlere göre kocasının ölümü dolayısıyla
iddette bulunan kadın da gündüzleri işini görmek üzere evden çıkabilir. Hanefi
alimler, ölümle ilgili iddet mes'elesinde bu alimlerin görüşündedirler. Fakat
boşanma ile ilgili iddet mes'elesinde bu görüşte değillerdir. Bunlara göre
boşanma iddetinde bulunan kadın ancak mal, can veya namus tehlikesi gibi çok
zaruri bir mazeret halinde evinden çıkabilir. Başka işler ve mazeretler
dolayısıyla dışarı çıkamaz. Bunların delili boşama iddetinde bulunan kadınlarla
ilgili olan Talak suresinin birinci ayetinde geçen; ''... onları (yani boşama
iddetinde bulunan kadınları) evlerinden çıkartmayınız ... " emridir.
Birinci grubtaki alimler ise bu hadisin anılan ayetin hükmünü
hususileştirdiğini söylemişlerdir.