12- ADAM (KARISINI)
BOŞADIĞINI İNKAR EDER BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بن
يحيى.
حَدَّثَنَا عمرو
بن أبي سلمة
أبو حفص
التنيسي، عن
زهير، عن ابن
جريح، عن عمر
بن شعيب، عن
أبيه، عن جده،
-
عن النَّبِيّ
صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم؛
قَالَ ((إذا ادعت
المرأة طلاق
زوجها، فجائت
على ذلك بشاهد
عدل، استخلف
زوجها. فإن
حلف بطلت
شهادة الشاهد.
وإن نكل
فنكوله
بمنزلة شاهد
آخر. وجاز
طلاقه)).
فِي
الزَوَائِد:
هذا إسناده
صحيح، ورجاله
ثقات.
Amr bin Şuayb'ın dedesi
(Abdullah bin Amr bin el-Âs) (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: Kadın, kocasının kendisini boşadığını iddia edip,
sonra buna dâir âdil bir erkek şahit getirdiği zaman, kocasına yemin teklif edilir.
Eğer kocası (onu boşamadığına) yemin ederse şahidin şahitliği geçersiz olur ve
eğer kocası yemin etmekten imtina ederse, imtina etmesi başka bir şahit yerine
geçer ve boşamaya hükmedilir.»
Not: Bunun
senedinin sahihliği ve ravilerinin sikalığı Zevaid'de bildirilmiştir.
AÇIKLAMA: Zevaid türünden olan bu hadise göre kadın, kocasının
kendisini boşadığını iddia edip bir erkek şahit getirdiği zaman, kocasına yemin
teklif edilir. Şayet kocası onu boşamadığına yemin ederse, şahidin ifadesi
muteber sayılmaz ve kadın kocasına teslim edilir. Şayet kocası yemin etmekten imtina
ederse ,imtina etmesi de bir şahit hükmünde olur ve
kadının boşandığına karar verilir.
Bu hususta alimlerin görüşlerine gelince: Hanefi fıkıh kitabıarından el-Hidaye'nin
"Şahadetler" kitabının şerhi Fethü'l-Kadir'de
özetle şu bilgi veriliyor: Muamelelerde ve nikah, boşama, vekalet, vasiyet, rac'at ve neseb gibi konularda
iki erkek şahit veya bir erkek ile iki kadın şahit gerekir. Şafii'ye göre
kadınların erkeklerle beraber ettikleri şahitlik ancak mali konularda kabul
edilir. Mali olmayan hukuki konularda kadınların ettikleri şahitIik
muteber değildir. (Yani iki erkek şahit gerekir. Şu
halde boşama ve nikah gibi konularda iki erkek şahit
şarttır.) Malik de Şafii gibi söylemiştir. Ahmed'den
iki kaviI rivayet edilmiştir. Birisi bizim kavlimiz
gibidir, diğeri ise anılan iki imam'ın kavli gibidir."
Görüldüğü gibi
kadının boşama iddiasının ispatı için bir erkek şahit ile iki kadın şahit veya
iki erkek şahit şarttır. Bir erkek şahit ile kadının kocasının yeminden imtina
etmesi dört mezhebin görüşlerine göre yeterli sayılmıyor.
Talak suresinin
ikinci ayetinde, bir veya iki talakla karısını boşayan erkeğin rac'at etmesi yani kadının iddet
süresi henüz bitmemiş iken kadına dönüş yapması için iki adil şahidi tutması emrediImiştir. Hanefiler, Malik ve Ahmed'e
göre bu emir müstehabIık içindir. Yani erkek rac'at ettiğinde bunu iki adil erkek şahitIe
tevsik etmelidir, bunu yapması müstehabtır. Şafii ve Ahmed'den yapılan birer rivayete göre rac'atın
anılan şahitIerle tevsik emri vaciblik
içindir. Geniş bilgi için fıkıh kitabıarına başvurulmalıdır.