11- ERKEĞİN (AİLE
FERDLERİNE ZARAR VEREN) YEMİNİNDE İNAD VE ISRAR ETMESİNDEN VE KEFARET ÖDEME
(ÇARESİN) DEN İMTİNA ETMESİNDEN NEHİY BABI
حَدَّثَنَا
سفيان بن
وكيع.
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بن
حميد المعمري،
عن معمر، عن
همام؛ قَالَ:
سمعت أبا هُرَيْرَة
يقول:
-
قَالَ أبو
القاسم
النَّبِيّ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم ((إذا
استلج أحدكم في
اليمين فإنه
آثم له عند
اللَّه من
الكفارة التي
أمر بها)).
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بن
يحيى بن صالح
الوحاظي.
حَدَّثَنَا
معاوية بن
سلام، عن يحيى
بن أبي كثير،
عن عكرمة، عن أبي
هُرَيْرَة ،
عن النَّبِيّ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم،
نحوه.
Ebu Hureyre
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Ebü'l-Kasım (Muhammed) (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: «Sizden birisi (aile ferdlerine zarar
verecek bir şey için ettiği) yeminde inad ve ısrar ettiği zaman şüphesiz bu
ısrarı ve inadı (Kendi yeminini bozup da) emrolunduğu kefareti ödemesine
nazaran onun İçin Allah katında daha çok günahtır.»
Diğer tahric:
Bu hadisi Buhari ve Müslim de rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Adamın ettiği yeminin onun aile ferdieri aleyhinde
olduğu Buhari ile Müslim'in rivayetlerinde sarahaten belirtildiği için bu
durumu tercemede dikkate aldım. Yani bir erkek bir şey için yemin eder ve
yeminini bozmak istemez fakat onun yeminini bozmaması aile ferdIerini
niütazarrir ederse, yeminini bozup kefaretini ödemesi gerekir. Yeminini bozması
ile işlediği günahı kefaret ödemek sureti ile gidermiş olur. Yemininde israr
etmesi halinde aile ferdIeri zarar gördüğü için erkek daha fazla günaha girmiş
olur.
Nevevi bu
hadisin şerhinde şöyle der; Yani adam, aile ferdIeri ile ilgili bir yemin eder
ve yeminini bozmaması aile ferdIerine zarar verir, yeminini bozması da onu
haram bir şey işlemesine sokmaz ise en uygun olanı onun yeminini bozup
kefaretini ödemesidir. Eğer adam; Ben yeminimi bozmak sureti ile günaha girmem,
yeminimi bozmak vebalından sakınırım ve böyle yapmanın benim için vebal
olmasından korkarım, derse bu düşünüşü ile hata etmiş olur. Bilakis onun
yeminini bozmamakta israr etmesi ve aile ferdIerini zararda tutmasının günahı,
onun yeminini bozmasının günahından daha çoktur.
Hadisin
zahirine göre adamın yeminini bozması da günahtır, fakat bozmaması daha
günahtır. Halbuki bu durumda yemini bozmakta günah yoktur. Hadisteki ifade
tarzı adamın anlayışına göredir. Adam öyle sandığı için öyle ifade edilmiştir.
Aslında bu durumda yemini bozmakta bir günah söz konusu değildir. Şu halde
kasdedilen mana şöyle olur: Yani yeminini bozmakta bir günah olsa bile, yeminde
inad ve israr etmek daha çok günahtır. Yukarda belirtildiği gibi, adamın
yeminini bozması başka bir yönden onu günaha sokmuyor ise hüküm böyledir.