12- ÇALINMIŞ OLAN BİR
MALINI SATIN ALAN KİMSENİN ELİNDE BULAN ADAMlIN HAKKINI BEYAN EDEN HADİS BABI
حدّثنا
عَلِيُّ بْنُ
مُحَمَّدٍ.
ثنا أَبُو مُعَاوِيَةَ.
ثنا حَجّاجٌ
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ عُبَيْدَ
بْنِ زَيْدِ
ابْنِ
عُقْبَةَ،
عَنْ
أَبِيهِ، عَنْ
سَمُرَةَ
بْنِ
جُندُبٍ؛
قَالَ: قَالَ
رَسُولُ
اللّهِ :
((إِذَا
ضَاعَ
للرَّجُلِ
مَتَاعٌ، أَوْ
سُرِقَ لَهُ
مَتَاعٌ،
فَوَجَدَهُ
فِي يَدِ
رَجُلٍ
يَبِيعُهُ،
فَهُو
أَحَقُّ بِهِ.
وَيَرْجِعُ
المُشْتَرى
عَلَى
البَائِعِ بِالثَّمَنِ)).
في الزوائد:
روى بعضه
أَبُو داود.
وفي إسناد المصنف
حجاج بْنِ
أَرطاة وهو
مدلس.
Semûre bin Cundüb
(r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu, demiştir: «Bir malı kaybolup veya çalınıp, sonra bir satıcının
elinde bulunca adam öncelikle bu malını alma hakkına sâhibtir. Müşteri (yâni
başkasından satın alan satıcı) da verdiği bedeli, (kendisine bu malı) satan
kişiden tahsil eder.»
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bu hadisİn bir kısmını Ebu Davud da rivayet etmiştir.
Müellifin senedinde bulunan Haccac bin Ertat tedlisçidir.
AÇIKLAMA: Zevaid türünden olan bu hadis, bir kimsenin malı kaybolduğu veya
çalındığı zaman, bunu kimin elinde bulursa derhal alma hakkına sahib olduğuna
delalet eder. Mal sahibi malını yakaladığı kimseye bir şey ödemekle mükellef
değildir. Yitik veya çalıntı mal elinde yakalanan kişi ise bunu kimden satın
aldıysa gidip ondan parasını geri alır. Tabii satan kişiyi bulamazsa zararı
kendisi çeker.
Ebu Davud'un
rivayet ettiği hadis metni mealen şöyledir: ''Kim, malının aynısını bir adaının
yanında bulursa, (malına) öncelikle hak sahibidir. (Bu malı) satın alan adam da
satıcısını takib eder (yani verdiği parayı ondan tahsil etme hakkına
sahibtir)''
Turbeşti: Bu
hadis, gasbedilen veya çalınan ya da kaybolan bir mal hakkındadır, demiştir.
El-Münziri'nin
dediğine göre Nesai de Ebu Davud'un rivayet ettiği metnin benzerini rivayet
etmiştir .